T V V O O R A F :
Kitschkoning met een glimlach van plaatstaal
HENK VAN GELDER
Of hij homoseksueel was, vroeg
de Engelse rechter in 1959 aan Liberace. "No sir," antwoordde de
uit fondant opgetrokken pianist. Of hij dan misschien in het verleden
ooit homoseksuele contacten had gehad. En opnieuw zei hij: "No
sir." Sterker nog: zoiets zou een affront voor het fatsoen en de
samenleving zijn. Hij moest er niet aan denken. Zo won hij een zaak
tegen de Daily Mirror, die hem had omschreven als een geurend,
giechelend juffershondje. Maar sinds die verklaring onder ede moest
Liberace de rest van zijn leven geheim houden wie hij was. Zelfs over
zijn doodsoorzaak moest worden gelogen.
De aan Liberace gewijde aflevering van de BBC-serie Reputations,
zondagavond te zien in Het uur van de wolf, vertelt een treurig
verhaal vol bizarre episodes. Het ongelooflijkste gaat over de jonge
blonde vriend Scott, die op zijn 21ste van zijn rijke minnaar een Rolls-
Royce in cadeauverpakking kreeg, en die bij de plastisch chirurg onder
het mes ging om zo veel mogelijk op de jonge Liberace te lijken.
Vervolgens raakte deze Scott aan de coke. Hij werd de deur uitgezet en
eiste alimentatie van zijn ex. Wederom zei Liberace dat het allemaal
leugens waren; er was nooit een verhouding geweest. Wederom loog
Liberace.
Wladziu Valentino Liberace (1919-1987) begon in de jaren veertig als
barpianist en in muzikaal opzicht is hij dat gebleven - al werden de
bars vervangen door tv-studio's, theaters, concertzalen en
evenementenhallen. De documentaire laat zien hoe hij in de beginjaren
van de televisie doorbrak. Hij plaatste een kandelaar op de vleugel en
begon te flirten met de camera. Hij keek recht in de lens en gaf
voortdurend knipoogjes ten beste, die de damesharten deden smelten. Dat
zijn spel zo stroperig was als het kaarsvet in de kandelaar, deed er
niet toe. Als hij er maar stralend of gevoelig bij keek.
Liberace werd een ster, maar liet zich zo vaak door zijn moeder
vergezellen, dat het verstandig werd geacht als er langzamerhand eens
een vriendinnetje kwam. We hebben het immers over de jaren vijftig. Daar
was ze dus, het danseresje Joanne Rio. Ze gingen zich zelfs verloven.
Het kwam allemaal in de krant. Maar toen brak het moment aan, dat
Liberace besefte dat het niet verder kon. Hij liet zijn manager aan de
verloofde vertellen dat het uit was. Voor de camera's zei Liberace in
1959 dat hij nog steeds de ware niet had gevonden, maar nu hij toch op
tournee naar Engeland ging, wilde hij prinses Margaret wel eens
ontmoeten.
Al die gebeurtenissen worden door programmamaker Hamish Mykura
geïllustreerd met mooi, authentiek beeldmateriaal. En intussen
vertellen ooggetuigen wat er werkelijk aan de hand was. Bob Monkhouse,
de Engelse humorist die in de zaak tegen de Daily Mirror
verklaarde dat Liberace echt een heel fatsoenlijk mens was, zegt nu
dat de entertainer destijds moet hebben besloten om zijn eigen
schepping te worden. Voortaan bestond voor de buitenwereld alleen nog
maar de artiest, terwijl de man zelf achter het imago verstopt bleef. Nu
was Liberace lief voor alle moeders van de hele wereld. Ze vonden hem
enig.
De koning van de kitsch werd hij. Steeds flamboyanter, steeds
extravaganter. In vossenbont, hermelijnen mantels of schalkse hotpants,
met stoute grapjes en altijd die glimlach van plaatstaal. Hij pronkte
met de opulente diamanten aan zijn vingers en zei tegen het publiek:
"Vinden jullie ze mooi? Dat moet wel, jullie hebben er zelf voor
betaald." Of hij stelde vast, dat de zijne groter waren dan die van een
mevrouw op de eerste rij, en grapte: "Ja, als je kan kiezen, neem je
natuurlijk altijd de grootste!" Dat was lachen.
Intussen verschanste hij zich achter de muren en de smeedijzeren hekken
van zijn huis, dat een kruising werd tussen een monument en een
praalgraf. Daar stierf hij ook, de toupet zorgvuldig op zijn hoofd
gehouden door een verpleegster die wist hoe belangrijk dat voor Liberace
was. De dokter hield zich braaf aan de laatste wens van de overledene en
gaf een valse doodsoorzaak op. Maar een lijkschouwer, die de kans
aangreep om beroemd te worden, dwong een autopsie af. 's Mans
persconferenties moeten een onsmakelijke vertoning zijn geweest voor het
oog van de natie. Het was dus toch aids.
Het uur van de wolf: Liberace, zondag, Ned.3, 19.32-20.28u.