MARIE-JOSÉ KLAVER
De Amerikaanse computerhacker Kevin Mitnick kwam vorig jaar na vijf jaar cel vrij. Hackerjournalist Eric Corley maakte een documentaire die sommige beschuldigingen weerlegt.

'We zijn bij geen van de bedrijven die we hebben bezocht verder gekomen dan de receptie', merkt hackerjournalist en filmmaker Eric Corley aan het eind van Freedom Downtime ironisch op. Freedom Downtime is een anderhalf uur durende film over de Amerikaanse hacker Kevin Mitnick, die vorig jaar na vijf jaar cel vrijkwam. Preciezer gezegd: Freedom Downtime gaat óver een speelfilm over Mitnick en de pogingen van de Amerikaanse hackerbeweging om het demonische beeld van de computerkraker dat de overheid en de media schetsen bij te stellen. Terwijl Mitnick in de gevangenis zat, schreven New York Times-journalist John Markoff en beveiligingsdeskundige Tsutomu Shimomura een boek, Take Down, over de jacht op de bekende hacker. Bij zijn arrestatie, in februari 1995, speelden Markoff en Shimomura een belangrijke rol. Shimomura vermoedt dat Mitnick op zijn netwerk heeft ingebroken en waarschuwt Markoff en de FBI. Samen met de FBI spoort de Japans-Amerikaanse computerexpert Mitnick op. Markoff mag meekijken en staat klaar om een artikel te schrijven als Mitnick wordt gearresteerd.

Als in 1998 blijkt dat productiemaatschappij Miramax een film van Take Down wil maken waarin Mitnick, die dan al drie jaar zonder proces in voorarrest zit, al schuldig bevonden en veroordeeld is, organiseert Corley een demonstratie voor het gebouw van de filmstudio in New York. In Corley's documentaire is te zien hoe een handvol mensen onder begeleiding van een advocaat folders en stickers met de tekst 'Free Kevin' uitdeelt. Ze spreken af en toe voorbijgangers aan om het verhaal van Kevin Mitnick uit te leggen. Miramax is niet onder de indruk van de demonstratie. Als Corley een jaar later simultane protestbijeenkomsten in vijftien Amerikaanse steden en in Moskou organiseert, weet hij de aandacht van de mainstream media te trekken. Overal, zelfs op een standbeeld van Lenin, zijn de felgele 'Free Kevin' stickers te zien.

Corley, beter bekend als Emmanuel Goldstein, is hoofdredacteur van het hackerstijdschrift 2600. 2600 bestaat sinds 1984 en is verplichte kost voor de computer underground. In juli 2000 kreeg Corley van een rechter in Manhattan een verbod om op de website van 2600 te linken naar een programma om DVD's mee af te spelen. De rechter verbood ook de publicatie van de code van het programma, geschreven door een 16-jarige Noorse scholier, op T-shirts. Freedom Downtime is Corley's debuut als regisseur en acteur (de hackerjournalist speelt zelf een belangrijke rol in de film). De documentaire is alleen te zien op hackerfestivals en zo nu en dan bij vrienden van Corley thuis. Corley reist persoonlijk de wereld rond om de film te vertonen. Freedom Downtime is ook een rondreis. In een huurauto trekt de New-Yorker door de Verenigde Staten om de bedrijven en overheidsinstellingen te bezoeken waar Mitnick volgens de aanklacht van het openbaar ministerie digitaal heeft ingebroken. Tussen de scènes op de parkeerterreinen (niemand wil Corley ontvangen) van Sun en het atoomonderzoekscentrum Los Alamos National Laboratory zijn informatieve interviews gemonteerd met Mitnicks oma Reba, zijn advocaat, de schrijver Bruce Sterling en enkele hackers en beveiligingsdeskundigen.

De journalisten Katie Hafner en John Markoff wilden ook wel praten. Hafner, die met Markoff in 1995 het boek Cyberpunk over Mitnick en twee andere hackers publiceerde, biedt voor de camera haar excuses aan. Ze geeft toe dat het portret dat ze van Mitnick schetste te negatief is en dat ze verzuimt heeft het journalistieke principe van hoor en wederhoor toe te passen. Hafner en Markoff hebben Mitnick nooit gesproken. Alle informatie over Mitnick in Cyberpunk is afkomstig van twee mensen die, zo bleek achteraf, een hekel aan de hacker hadden.

Markoff diskwalificeert zichzelf, zoals Corley waarschijnlijk al hoopte, door een paar vergissingen te maken en feiten door elkaar te halen. Op de vraag hoe hij erbij kwam om op de voorpagina van de New York Times te schrijven dat Mitnick ooit in NORAD (het centrale computersysteem waarmee de Amerikanen kernwapens kunnen lanceren) heeft ingebroken, moet Markoff het antwoord schuldig blijven. Hij had het gehoord, zegt hij, van een ambtenaar die anoniem wilde blijven. Volgens de anonieme bron was Mitnicks kraak van NORAD de inspiratie voor de regisseur van de bekende hackersfilm Wargames (1983). Heeft hij de bewering gecheckt, wil Corley weten. Eh, nee, zegt de New York Times-reporter. Journalisten die later wel de moeite hebben genomen om een woordvoerder van NORAD en de regisseur van Wargames te bellen, kregen te horen dat Mitnick nooit in het militaire netwerk heeft ingebroken. De regisseur van Wargames had zelfs nog nooit van Mitnick gehoord.

Freedom Downtime is geen bittere of gelijkhebberige film. Humor en ludieke acties voeren de boventoon. Als Corley, een slordig geklede veertiger met lang haar die eeuwig gekleed gaat in T-shirts, voor het huis van bewaring in Los Angeles aan het filmen is, verschijnt Mitnick ineens voor het raam. Binnen raken de bewakers zo in paniek, zal Mitnick later vertellen, dat de gevangenen die dag niet gelucht worden en niet mogen eten in de eetzaal.

Corley hoopt dat zijn film ooit op documentairefestivals te zien zal zijn. Nederlandse vrienden hebben beloofd de film aan te melden voor het International Documentary Festival Amsterdam; (IDFA).

( a d v e r t e n t i e s )