Door onze redacteur BAS BLOKKER
AMSTERDAM, 20 OKT. Op 31 december zal niet minder vuurwerk worden ontstoken dan gebruikelijk - de vuurwerkramp in Enschede ten spijt.

Dat zeggen groothandelaren in consumentenvuurwerk op basis van bestellingen. "Het zal niet zo gek worden als vorig jaar met het millennium", zegt G. Oudendag van Schuurmans Vuurwerk in Leeuwarden. "Toen kocht iedereen meer vuurwerk, meer champagne en meer gerookte zalm." Maar het zal wel een jaar worden als 1998, volgens W. Heijboer van Verbeek en Classen in Den Haag. Vorig jaar werd voor zo'n 75 miljoen aan legaal vuurwerk verkocht, een recordbedrag. Toen op 13 mei dit jaar in Enschede vuurwerkbedrijf SE Fireworks explodeerde, werd de hele branche in een kwaad daglicht gesteld. [Vanmorgen legde de gemeente Enschede beslag op 12.000 kilo vuurwerk van het bedrijf Haarman.]

Geplande vuurwerkshows werden afgelast, nieuwe opdrachten bleven uit. Bij SE Fireworks lag vooral zwaar, professioneel vuurwerk opgeslagen. Toch werd destijds verwacht dat de ramp ook zijn weerslag zou hebben op de verkoop van 'klein' vuurwerk. Het effect van de ramp op de verkoop van consumentenvuurwerk lijkt echter gering. Oudendag schat voorzichtig dat de verkoopcijfers dit jaar misschien tien of vijftien procent lager zullen uitvallen dan voor de millenniumnacht. Bij het grootste vuurwerkbedrijf van Nederland, Broekhoff in Dronten (2,1 miljoen kilo vuurwerk in opslag), krijgen ze zelfs méér orders dan vorig jaar deze tijd.

Minder vraag Enschede

C. van Beek van Broekhoff: "Het is wrang, na Enschede, maar negatieve reclame is kennelijk ook reclame." Alleen in Enschede en omgeving is de vraag werkelijk afgenomen.

Zaterdag is bij Rotterdam een veiligheidsproef gedaan met consumentenvuurwerk. Onderzoeksinstituut TNO voerde de proef uit. Hierbij werden winkelruimten met vuurwerk nagebouwd en aan vuur blootgesteld. De brandweer had er geen enkel probleem mee. "Veel rook, maar geen explosie", was de conclusie na de proefneming.

De opdracht voor de proef kwam van de Federatie van Vuurwerkhandelaren, in een poging het imago van de branche op te krikken. De gevraagde vuurwerkhandelaren denken echter niet dat de proef van zaterdag iets te maken heeft met de gunstige verkoopcijfers. "De schok van Enschede is weggeëbd", aldus Oudendag. "En na de Bijlmerramp stapten de mensen toch ook meteen weer in een Boeing?"

Overheid nu kind aan huis bij vuurwerkers

Sinds de ramp in Enschede heeft de overheid de vuurwerkbranche op de korrel. De handelaren voorzien een grote sanering.

Door onze redacteur BAS BLOKKER

AMSTERDAM, 20 OKT. De inspecteurs van milieuhygiëne stellen zich voor: "Wij zijn geen deskundigen." En dan leggen ze vuurwerkshowmaker Frans Arntz uit dat ze de classificatie komen onderzoeken van het vuurwerk dat in zijn bedrijf opgeslagen ligt. Of de aanduiding op de verpakking wel klopt met de inhoud.

Voor Arntz, mede-eigenaar van vuurwerkbedrijf de Vierde dimensie in Amsterdam (gespecialiseerd in effecten voor theater), is dit de vijftiende keer dat zijn bedrijf wordt gecontroleerd sinds de vuurwerkramp in Enschede, op 13 mei. Nu is het de inspectie milieuhygiëne van het ministerie van VROM. De brandweer is al een paar keer geweest. Politie. Milieudienst. Rijksverkeersinspectie. De sinds 'Enschede' beruchte adviseurs van het ministerie van Defensie.

