In tien grote Amerikaanse steden hoef je de deur niet meer uit voor goedkope gebruiksgoederen. Het bestellen gaat via internet, het gratis bezorgen snel per fietskoerier.

Door FREEK STAPS

NEW YORK, 22 AUG. Terwijl de 25-jarige Farrell Bender even uitrust, rijden achter hem alweer andere fietskoeriers met grote volle oranje tassen weg. Hier in het stadscentrum en in de vier andere distributiecentra die het internetbedrijf Kozmo.com heeft op Manhattan, komen de bestellingen via internet binnen. Daarna worden de gevraagde producten zo snel mogelijk verzameld, ingepakt en aan een koerier meegegeven. "Moeilijk is het niet", zegt Farrell. "Het enige dat je moet doen is dít pakje naar dt adres brengen."

Kozmo bezorgt per fietskoerier in tien grote Amerikaanse steden videofilms, elektronica, frisdranken, ijs, tijdschriften, condooms en zwangerschapstesten. Produkten van Kozmo zijn vaak goedkoper dan in de winkel. Bovendien garandeert Kozmo een maximale bezorgtijd van een uur. Koerier Farrell lacht: "En dt vinden luie New Yorkers wel handig."

Snelheid geeft Kozmo zijn bestaansrecht. Toen de nu 28-jarige Joseph Park in 1997 via de internet-boekhandel Amazon een boek van John Grisham bestelde, duurde het dagen voordat het boek in huis was. Inmiddels was Park gefrustreerd geraakt 'waar blijft dat boek?'- en had hij ook geen zin meer om het te lezen. Het bezorgen moest sneller en dat kon ook. Samen met een studievriend zette hij Kozmo op. Het bedrijf, genoemd naar de altijd met de deur in huis binnenvallende figuur Cosmo Kramer in de comedy Seinfeld, heeft inmiddels 2.665 werknemers.

In de thuisbasis New York krijgt Kozmo enkele duizenden bestellingen per dag, en op zaterdagavond zelfs 1.500. Kozmo heeft in tien grote Amerikaanse steden vestigingen, waaronder Boston, San Francisco, Houston en New York. Later dit jaar breidt Kozmo zijn bezorgdiensten uit naar Londen. Voorlichter Matt Higgins van Kozmo sluit niet uit dat andere Europese steden, waaronder Amsterdam, ook een eigen Kozmo krijgen. "We zijn altijd op zoek naar nieuwe mogelijkheden."

In die grote steden ligt de markt voor bezorgdiensten als Kozmo: jonge mensen met volle agenda's. Volgens Higgins bestellen zij ook vaak als ze nog op kantoor zijn, zodat ze op weg naar huis geen tussenstop hoeven te maken. Hoe groot het marktpotentieel van Kozmo is, weet Higgins niet. "Die markt is net zo groot als je fantasie. Zo verbaas ik me nog steeds over het grote aantal gehandicapten dat gebruik van ons maakt."

Maar Kozmo is niet de enige die snelle bezorgdiensten aanbiedt: in New York bezorgt boekhandel Barnes & Noble nog dezelfde dag, en legt Urbanfetch.com zich net als Kozmo toe op de kleine gebruiksgoederen. Los Angeles heeft een eigen internet-supermarkt met bezorgdienst: via de site met de veelzeggende naam Sameday.com hebben Californiërs binnen enkele uren hun bestellingen in huis.

De markt groeit, maar het aantal aanbieders ook. Voor Kozmo is dat niet het enige probleem. Zo werd het bedrijf in Washington D.C. voor de rechter gedaagd omdat Kozmo niet in achterstandswijken zou willen bezorgen. Kozmo ontkende, maar het is een feit dat de fietskoeriers met gevaar voor eigen leven werken. Zo kwamen alleen al in New York in 1999 34 fietsers om het leven.

Naast de onveiligheid van de koeriers heeft Kozmo problemen van meer bedrijfsmatige aard: in juni werden 24 werknemers op straat gezet. Volgens Kozmo waren die ontslagen ingegeven door de wens bedrijfsprocessen "beter te stroomlijnen". Halverwege juli trad oprichter Park af, ten gunste van Gerry Burdo. Die laatste wordt geacht het bedrijf naar een snelle en voorspoedige beursgang te leiden, iets dat Park en zijn studievriend niet konden. Juist die introductie op de beurs is hard nodig, want het bedrijf maakt op grote schaal verlies. Afgaande op de cijfers die Kozmo indiende bij de Securities en Exchanges Commission, geeft Kozmo voor elke dollar die het verdient op haar verkopen, nog 1,5 dollar uit. De totale schuld per half maart dit jaar bedraagt ruim 27 miljoen dollar, bij een omzet van 3,5 miljoen dollar in 1999. Higgins: "We verwachten spoedig winst te maken."

Kozmo, dat eerst van plan was dit najaar naar de beurs te gaan, heeft vorige week bekendgemaakt dit vanwege het beursklimaat uit te stellen tot op zijn vroegst begin volgend jaar. Terwijl de geruchten over de overname van concurrent Urbanfetch.com door Kozmo voortduren, ontsloeg het bedrijf de afgelopen weken nog 310 man.

Maar gelukkig zijn er altijd nog de grote geldschieters. Internet- investeerder Flatiron Partners stak 25 miljoen dollar in het bedrijf. Ook Amazon, ironisch genoeg de oorzaak van het ontstaan van Kozmo, investeerde 60 miljoen dollar. Daarmee is Amazon voor 31 procent eigenaar van Kozmo. Daar krijgt Amazon supersnelle levering van boeken en CD's aan klanten voor terug een service die zij zelf niet kan leveren.

Kozmo betaalt Starbucks, een keten van koffiebars met 2.600 vestigingen over de hele wereld, de komende vijf jaar in totaal 150 miljoen dollar. In ruil daarvoor lost Starbucks de enige barrière in het distributiesysteem van Kozmo op: de teruggave van gehuurde video's. Starbucks plaatst in zijn vestigingen dozen waarin Kozmo-klanten de gehuurde artikelen kunnen deponeren. Daarnaast wordt het personeel van Starbucks opgeleid om vragen over Kozmo te beantwoorden, en gaat Kozmo pakken koffie van Starbucks verkopen. In de toekomst willen beide bedrijven zelfs zo ver gaan bekers koffie via internet te laten bestellen, en nog warm te laten bezorgen. Maar dan moet het allemaal wel héél snel gaan.

( a d v e r t e n t i e s )