Door onze correspondent
TEL AVIV, 29 DEC. Israël heeft gisteren opnieuw de verbindingen met de bezette Palestijnse gebieden afgegrendeld na aanslagen op een bus in Tel Aviv en bij de grens met de Gazastrook. Bij die laatste aanslag kwamen gistermiddag twee Israëlische soldaten om het leven, onder wie de 29-jarige uit Etten-Leur afkomstige Jonathan Vermeulen.

De omgekomen soldaten waren bezig met het onschadelijk maken van een bom bij het hekwerk dat Israël scheidt van de Gazatrook, toen vlakbij een tweede bom tot ontploffing werd gebracht. Twee soldaten raakten gewond. Bij de aanslag op de bus in Tel Aviv zijn in totaal 13 personen gewond.

De verantwoordelijkheid voor beide aanslagen is opgeëist door de fundamentalistische beweging Islamitische Jihad. Deze organisatie heeft deze week in pamfletten aangekondigd wraak te zullen nemen voor de doden die het Israëlische leger onder het Palestijnse volk maakt. Wegens dreiging van nieuwe aanslagen heeft de politie in Tel Aviv versterking gekregen.

De Amerikaanse president Clinton zei gisteren dat de aanslagen het werk zijn van "de vijanden van de vrede". Hij zei dat Israël en de Palestijnen nog nooit zo dicht aan de rand van vrede hebben gestaan. De Amerikaanse president wacht nog op een duidelijk Palestijns antwoord op zijn vredesvoorstel, dat door Israël onder voorbehoud van Palestijnse acceptatie is aanvaard. De Israëlische minister voor Regionale Samenwerking, Shimon Peres, heeft vandaag in Rabat een onderhoud met de Marokkaanse koning Mohammed VI. Uit naam van premier Barak hoopt Peres de koning, die voorzitter is van de Conferentie van Islamitische Staten, te bewegen Arafat onder druk te zetten het Amerikaanse plan te aanvaarden. Clinton werkt ook hard aan de vorming van een Arabische coalitie, met Egypte als speerpunt, om de Palestijnen voor zijn initiatief te winnen.

Een van de belangrijkste Palestijnse bezwaren is de onduidelijkheid ervan. Arafat neemt geen genoegen meer met beginselverklaringen over vrede, maar wil kaarten zien waarop de grote Israëlische territoriale concessies op de Westelijke Jordaanoever, in de Gazastrook en in Jeruzalem duidelijk staan aangegeven. Diepgaande meningsverschillen over de status van de Tempelberg/Al Haram al-Sharif in Jeruzalem en het recht op terugkeer van Palestijnse vluchtelingen staan een vredesdoorbraak in de weg.

Die geschilpunten leidden afgelopen zomer ook tot het mislukken van de top in Camp David onder leiding van president Clinton. Vanuit Israël bezien helt het nieuwe vredesvoorstel van Clinton naar de Palestijnse kant over, wegens de grootte van de vereiste territoriale concessies en de voorgestelde verdeling van Jeruzalem. De Palestijnen daarentegen zeggen dat Clintons voorstel niet aan hun minimumeisen voldoet. De Amerikaanse president heeft laten weten niets meer te voelen voor een nieuwe ronde onderhandelingen. Zowel Barak als Arafat stuit aan het thuisfront op krachtig verzet tegen aanvaarding van het plan- Clinton.

Volgens de Israëlische media heeft chef-staf Shaul Mofaz tijdens de kabinetszitting eergisteren gezegd dat aanvaarding van het Amerikaanse plan Israël onverdedigbaar maakt tegen een aanval uit het oosten (Irak, Iran) wegens het opgeven van de Jordaanvallei. Volgens de generaal staat er naast Israël een "terroristische staat" op, van waaruit het hart van Israël (Tel Aviv) wordt bedreigd. Ook de nederzettingenblokken op de Westelijke Jordaanoever die volgens het voorstel van Clinton in Israëlische handen blijven, worden volgens generaal Mofaz onhoudbaar. Het groeiende verzet tegen de vredesbereidheid van Barak doet denken aan de sfeer aan de vooravond van de moord in 1995 op premier Yitzhak Rabin. Opnieuw zijn het rabbijnen uit nederzettingen in bezet gebied en in Jeruzalem die de toon zetten. Op een protestbijeenkomst zei rabbijn Zalman Melamed gisteren "dat op alle mogelijke manier een daad moet worden gesteld (tegen de concessies van Barak). Opdat een ieder weet dat dit de zegen van de rabbijnen heeft". De rabbijn van de nederzetting Beit-El zei dat "de hel de plaats is voor linkse stommelingen". De rabbijn van de joodse wijk in Jeruzalem is van mening dat overdracht van de Tempelberg in islamitische handen "een schending van de thora (bijbel) en een opstand tegen God is, waarvoor gestorven moet worden". De burgemeester van Jeruzalem, Ehud Olmert, heeft uit protest tegen de verdeling van zijn stad zijn kantoor verplaatst naar een jesjiwa (religieuze leerschool) naast de Klaagmuur. De Palestijnen zeggen dat dit tot bloedvergieten zal leiden.

Opiniepeilingen wijzen vandaag uit dat Ariel Sharon, de leider van Likud, een grote voorsprong heeft op premier Barak in de strijd om het premierschap die op 6 februari in de stembus zal worden beslecht.

( a d v e r t e n t i e s )