De vuurwerkbranche is flink op de korrel genomen sinds de ramp in Enschede. Alle overheidsorganen willen sinds 13 mei laten merken dat ze wel degelijk over de veiligheid waken. En daarom zijn alle vuurwerkbedrijven in Nederland de afgelopen maanden door alle denkbare inspecteurs bezocht.

De vraag is alleen: wat inspecteren de inspecteurs? Hoeveelheden? Beveiligingsinstallaties? Afstanden? Explosiekracht? Brandbaarheid? Dat alles was toch ook een en andermaal in orde bevonden bij SE Fireworks? Kennelijk garanderen normen en handhaving de veiligheid niet. Als Arntz tegen de inspecteurs zegt: "Alles wat bij ons binnenkomt, is geclassificeerd", zeggen de inspecteurs: "Maar heb je daar nog vertrouwen in na Enschede?"

"Regels worden bijna dagelijks aangepast", zegt Arntz als de inspectie achter de rug is. Moet ook wel, vindt hij, want het blijkt dat de opslag van professioneel vuurwerk, juist het meest explosieve spul, in de wet niet goed geregeld is. De indeling van vuurwerk in gevarenklassen is geregeld voor het transport ervan, en die indeling is zonder meer overgezet op het bewaren ervan in bunkers.

De overheid maakt nieuwe wetgeving. Maar intussen zijn de ambtenaren van VROM "gesloten als een oester", zegt Arntz, dus de branche weet niet welke kant het opgaat. "Het enige wat er nu gebeurt, is dat de oude regels worden afgeschaft."

Woensdagavond vergaderde Arntz met de vereniging van vuurwerkbezigers, de PVTP, in de kantine van 's lands grootste vuurwerkbedrijf, Broekhoff in Dronten. Op de tafels liggen notitieblokjes, mobiele telefoons en pakjes sigaretten. Hier houden de vuurwerkbezigers elkaar op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen. Over de collega die vorige week is gearresteerd. Over de vuurwerkproef die TNO in Rotterdam hield. Daaruit bleek dat de opslag van consumentenvuurwerk geen enkel explosiegevaar oplevert. Een eerste pluspuntje, vindt de branche.

Ze bespreken de aanbiedingen van mensen die in de benarde situatie van de vuurwerkbranche brood zien. Verklaart het ministerie de huidige bezigingsvergunningen ongeldig? Dan wordt er direct een bedrijfje opgericht dat cursussen pyrotechniek aanbiedt en de garantie van een 'erkend' diploma geeft. Sluiten gemeenten hun grenzen voor vuurwerkbedrijven? Dan gaat een week later een brief rond van een makelaar die wel een oud fort van Defensie voor ze weet. Komt er nieuwe wetgeving? Dan laat Arthur Andersen Real Estate een 'clientletter' uitgaan met waarin het bedrijf juridisch advies aanbiedt.

Juridisch advies willen de vuurwerkmakers wel, blijkt ter vergadering. "We worden als criminelen behandeld, laten we dan ook een goede advocaat nemen die zaken kan afdwingen."

Maar veel van die gevechten zullen zich in de achterhoede afspelen, dat snappen de ondernemers in Dronten ook wel. De overheid is de branche aan het saneren. Ze vertellen elkaar geruchten over nieuwe classificatienormen die zo streng zijn dat ze hun voorraad zullen moeten halveren. Over lokatienormen die zo streng zijn dat een heleboel lokaties voor shows zullen afvallen. Over veiligheidsnormen die zo streng zijn dat bedrijven verplaatst moeten worden. De vraag is nu, zegt Arntz, "gaan we afwachten wat de overheid beslist en dan zielig zitten piepen? Of komen we met onze eigen voorstellen?" Maar daar heeft de overheid nog nooit naar geluisterd, weten de mannen aan tafel.

( a d v e r t e n t i e s )