Het jubeljaar is voor de katholieke kerk een groot succes geworden. En niet alleen voor de kerk: stadsbestuurders en de toeristenindustrie zijn ook tevreden. Alleen de doorbraak in de toenadering tot andere kerken is uitgebleven.

Door onze correspondent MARC LEIJENDEKKER

ROME, 5 JAN. Paus Johannes Paulus was aanvankelijk van plan om tussen kerst en oud en nieuw naar zijn buitenverblijf in Castelgandolfo te gaan. Maar op het laatste moment bedacht hij zich. Hij keek liever nog een paar keer vanuit het raam van zijn werkkamer naar de stroom pelgrims die de heilige deur in de Sint Pieter door gaat. De katholieke kerk heeft het jubeljaar als een groot succes beleefd. Niet alle doelen zijn bereikt. Maar er zijn wel 25 miljoen pelgrims naar Rome gekomen. Iedere minuut gingen er gemiddeld 150 mensen door de heilige deur, zo heeft het statistische bureau Censis berekend De voorspelde chaos is, op een haperend begin na, uitgebleven. Veel kardinalen vieren dit als een heropleving van de kerk. "Er zijn zaden uitgestrooid die in de toekomst vruchten zullen dragen," zegt monseigneur Crescenzio Sepe, hoofdverantwoordelijke voor de organisatie. Hij verwijst daarbij op het aantal mensen dat is gaan biechten, dat volgens hem is verdubbeld. Het jubeljaar heeft katholieke gelovigen "een injectie van vertrouwen en hoop gegeven". Hoogtepunten waren het mea culpa dat de paus uitsprak voor fouten uit het verleden, zijn reis naar Israel en de twee miljoen jongeren die in augustus naar Rome kwamen om de paus toe te juichen. Maar er zijn ook tegenvallers. Toen hij het jubeljaar aankondigde, in 1994, zei de paus dat dit een moment van toenadering met andere godsdiensten zou moeten worden. Daar is niets van terecht gekomen, omdat de katholieke kerk het verwijt dat zij zichzelf uiteindelijk als de enige ware beschouwt, niet heeft kunnen en willen weerleggen. Morgen is het voorbij. Dan wordt de heilige deur in de Sint Pieter, die alleen bij een jubeljaar opengaat, weer gesloten. Het wordt een massale plechtigheid zoals er zovelen zijn geweest dit jubeljaar. Zo'n 25 jubeldagen voor aparte groepen. Tientallen speciale dagen per land of per bisdom. Iedere woensdag een audiëntie, iedere zondag het angelus. En nooit heeft de paus verstek laten gaan. Hij moet er doodmoe van zijn. Lang niet iedereen is tevreden. De filosoof Lucio Colletti, lid van de rechtse oppositiepartij Forza Italia en zelf niet gelovig, protesteert dat het één grote show is geweest, een opeenvolging van massaspektakels die met echt geloof weinig te maken hebben. De paus heeft wel veel boodschappen verkondigd, maar niemand luistert ernaar, zegt hij. Als voorbeeld noemt hij de grote hoeveelheid condooms die moest worden opgeruimd na de wereldjongerendagen. De twee belangrijkste politieke boodschappen van het jubeljaar hebben minder effect gehad dan de paus had gehoopt. Hij heeft gepleit voor kwijtschelding van de schuld van de armste Derde Wereldlanden, en voor clementie voor gevangenen. Ook binnen het Vaticaan wordt toegegeven dat de oogst van deze oproepen mager is. Maar in ieder geval heeft de kerk zijn stem kunnen laten horen, wordt daaraan toegevoegd. De meeste Romeinen zijn redelijk tevreden. Op twee chaotische dagen in het begin na is de stroom bezoekers in goede banen geleid. Gemeentebestuurders zeggen trots dat de 'profeten van de Apocalyps" ongelijk hebben gekregen en praten nu over "het Jubileum-model" dat ook voor andere grote evenementen gebruikt kan worden. Dat belangrijke projecten zoals een derde metrolijn en een verkeerstunnel onder de flessenhals bij de Engelenburcht, niet gerealiseerd konden worden, was al duidelijk toen het jaar begon. Maar veel gebouwen en pleinen in Rome zijn opgeknapt. En verdiend is er ook. Het Vaticaan heeft nog geen financiële cijfers willen geven. Maar de Italiaanse toeristenindustrie heeft een gouden jaar gehad. Nog nooit zijn er zoveel overnachtingen geweest: 227 miljoen, tegenover 220 miljoen in 1999. Rome alleen al had 78 miljoen overnachtingen, 23 procent meer dan het jaar daarvoor. De pelgrims hebben naar schatting ruim vijftien miljard gulden uitgegeven tijdens hun verblijf in de Eeuwige stad. Het verschil tussen begin en eind stond vanmorgen in een kop van La Repubblica: "Jubeljaar van risico op flop naar record."

( a d v e r t e n t i e s )