BSE-zaak leidt tot vertrek ministers

Door onze correspondent MICHÈLE DE WAARD
BERLIJN, 10 JAN. Het gebrekkige crisismanagement in de BSE-affaire heeft in Duitsland tot het aftreden geleid van minister van Volksgezondheid Andrea Fischer (Groenen) en minister van Landbouw Karl-Heinz Funke (SPD).

Bondskanselier Gerhard Schröder (SPD) heeft hun vertrek meteen aangegrepen om de politieke kleur van beide ministeries te wisselen. Na spoedberaad in de rood-groene coalitie is vanmorgen besloten dat Landbouw in handen komt van de Groenen. Het kabinet stuurt naar aanleiding van de BSE-crisis aan op een ingrijpende verandering van de agrarische politiek. Nieuwe minister wordt Renate Künast, een van de twee voorzitters van de Groene Partij.

Ulla Schmidt, plaatsvervangend voorzitter van de SPD-fractie, volgt Andrea Fischer op als minister van Volksgezondheid. Schmidt, fractiespecialist voor sociaal beleid, wordt bijzonder competent geacht en in staat de noodzakelijke hervorming van de gezondheidszorg op gang te brengen.

Tijdens een persconferentie gisteravond in Berlijn nam Fischer ruiterlijk de verantwoordelijkheid op zich voor nalatigheden in de BSE- crisis. Fischer erkende "persoonlijke fouten" te hebben gemaakt bij het hanteren van de problemen rond de gekkekoeienziekte. Haar positie raakte vooral in het geding toen ze vlak voor kerst met Europees commissaris Byrne in de clinch raakte, toen die aanstuurde op een exportverbod van Duitse worst. Fischer wees dit luchthartig van de hand, maar moest enkele dagen later inbinden toen bleek dat bepaalde worstsoorten wel degelijk een risico vormden en uit de handel genomen moesten worden. "Ik moet erkennen dat het vertrouwen van de bevolking in onze bekwaamheid BSE te bestrijden is aangetast", zei Fischer.

Nog in november had minister Funke beweerd dat Duitsland BSE-vrij was. Maar sinds op 24 november de eerste koe met BSE werd ontdekt, zijn er al tien BSE-gevallen aan het licht gekomen. Vandaag werd bekend dat een koe in de deelstaat Baden-Württemberg mogelijk met BSE is besmet.

Funke vond het niet nodig zijn ontslag toe te lichten. De minister, die nog actief boert, lag al weken onder vuur sinds de Europese Commissie hem had verweten dat hij waarschuwingen over BSE-risico's in Duitsland naast zich had neergelegd.

Funke kwam verder in het nauw toen een gedicht van hem bekend werd waarin hij de draak stak met zijn vak. "Is Funke gek geworden", vroeg de Berliner Zeitung. Ook was Funke niet bereid het landbouwbeleid te hervormen zoals Schröder en de Groenen willen.

De Beierse boeren zijn verbitterd en voelen zich misleid. Door criminele voedselproducenten en door hun eigen politici. Nog in augustus wilde de Beierse minister van Volksgezondheid een klacht indienen tegen de Europese Commissie, die alle risicomateriaal liet vernietigen. En de Beierse landbouwminister Josef Miller wist al vijf jaar dat de helft van alle steekproeven bij veevoer bestanddelen van verboden diermeel opleverde. Sommigen voelen zich zelfs door hun eigen Boerenbond bedrogen, die wordt verweten het algehele verbod van diermeel veel te laat te hebben doorgevoerd. , ,Economische belangen waren belangrijker dan veiligheid en vertrouwen", schrijft een groep van 730 boeren (de 'crisisstaf'), die uit protest de bond heeft verlaten. Op de vergadering van de vereniging van rundveehouders deze week in Cham liepen de emoties hoog op. "De boeren zijn verlamd door onzekerheid. Iedereen denkt: ik kan de volgende zijn", zei Hans Grassl, melkveehouder in het Bayerische Wald. De meesten boeren brengen hun koeien niet naar de slacht uit angst dat zij dan de klos zijn en hun hele veestapel kwijtraken.

Wat Grassl vooral ergerde waren de lege woorden van Stoiber over de crisis en de boze reacties van bondsbestuurders op de demonstrerende boeren bij Ries. " Haat in hun ogen" had Grassl gezien en trok daaruit zijn consequenties. Hij had geen zin meer de 400 mark lidmaatschap voor de bond te betalen, schreef hij en stapte uit de Boerenbond, die zich in de BSE-crisis "hulpeloos" gedraagt. Het plaatselijke kantoor van de Boerenbond in Cham wordt dezer dagen onder de voet gelopen. "Mijn hoofd loopt over van de BSE", puft Rudolf Reisinger, leider van de Boerenbond in Cham. Zijn wangen zijn hoogrood van de inspanning. Het regent telefoontjes en vragen over BSE. "Op veel vragen hebben wij ook geen antwoord", zegt Reisinger wanhopig. "We hielden BSE in ons mooie Beieren voor onmogelijk en nu dit! Het heeft politici en ons onaangenaam verrast". Maar "de boeren zijn onschuldig", weet hij. Politici en verantwoordelijke instanties hadden de voedselproductie beter moeten controleren, vindt Reisinger. "Niemand is alert geweest. Pas als het kalf verdronken is, dempt men de put, helaas."

( a d v e r t e n t i e s )