NIEUWSSELECTIE 
 KORT NIEUWS 
 RADIO & TELEVISIE 
 MEDIA 

S e l e c t i e

ELLEN DE BRUIN
Het idee ontstond tijdens een brainstormsessie in het multimediabedrijf van Reinout Oerlemans: laten we het IQ van Nederland gaan meten! Vanavond zendt BNN live de Nationale IQ-test uit. Net zoiets als het Nationaal Dictee, zegt Oerlemans. "Maar je moet het wel iets gezelliger zien, hoor!" roept presentatrice Bridget.

"De IQ-test is ook leuk om naar te kijken zónder dat je meedoet." Die tweeslachtigheid karakteriseert het hele programma, volgens Oerlemans: "Het dilemma was de hele tijd: willen we nou sappige tv of een echte test die door wijze heren is gemaakt?" Het resultaat heeft allebei, hoopt hij, al durft hij het woord 'wetenschappelijk' niet in de mond te nemen. In elk geval heeft een serieus testbureau een échte intelligentietest ontworpen en voorgetest. Er is een team van psychologen bij betrokken geweest. Drie hoogleraren - psycholoog Drenth, natuurkundige 't Hooft, en taalwetenschapper Renkema - verzorgden de kwaliteitscontrole. "Net als Vonhoff bij het Nationaal Dictee. Dat is toch leuk, die wetenschappers bij BNN - 't Hooft heeft de Nobelprijs gewonnen nota bene - die zeggen: jongens, het is niet alleen grappig wat hier gebeurt, it makes sense."

Dat zou je misschien wel eens kunnen vergeten tijdens het programma. Een zaal vol bekende en onbekende mensen maakt de test. De vragen worden één voor één geprojecteerd op een beeldscherm, gelardeerd met showfragmenten. Dat is om het visueel aantrekkelijk te maken, aldus Bridget, die steeds op het knopje mag drukken voor de volgende vraag, "maar de psychologen hebben ook uitgezocht dat dat wel kan." Na een rekenpauze, waarin Studio Sport wordt uitgezonden, bespreekt Jeroen Pauw de vragen en antwoorden en neemt Bart de Graaff de resultaten door met de deelnemers.

Die bestaan uit verschillende groepen, want het doel is ook nog eens om allerlei bestaande stereotypen te onderzoeken. Zijn blondjes dommer dan bouwvakkers? Welk IQ heb je nodig om Bekende Nederlander (lees: soapster of presentator) te worden? Slechts één op de zeven benaderde BN'ers was overigens bereid om mee te doen. "En er heeft ook iemand afgezegd nadat hij een eerdere test had gemaakt", vertelt Bridget. "Die mocht niet van de zender waar hij voor werkt. Waarschijnlijk vonden ze zijn score inderdaad te laag, ja." Maar persoonlijke IQ-scores worden misschien niet eens bekend gemaakt. Het gaat om de groepsverschillen, aldus Oerlemans. "We gaan niet individueel afbranden. Maar dat kunnen de mensen thuis natuurlijk wel met elkaar doen. Want daar willen we ook een beetje naartoe: ben je slimmer dan degene die naast je op de bank zit?" Kijkers die de test live via internet maken (www.denationaleiqtest.nl), ontvangen per e-mail een door Oerlemans ontworpen oorkonde. Zelf heeft hij er al een aan zijn muur hangen, waarop hij eigenhandig 196 heeft ingevuld. Als het aan hem ligt, wordt de Nationale IQ-test net zo'n instituut als het Nationaal Dictee. Maar dan groter. "We hebben al een optie op volgend jaar, en we kijken of het mogelijk is om dan Duitsland en België erbij te betrekken. Weten we eindelijk of Belgen echt dommer zijn. Het lijkt me wel geestig om er een pan-Europees experiment van te maken."

Nationale IQ-test, Ned.2, 20.30-23.20u.

( a d v e r t e n t i e s )