Floridians ruiken een rattenlucht

Het tellen en hertellen van stemmen die bijna een week geleden werden uitgebracht bij de Amerikaanse verkiezingen, leidt in Florida tot verhitte debatten. ,,Iedereen begrijpt dat Gore hier had moeten winnen''.

Door onze redacteur MARCEL HAENEN
PALM BEACH COUNTY, 13 NOV. Het is een samenzwering. Een groot complot van de Republikeinen om hoe dan ook George Walker Bush te kunnen uitroepen tot 43ste president van de Verenigde Staten.

Dat is althans het algemeen gevoelen in Riviera Beach, het meest noordelijke deel van het district Palm Beach County waar dit weekeinde een handmatige hertelling begon van de hertelling van de telling van een deel van de 462.657 stemmen die hier afgelopen dinsdag bij de presidentsverkiezingen zijn uitgebracht.

Bijna uitsluitend zwarten wonen er in Riviera Beach. Deze zondagochtend drommen ze samen voor de dienst in de Great Bethel Primitive Baptist Church. Een kerk die dinsdag diende als stembureau nummer 66 waar 1.262 mensen hun stem uitbrachten. En wat bleek? Zeventien inwoners stemden op de aartsconservatieve Pat Buchanan. Een betere illustratie dat het stembiljet misleidend was, is in de ogen van de bewoners niet te geven.

,,Hier stemt namelijk iedereen op Gore. Ik weet eerlijk gezegd niet eens wie Buchanan is'', zegt Faye (50) die op een krukje in de schaduw zit bij haar tegenover de kerk gelegen huis. Nooit eerder zag ze zoveel mensen naar de stembus gaan. Maar buiten was de twijfel groot. Het tweede prikgaatje behoorde namelijk niet tot de tweede kandidaat op het biljet Gore maar verwees naar Buchanan wiens naam aan de andere zijde van het vlinderbiljet stond.

,,Iedereen begrijpt dat Gore hier had moeten winnen, want Bush laat er geen twijfel over bestaan dat wat hem betreft de Afro-Amerikanen zijn achterste kunnen kussen'', zegt Faye. ,,Wij willen niet gebruikt worden om de belastingvoordeeltjes van de heel rijken te financieren''.

Dat het in dit district gebruikte vlinderbiljet ontworpen is door de lokale verkiezingsautoriteit die lid is van de Democratische partij, Theresa LePore, neemt het wantrouwen dat hier een vies politiek spelletje wordt gespeeld, niet weg. ,,Het stembiljet is goedgekeurd door de gouverneur van Florida: Jeb Bush (de broer van George W., red.). Het is een onderonsje. Ruik je nu de rattenlucht?''

Ja, het wantrouwen onder zijn gemeenteleden is groot, vertelt dominee Robert Hendley jr. (71 jaar). In zijn kantoor achterin de kerk lepelt hij nog snel een portie rijst met goulash en groenten naar binnen voordat hij om tien uur met zondagsschool begint. ,,Er moeten hier nieuwe verkiezingen komen. Laat de beste winnen. Er is geen Amerikaan die daar met goed fatsoen tegen kan zijn'', zegt de dominee.

Dat is niet iedereen met hem eens, blijkt zo'n tien kilometer zuidelijker. Hier is het tijdelijk epicentrum van de Amerikaanse politiek. Het betonnen districtsgebouw waar de hertellingen worden gehouden en waar al vijf dagen lang demonstranten elkaar naar het leven staan. En dat gebeurt met een toenemend fanatisme dat overigens deels te verklaren valt uit de almaar groter wordende mediabelangstelling. Op de parkeerplaats staan tientallen networks met grote satellietschotels die bijna permanent live verslag doen. Voor elke demonstrant is er wel een cameraploeg.

Uit de met veel huisvlijt gemaakte spandoeken en sandwichborden wordt duidelijk dat de strijd al lang niet meer alleen gaat om een Democratische of Republikeinse president. Hier woedt een raciale strijd, zo blijkt uit de niet altijd even subtiele teksten van de voornamelijk Republikeinse actievoerders.

,,Wees geen analfabeet. Wees een Republikein'', zegt het bord van een demonstrant die onophoudelijk roept ,,Bush won twice''. Naast hem staat de 57-jarige John Parsons gepensioneerd verkoper van golfspullen die met een viltstift op zijn bord de vraag oproept: ,,Waarom staan we non-citizens toe te stemmen''. Parsons wil het best toelichten. ,,Als de zwarten de functie van pijlen op een stembiljet niet begrijpen, moeten ze ook maar hun rijbewijs inleveren''.

Jennifer Lowery-Bell, een 36-jarige zwarte vrouw, is zichtbaar gegriefd door de geringschattende commentaren van haar tegenstanders. Maar ook haar bord is niet erg fijngevoelig: ‘Nooit meer lynchen in Amerika'. ,,De Republikeinen willen ons democratisch recht om fatsoenlijk te stemmen net als vroeger ontnemen'', zegt ze desgevraagd.

De Republikeinen hier maken zich grote zorgen over de voor vandaag aangekondigde komst van de zwarte dominee en Democraat Jesse Jackson die in het amphitheater zal optreden. Hij zal net zoals afgelopen donderdag de demonstranten toespreken. ,,Jesse Go Home'', staat er op het bord van Cubaanse-Amerikaan Orlando Cortes (73 jaar). ,,Jackson heeft hier niets te zoeken. Hij komt hier alleen maar de boel gevaarlijk opjutten. Dit gaat uit de hand lopen''.

De zwarte inwoners van dit ruim een miljoen inwoners tellende 2.300 vierkante kilometers tellende district zijn niet de enigen die zich onrechtvaardig behandeld en misleid voelen. Uit een analyse die de lokale krant The Palm Beach Post gisteren publiceerde blijkt dat bijna de helft van de 28.036 stembiljeten die als ongeldig terzijde moesten worden gelegd omdat er meer dan één of in het geheel geen kandidaat was aangegeven zijn uitgebracht in gebieden waar voornamelijk zwarten of ouderen wonen.

Veel van die ouderen zijn welgestelde, vaak joodse, immigranten uit New York die in de Sunshine State Florida van hun oude dag genieten. Ze wonen in luxueuze reservaten in Palm Beach de rijkste stad van Florida waar ze bingospelend en golfend de dag doorbrengen. Ook in die dure bejaardenhuizen blijken disproportioneel veel stemmen op Buchanan uitgebracht. Een man die hier als antisemiet wordt bestempeld. ,,Het is een ondraaglijke gedachte te bedenken dat ik eventueel voor Buchanan heb gestemd'', zegt Gladys Leichman.

Net als veel andere verontwaardigde kiezers weet overigens ook zij niet zeker of ze wellicht een vergissing heeft gemaakt bij het stemmen. Degenen die in de gaten hadden dat ze een verkeerde keuze maakten, kregen desgewenst namelijk een nieuw stembiljet.

Hoe deze strijd in de verlenging van de Amerikaanse verkiezingen gaat aflopen, durft niemand te voorspellen. Deze week zal ook de rechterlijke macht, federaal en op staatsniveau, zich met de verkiezingen gaan bemoeien. Zelfs op het strand voeren badgasten onder de onmenselijk warme zon verhitte debatten. Op het houten bord naast het hokje van de strandwacht, waarschuwt een bord voor kwallen.

( a d v e r t e n t i e s )