NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

KESTER FRERIKS
'I hate that Moor', zegt Kenneth Branagh als Jago in de verfilming van Shakespeares liefdesdrama Othello. Branaghs ogen gloeien op, hij kijkt strak en vervuld van haat recht in de camera. Door dat simpele zinnetje ontketent Jago een gruwelijke reeks van moorden. Oliver Parker regisseerde in 1995 deze tragedie.

Hij maakte er een historisch verantwoorde versie van met fraaie kostuums, paleizen, veel zwaardgekletter. Othello is herhaaldelijk verfilmd, onder andere door Orson Welles in 1952 in een stijl die aan het expressionisme en het epische Russische filmen herinnert. Parker is onwaarschijnlijk getrouw aan het gegeven. Hij heeft het stuk niet anders geïnterpreteerd dan wat het is: een sublieme verhandeling over de werking van jaloezie. Jago haat zijn meester de Moor, omdat deze hem naar een lagere rangorde heeft verstoten. Hij bedenkt een dodelijke list: Othello te doen geloven dat zijn vrouw Desdemona hem ontrouw is, een overspelig nest, een hoer. Shakespeare vindt moeiteloos de woorden om de onschuldige vrouw zwart te maken. Het gif van de jaloezie verspreidt zich langzaam in Othello's hart en hoofd, en uiteindelijk wurgt hij haar.

Laurence Fishburne als Othello is, aanvankelijk, een man van nobel hart. Hij speelt zijn liefde voor Desdemona (Irene Jacob) oprecht en zonder veinzen. Fishburne draagt zijn rol prachtig, goedgelovig als hij is voor Jago's duivelse influisteringen. Irene Jacob is een toonbeeld van zuiverheid. Zij kn werkelijk niet begrijpen wat haar man en minnaar bezielt met al zijn verdenkingen. Dat maakt deze versie van Othello tot een dramatisch schouwspel, waarin niets verklaard wordt, alleen maar getoond. Showing, not telling. De Jago van Branagh maakt duidelijk dat er geen terug is, als eenmaal de weg van het kwaad is ingeslagen. Het is of de jaloezie zich als een natuurverschijnsel voltrekt. Jago speelt met Othello en Desdemona als met twee schaakstukken, de zwarte koning en de witte koningin. Op een goed gekozen moment plaatst hij de stukken op de rand van een waterput, en gooit ze erin. Ze zinken naar de bodem. Zo wil Jago ook dat Othello en Desdemona ten onder gaan. Het is een vondst van regisseur Parker Jago rechtstreeks in de camera te laten kijken wanneer hij zijn boosaardige plan uitdenkt, en dus rechtstreeks naar de toeschouwer: die wordt medeplichtige.

De film maakt overrompelend duidelijk hoe verwoestend jaloezie kan zijn, zeker jaloezie die op leugen en onwaarheid is gebaseerd.

Othello (Oliver Parker, VS/VK, 1995), Canvas, 20.55-23.05u.

( a d v e r t e n t i e s )