Steeds meer buitenlandse universiteiten en hogescholen storten zich op de Nederlandse markt in de slag om de student, blijkt op de Studiebeurs 2000 in Utrecht.

Door onze redacteur SHEILA KAMERMAN

UTRECHT, 29 SEPT. Hun plastic en linnen tasjes puilen uit van de glimmende folders. Jasper de Graaf (16), Jeroen Bransen (15) en Anne de Ley (16) scharrelen rond tussen de duizenden scholieren die gisteren de Studiebeurs 2000 in de Utrechtse jaarbeurshallen bezochten. Geen van drieën hebben ze het flauwste idee wat ze willen gaan studeren na hun vwo-diploma. Maar daar moet de Studiebeurs, waar alle universiteiten, hogescholen en mbo-opleidingen zich presenteren, verandering in brengen.

Eén ding weten ze wel: het liefst gaan ze lekker ver weg, naar een heel ander land. Ook daarvoor zijn ze op Studiebeurs aan het juiste adres. In de speciale 'Scope on the Globe'-hoek presenteren tachtig buitenlandse universiteiten en hogescholen en instellingen zich die zich bezighouden met studeren in het buitenland. Zo hebben de Fachhochschule Düsseldorf, University College Northampton, de Athens School of Fine Arts en de Memorial University of Newfoundland een stand.

Het aantal buitenlandse instellingen die Nederlandse studenten proberen te trekken is groter dan ooit, zo blijkt op de Studiebeurs. Minister Hermans (Onderwijs) was er gisteren niet bij, maar hij zou het fantastisch vinden. Hij is een groot voorstander van internationalisering. In het Hoger Onderwijs en Onderzoeksplan 2000 (HOOP) schreef hij: "Een krachtige internationale oriëntatie is onontbeerlijk om studenten voor te bereiden op Europees en mondiaal burgerschap." Hij wees in het HOOP op de toenemende internationale concurrentie in het hoger onderwijs, "ook met instellingen buiten de Europese Unie".

En dus staat Jerry Hurley op de Jaarbeurs klaar om de concurrentie aan te gaan. Hij promoot een combinatieprogramma: twee jaar studeren in Madrid, waarna de studie wordt vervolgd in de VS aan de Saint Louis University (Missouri). Hij verhaalt over prachtige campussen, goede sportfaciliteiten en schitterende ervaringen. Dat alles voor slechts 14.000 dollar per jaar. Een paar giechelende meisjes haalt hij over hun adres te noteren. Annique Efdé en Leonie Bos, beiden 15, lijkt het best leuk om in Spanje te studeren, al hebben ze er nog nooit over nagedacht. Annique wil 'iets met talen' gaan doen en dan is Spaans nooit weg, vindt ze.

Naast Hurley staat Marzena Spanier van de Warsaw University. De animo voorhaar verhaal is gering. Ze vindt dat onterecht, want de kwaliteit van de opleidingen aan de Poolse universiteit is uitstekend, zegt ze. Studenten moeten weliswaar eerst Pools leren, maar daarna krijgen ze een gedegen opleiding. Volgens Spanier is het gebrek aan aandacht te wijten aan het beeld dat Nederlandse studenten van Polen hebben. "Ze denken dat we een soort Oostblokland zijn, maar in feite zijn we heel westers georiënteerd." Studeren in Polen, dat zouden Jasper, Jeroen en Anne nooit doen. Het moet wel een beetje leuk blijven. Ze denken meer aan een Engelstalig of Franstalig land. Dan leer je meteen de taal goed. "Daar heb je later veel aan", zegt Jasper. "Staat ook goed op je cv." Dan denk ik niet aan Engeland of Frankrijk, zegt Jeroen, "eerder aan Australië of Frans Guinea, dat is veel avontuurlijker." Iets minder spannend wellicht is studeren naast de deur, in Vlaanderen. Annemie Bos, die in de stand van de Katholieke Vlaamse Hogeschool staat, kan overtuigend uitleggen waarom Nederlandse scholieren een studie in België zouden moeten overwegen. De hogeschool biedt een aantal specifieke opleidingen die Nederland niet kent, zoals die tot tolk- vertaler, een opleiding op universitair niveau. Om de lessen te volgen, hoeven Nederlandse studenten niet eerst een andere taal te leren. En het collegegeld is lager dan in Nederland. Daarnaast kent België een onderwijssysteem dat sommige studenten zal aanspreken. Het onderwijs is traditioneler dan in Nederland. "De professor of docent is nog een autoriteit. "Je zult niet iemand een appeltje tijdens de les zien schillen", zegt Bos. "Maar er is ook meer structuur en begeleiding. Studenten worden minder aan hun lot overgelaten."

Lev Kroezen (17) staat bij de stand van de Deutscher Akademischer Austauschdienst. Hij zit in 5-gym en heeft zijn toekomst uitgestippeld: hij wil rechten studeren in Düsseldorf. Voordeel: hij heeft er twee jaar gewoond en spreekt vloeiend Duits. Bovendien wonen zijn opa en oma er nog, zodat hij niet op kamers hoeft. Hij gelooft niet dat Duitse universiteiten beter zijn dan Nederlandse, maar hij vindt Duitsland een prettig land. "Ik voel me er thuis. Ik zou niet graag studeren in een land dat totaal vreemd voor me is." Jeroen, Jasper en Anne laten zich zich ondertussen voorlichten door de super-enthousiaste Pieter-Jan Hegener van Interlanguage, een organisatie die zich bezighoudt met taalreizen. Interlanguage biedt geheel verzorgde taalreizen naar 27 landen. Prijzig is het wel 10.000 gulden voor een jaar naar Spanje tot 60.000 gulden voor een jaar Oxford. "Dat is wel een superinstituut", zegt Hegener. "En denk alleen al aan de ervaring. Het is veel te vroeg om op je zeventiende al voor een opleiding te kiezen. Ga eerst een jaartje lekker weg om volwassen te worden."

Ja, zo'n taalreis zien Jeroen, Jasper en Anne wel zitten. Een hele studie in het buitenland vinden ze te veel. "Ik denk dat ik me op den duur ook wel eenzaam zou voelen", zegt Anne. "Een jaar om een taal goed te leren, klinkt aantrekkelijk. Bovendien denk ik dat mijn ouders wel willen meebetalen, omdat je er toch iets nuttigs doet."

( a d v e r t e n t i e s )