Soeharto's zoon Tommy zou gisteren eindelijk worden gearresteerd. Hij ontkwam echter ongehinderd. "Hij wordt beschermd."

Door onze correspondent DIRK VLASBLOM

JAKARTA, 4 NOV. Om half vijf, vrijdagmiddag, verschijnt hulpofficier van justitie M. Fahmi, vergezeld van enkele politieagenten, aan de Yusuf Adiwinatastraat nummer 4 in de Jakartaanse villawijk Menteng. Hij heeft een arrestatiebevel bij zich voor de bewoner, Hutomo ('Tommy') Mandala Putera, de jongste zoon van oud-president Soeharto. De officier belt aan, maar er wordt niet opengedaan. Fahmi heeft niet gedacht aan een huiszoekingsbevel, dus hij posteert zich bij het hek en zegt tot middernacht te zullen wachten. Even voor twaalven geeft hij de moed op en gaat naar huis. De journalisten die met hem hebben gewaakt, voegt hij toe: "Als hij zich om klokke twaalf niet heeft gemeld, zetten we hem op de lijst van gezochte personen." Met ingang van vandaag geldt Tommy Soeharto als voortvluchtig.

Eind september werd Soeharto's 38-jarige oogappel in hoger beroep veroordeeld tot 18 maanden celstraf wegens een frauduleuze grondtransactie waardoor de staat voor 25 miljoen gulden werd benadeeld. Tommy was tijdens de hoogtijdagen van zijn vaders presidentschap president-directeur van het zakelijke conglomeraat Humpuss, dat kon rekenen op vette overheidscontracten. Zo was hij zeer tegen de zijn van buitenlandse automerken de zwaar geprotecteerde fabrikant van de Nationale Auto, de Timor, die overigens in Maleisië werd gefabriceerd. Na de val van Soeharto-senior moest hij wegens een relatief klein vergrijp terechtstaan, maar twee lagere rechtbanken spraken hem vrij. De Hoge Raad, 's lands hoogste rechtscollege, achtte hem echter schuldig.

In oktober dienden Tommy's advocaten een verzoek tot gratie in bij president Wahid, maar zij verzochten ook om herziening van de zaak. Een gratieverzoek impliceert een schuldbekentenis, maar het tweede verzoek wees op het tegendeel. De Hoge Raad adviseerde de president om Soeharto- junior geen gratie te verlenen en donderdag tekende Wahid het afwijzingsbesluit. Wahid's woordvoerder, Wimar Witoelar, zei bij die gelegenheid: "Ik kan u namens de president zeggen dat Tommy Soeharto de boei ingaat." In de Cipinang-gevangenis, in Jakarta-Oost, werd voor Tommy een cel ingeruimd en het openbaar ministerie riep de veroordeelde zakenman op zich voor vrijdagmiddag twee uur te melden, om te beginnen aan het uitzitten van zijn straf. Gisterenmorgen verklaarde Tommy's advocaat, Nudirman Munir, dat zijn client nog geen afschrift had ontvangen van de gratieweigering en dat daarom het vonnis nog niet kon worden geexecuteerd. Die middag zag het in de Yusuf Adiwinatastraat - Tommy's vader woont om de hoek - zwart van de verslaggevers. Om half een ging het hek open en stoven vier luxe auto's de straat in. De toegestroomde belangstellenden moesten zich met een noodsprong in veiligheid brengen. Een van Tommy's achtergebleven lijfwachten zei dat de Volkswagen Caravelle van zijn baas was en dat deze op weg was naar het OM.

Later die middag meldden functionarissen van het OM zich bij de woning om een afschrift van de gratieweigering te overhandigen, maar er werd niet meer opengedaan. In het OM-kantoor van Jakarta-Zuid, dat Tommy's zaak had aangespannen, wachtte de officier van justitie vergeefs op de jonge Soeharto. Toen de tijdslimiet om twee uur was verstreken, vaardigde deze een arrestatiebevel uit. Te laat, zo bleek toen de hulpofficier bij het hek verscheen.

Gisterenmiddag was Wahids woordvoerder Witoelar gastspreker tijdens een lunch van buitenlandse correspondenten en daar sloeg hij een andere toon aan dan de dag tevoren. "We hebben nooit eerder de zoon van een supermachtig man als Soeharto opgepakt. Hij wordt beschermd door zeer invloedrijke mensen, van wie sommigen nog een officiele functie hebben. Soeharto zal alles doen om te voorkomen dat zijn Tommy de bak indraait."

Witoelar, in de Soeharto-jaren een dissidente journalist die enige tijd gevangen zat: "Voor Tommy is dit een nachtmerrie: een cel met een armzalige 14 inch-televisie en een brits. Ik weet zelf hoe ellendig dat is, en ik ben niet opgegroeid met limousines en lijfwachten. Hij zal zich tot het uiterste tegen dit lot verzetten."

Enkele uren later bleken dit profetische woorden. Tommy Soeharto had de benen genomen.

( a d v e r t e n t i e s )