De verschillende overheidsinstanties geven elkaar de schuld van de vuurwerkramp in Enschede. In buurthuis Het Kompas bij het rampgebied worden ze er een beetje moe van.

Door onze correspondent MARTIN STEENBEEKE

ENSCHEDE, 16 JAN. Wanneer om 20.00 uur het NOS-Journaal over de rapporten van de rijksinspecties bericht, staat de televisie in Het Kompas in Enschede afgestemd op een spelletjesprogramma. Aan de bar kijken vijf bezoekers verveeld toe. Niemand voelt de behoefte om de afstandsbediening te pakken. "Ik probeer me voor al het rampnieuws af te sluiten", zegt één van hen. "Want ik word er zo mismoedig van." In buurtcentrum Het Kompas zijn direct na de vuurwerkramp veel mensen opgevangen. Vanhier uit werden de excursies door het rampgebied georganiseerd. Het gedicht 'Enschede huilt' van Willem Wilmink en de lijst met namen van omgekomen buurtgenoten hangen nog aan de muur. Stille getuigen van een periode waarover steeds minder mensen willen praten. Laat staan dat ze mee willen doen aan het zwartepieten. "Laten we eerst maar eens wachten op het rapport van Oosting", zegt Ton Krom. De directeur van het welzijnswerk in Enschede- Noord betreurt het dat Oosting en de rijksinspecties niet gelijktijdig met hun rapporten naar buiten zijn komen. Dat had een evenwichtiger beeld gegeven. Desalniettemin is hij geschrokken. "Onthutsend dat iedereen het heeft laten afweten. Soms zit er een zwakke schakel in de keten, nu was de hele ketting zwak."

In de grote zaal van Het Kompas is de biljartclub voor senioren actief. Herman de Mönnink legt zijn keu neer, steekt één vinger op en zegt: "Er is er maar één schuldig, S.E. Fireworks." Als hij een carambole heeft gemaakt, draait hij zich nog even om, om het op te nemen voor de fel bekritiseerde brandweer. "Je denkt toch niet dat brandweermensen zich opzettelijk in levensgevaarlijke situaties begeven. Dat zullen ze nooit doen." Rini Riesewijk, zijn tegenstander aan het biljart, vindt dat de inspecties maar makkelijk oordelen over de fouten van brandweer en gemeente. "Ze zeggen dat de ramp voorkomen had kunnen worden. Achteraf is dat simpel. Dan weet iedereen wat er anders had gemoeten. Rampen gebeuren gewoon, kijk maar naar Volendam en El Salvador." Een derde biljarter, die anoniem wil blijven, vindt dat de gemeente wel degelijk schuld heeft. "Zij hebben met al die vergunningen toch erg veel fouten gemaakt." De fouten van de gemeente Enschede hoeven volgens de anonieme biljarter in Het Kompas geen gevolgen te hebben, want burgemeester Mans blijft voor hem ondanks alles wel een 'toffe' bestuurder. "Enschedeërs zijn daar wat tweeslachtig in", zegt jongerenwerker Gerrit Jan Scholten. "Tot aan de ramp genoot Mans het voordeel van de twijfel. Na de ramp was iedereen opeens vol lof, en nu zullen ze hem niet makkelijk laten vallen." De roep om bestuurlijke consequenties begrijpt hij niet, evenmin als de inhoud van de verschenen rapporten. "Iedereen die de ramp had kunnen voorkomen, veegt nu zijn eigen straatje schoon. Maar Enschedeërs hebben daar niets aan. Die zitten te wachten op informatie waaruit blijkt dat hun omgeving veilig is."

In de gymzaal van Het Kompas maken de leden van Toonkunstkoor Enschede zich op voor de wekelijkse repetitie. "Het is om te huilen", zegt een vrouw met Engels accent, bewoonster van de buitenste ring. "Je denkt dat je veilig woont, maar blijkbaar is dat niet zo." De gemeente treft volgens haar de meeste blaam, maar opstappen hoeven de bestuurders niet. "Dat lost niets op." Koorlid Henk Middelkamp vraagt zich af waarom er nog steeds naar schuldigen wordt gezocht. "Overal zijn fouten gemaakt, je kunt niet één persoon of instantie aanwijzen." Rob Kernkamp is een van de weinige mensen in Het Kompas die blij zijn met de rapporten van de rijksinspecties. "Nu hoor je eindelijk dat er fouten zijn gemaakt. Dat geeft toch een zekere mate van bevrediging." Dat betreft niet zozeer hemzelf, want zijn woning aan de rand van het rampgebied heeft geen schade opgelopen, maar wel zijn zoon. Van zijn flat lag de hele gevel eruit. Kernkamp:"Nog steeds voelen wij ons niet veilig, dat is het trieste van de hele zaak."

Op de tweede verdieping, in zaal 13, is de tekenclub aan het werk. Maar daar heeft niemand een mening over het zwartepietenspel. "Geen commentaar, ik ben gemeenteambtenaar", zegt een blonde vrouw. De docent, bos penselen in de hand, sluit snel de deur. "Meneer, het komt mij de neusgaten uit. Nog een prettige avond."

Op de stoep voor Het Kompas heft een vrouw haar armen ten hemel en zegt: "Natuurlijk zijn er fouten gemaakt, maar je kunt er niets mee. Het is gebeurd."

( a d v e r t e n t i e s )