I N T E R N E T :
Sneuvelen of wachten op betere tijden
Internet is weer in een fase van
anti-hype geraakt. Geldkranen gaan dicht en mensen worden op straat
gezet. Ook bij Amerikaanse nieuwssites die lang voorbeelden van succes
waren, wordt met kracht bezuinigd.
LUCAS LIGTENBERG
De website van de Industry Standard, een blad dat de dotcoms
volgt, heeft een zogeheten 'ontslagenvolger' (zie de layoff tracker op
www.thestandard.com). Begin deze week werd de stand van 40.660 bereikt
nadat de New York Times 69 man van zijn internetpoot New York
Times Digital ontsloeg. Het internetbedrijfje van de Times heeft
vierhonderd man in dienst, dus dat is 17 procent van het
personeelsbestand. Het betreft een kaasschaaf-operatie die zich
uitstrekt over alle lagen, functies en de vier vestigingen. Maar het is
opnieuw een stap terug voor het bedrijf, dat vorig jaar plannen had om
zijn website apart naar de beurs te brengen. Wegens het slechte
beursklimaat voor de internetsector werden in oktober die plannen
opgeschort.
New York Times Digital omvat behalve Nytimes.com, ook
Nytoday.com, Boston.com en Abuzz.com. Het
bedrijfje, waar tot nu toe geld bij moest, hoopt per 2002 winst te
maken met zijn activiteiten. Uit de kwartaalcijfers blijkt dat de omzet
in de eerste negen maanden van 2002 37,2 miljoen dollar bedroeg, maar
het nettoverlies was 28,1 miljoen.
De bezoeker zal nauwelijks iets merken van de bezuinigingen, maar
uitbreidingen gaan in de ijskast. "We hebben naar de kostenkant moeten
kijken ter compensatie van de neergang [in advertentie-inkomsten]",
aldus een topman van New York Times Digital. Volgens de Times bereikt
het bedrijf met de ontslagen een besparing van 6 miljoen dollar.
"Topmensen van mediabedrijven hebben het vertrouwen in de internetsector
verloren", aldus Patrick Keane, media-analist bij Jupiter MediaMatrix. "
Sinds april is langzaam het besef gegroeid dat websites niet snel winst
zullen maken. Adverteerders klagen dat ze te weinig terugkrijgen voor
hun duur betaalde geld." Volgens Keane hebben de mediaconcerns hun
websites tot nu toe te veel gebruikt voor marketing en distributie van
niet-internetactiviteiten, zoals de promotie van tijdschriften, films
en dergelijke.
Het is kommer en kwel in de internetsector. Websites worden opgeheven
en de sector vertoont de typische trekjes van een beginnende industrie.
Starters sneuvelen en de rest consolideert. Nu de Amerikaanse economie
minder goed groeit en zelfs een kwartaal van nulgroei dreigt te naderen
treft dat de nog jonge internetsector extra hard.
Sinds maart daalt de beurs en vanaf april doet de online
advertentiesector het kalmer aan. Internetstarters hadden moeite nieuw
kapitaal aan te trekken en werden zuiniger. Omdat veel dotcoms op
internet adverteren werd dat onmiddellijk gevoeld. In de loop van de
zomer kwamen zelfs grotere sites in moeilijkheden en ging bijvoorbeeld
het beursgenoteerde Pets.com failliet. Zulke bedrijven waren
enorm belangrijk voor de advertentiemarkt op internet. De Yahoo's en de
AOL's kunnen wel tegen een stootje maar kleinere mediasites zoals
TheStreet.com zitten in de problemen. Toevallig - of niet -
maakte moederbedrijf de New York Times deze week ook bekend dat
het 1,4 miljoen aandelen TheStreet.com van de hand doet. Tot
afgelopen november hadden de twee bedrijven een samenwerkingsverband op
nieuwsgebied. De vraag is of New York Times Digital er bar slecht voor
staat, te optimistisch is geweest, of dat het bedrijf besluit dat het
beter is mee te deinen op de golven van de conjunctuur. Immers, de
tijden zijn slecht, laten we dus niet proberen tegen de verdrukking in
naar winst te streven maar gewoon wachten op betere tijden. Keane:
"Moederbedrijven die tot de traditionele media behoren hebben niet het
lef om er meer geld tegenaan te gooien. Ze spelen liever op safe."
De voorbeelden van andere bezuinigingen bij mediasites zijn legio.
CNN zou 500 tot 1.000 man willen ontslaan, met name bij de
interactieve afdeling, waaronder ook internet valt. KnightRidder.com
ontsloeg 68 man, Salon.com heeft in twee rondes 38 man
ontslagen, NBCi stuurde 150 man de laan uit, RedHerring. com
ook 32 man, CBS.com 24 en APBNews verdween net niet
maar ontsloeg 140 man. Forbes.com wisselde van hoofdredacteur
omdat de site achterblijft bij andere financiële sites, zoals
Marketwatch.com, Money.com, de MotleyFool en
CNNfn.com. Ook NewsCorp van Rupert Murdoch is flink aan het
bezuinigen op internetactiviteiten, niet alleen door zijn overeenkomst
met WebMD.com terug te draaien, maar ook door zijn
internetdivisie af te slanken en onderdelen samen te voegen.
De best bezochte mediawebsite in de VS is USAToday.com en tweede
is WSJ.com. Die laatste is een vreemde eend in de bijt
want zij vraagt abonnementsgeld. Analisten zien het echter meer als een
business-to-businesswebsite omdat de baas meestal betaalt. Overigens
laat een woordvoerder van mediaconcern Dow Jones, eigenaar van de
Wall Street Journal en WSJ.com weten dat het bedrijf nog
geen winst maakt. "Wij verwachten dat meer websites die enige content te
bieden hebben binnenkort abonnementsgeld zullen vragen", zegt Richard
Tofel van Dow Jones. Keane is het hier niet mee eens. "Geen sprake
van", zegt hij. "Consumenten zouden dat niet pikken. Ze zijn veel te
verwend met alles wat gratis is op internet. Het huidige zakelijke
model moet en kan op den duur gaan werken, daar ben ik van overtuigd.
In de komende jaren gaan in de VS nog eens 20 miljoen huishoudens
online, wat de markt versterkt. Daarnaast verwacht ik veel van de
convergentie van tv en pc."
Het medium dat het eerst en het best geïnformeerd was over de
ontslagen bij New York Times Digital was de papieren New York
Times. De lezer hoorde afgelopen zondag dat er binnen het
bedrijfje gemord wordt en dat er sinds een wisseling in de top met
minder visie wordt gewerkt. Het artikel had wel iets van een
wraakoefening door de papieren redactie die enkele jaren heeft moeten
aanzien hoe er miljoenen werden geïnvesteerd in de digitale
kroonprinsen. Maar ook zij blijken sterfelijk.