De Nederlandse overheid rekent het waarschuwen tegen computervirussen niet tot haar taken. Minister Van Boxtel wil dit veranderen, door een 'vliegende brigade' op te richten tegen 'e-rampen', zoals het AnnaKoernikova-virus.

Door een onzer redacteuren

ROTTERDAM, 15 FEBR. In België werd de burger dinsdag door het ministerie van telecommunicatie via de radio gewaarschuwd voor het gevaarlijke AnnaKoernikova-virus. Zo ver is de Nederlandse overheid nog niet. Wel wil minister Van Boxtel (Grote Steden- en Integratiebeleid, verantwoordelijk voor het ICT-beleid van de overheid) op korte termijn een 'vliegende brigade' installeren die overheidsinstellingen waarschuwt bij dreigende 'e-rampen'. Kent de Nederlandse overheid een alarmprocedure voor gevallen waarin de digitale communicatie van burgers en ondernemingen in gevaar wordt gebracht? Nee. Vooralsnog rekent zij het waarschuwen voor computervirussen niet tot haar taken, aldus een woordvoerder van het ministerie van Binnenlandse Zaken. De internetgemeenschap lost het zelf wel op. "Internetters maken elkaar attent op virussen. Dat is de snelste en beste manier. Op het ministerie zijn we computergebruikers als iedereen. Van andere computergebruikers ontvingen we dinsdag waarschuwingen voor het AnnaKoernikova-virus. In Nederland beperkt de overheid zich tot het opsporen van hackers. Daar zijn speciale eenheden met cybercops voor."

België stelde na de destructieve effecten van het ILOVEYOU-virus een landelijk virusmeldpunt in. Zo'n dertig specialisten testen daar virusmeldingen op hun waarde. Gezien het grote aantal nepmeldingen (zogenoemde 'hoaxen') is dat noodzakelijk. Nepmeldingen doen geroutineerde internetgebruikers vaak besluiten alarmerende mailtjes niet te openen. Een virusmeldpunt kan als zeef fungeren in de overvloed aan virusmeldingen en kan hoaxes van serieuze bedreigingen scheiden.

Het Belgische ministerie gebruikte de verkeersradio om het bericht te verspreiden. Het Nederlands ministerie van Binnenlandse Zaken zet vraagtekens bij de functionaliteit van dat medium. Bereik je zo de computergebruikers wel op tijd?

De instelling van een 'vliegende brigade' moet uitkomst brengen. Deze brigade zal zich in eerste instantie exclusief richten op andere overheidsinstellingen. "Maar de overheid is erg transparant," aldus de woordvoerder van Binnenlandse Zaken, "dus je kunt je voorstellen dat informatie ook voor anderen beschikbaar wordt gesteld." Hoe de brigade eruit moet gaan zien, is nog onduidelijk. "Het plan is nog pril."

De vraag is hoe groot en acuut de risico's zijn die computergebruikers lopen. Nederlandse bedrijven en burgers zijn doorgaans goed beveiligd tegen computervirussen, zo verklaren woordvoerders van producenten van antivirussoftware, Network Associates (McAfee) en Symantec (Norton) eensgezind. "De gemiddelde Nederlander is goed geïnformeerd, beter dan de Engelsen en Amerikanen. De 'awareness' is mede door het ILOVEYOU-virus flink gestegen de laatste jaren."

De vermoedelijke maker van het virus, met de codenaam On The Fly, liet weten de bouwstenen voor zijn virus van internet te hebben gehaald. Er zijn op het net verscheidene sites voor doe-het-zelvers. Een succesvol virus is volgens deskundigen dan ook minder een zaak van technische brille dan van sociaal inzicht. Inspelen op de populariteit van Anna Koernikova, een bevallige blondine, bleek een goede zet.

Het AnnaKournikova-virus heeft in Nederland hoegenaamd geen schade aangericht, melden de softwarebedrijven. "Een eerste variant van het virus hadden we vorig jaar augustus al onderschept. Het is blijkbaar toch de wereld rond blijven gaan, maar we waren er maandagavond op tijd bij," aldus McAfee. " Maar het kan ook dat Koernikova in Nederland minder gewild is."