Een mislukte 'survivalvakantie'

Wilberto van de Boogaard paste niet meer in het busje waarmee de vriendenclub op survivalvakantie zou gaan. Nu zet hij zich in voor zijn in Joegoslavië gedetineerde vrienden.

Door JACO ALBERTS en CORINE VLOET

AMSTERDAM, 8 AUG. Als het gehuurde busje niet net te klein was geweest, zat hij nu ook opgesloten in een Servische gevangenis. Wilberto van den Boogaard zou meegaan op de 'avontuurlijke vakantie' in Joegoslavië, maar zijn vriend Bas van Schaik belde op de dag van vertrek nog dat er in de bus geen plaats meer was. Nu probeert Van den Boogaard vanuit zijn fotostudio in het Amsterdamse havengebied lijn te brengen in de hulpacties voor de 'Belgrado Vier'.

Heel erg vond Van den Boogaard het niet om af te haken. "Ik had al zoiets van: als je wilt survivalen, kun je dat ook in België doen. Maar de jongens wilden naar een plek waar je vijf uur lang niemand tegenkomt. Dat hadden ze vorig jaar ook gedaan: wild kamperen, vuurtje stoken, 's nachts om de beurt bewaken met de hond, dat vonden ze leuk."

Het is van een soort ruigheid die je met een beetje verbeeldingskracht kunt vergelijken met het vrijwel verlaten Amsterdamse havengebied; een plek waar Bas en zijn vrienden graag kwamen, dichtbij het crossterrein, waar ze elke zaterdag met hun motor naartoe gingen.

Ook de vader van Bas van Schaik spreekt van "een survival met vrienden en een hond in de bergen". Twee dagen voor zijn vertrek heeft Bas telefonisch de route nog met hem doorgenomen. "We hebben alleen maar gesproken over Bosnië en Kroatië. Daar was hij vorig jaar ook geweest. Dat gebied boeide hem." De moeder van Bas heeft hem daags voor vertrek nog gezien. Ze hadden afgesproken bij oma, waar Bas' moeder de Rottweiler 'Ice' mee nam te logeren. Alleen de Dogo Argentino 'Nix' ging mee kamperen, omdat de honden het samen niet meer zo goed konden vinden. Wat er in Servië met Nix is gebeurd, is onduidelijk. Opgepakt in Servië werden de vier Nederlanders tijdens een persconferentie vorige week door de Joegoslavische minister Matic van Informatie gepresenteerd als een speciale commando-eenheid die plannen had om president Milosevic te ontvoeren of te doden, een verklaring die sindsdien vooral is afgedaan als propaganda. "Het is heel bizar, ik ben me rotgeschrokken", zegt vriend Rik die bij Van den Boogaard op het haventerrein op bezoek is. Betrouwbare informatie is er niet, omdat de Nederlandse autoriteiten nog steeds geen toegang tot de gevangen Nederlanders hebben gekregen. Vader Van Schaik denkt dat het meest waarschijnlijke scenario is dat de vier via Kroatië naar Montenegro zijn gereden om van daaruit naar Kosovo te gaan. Door een verkeerde afslag te nemen, zouden ze op Servisch grondgebied terecht zijn gekomen.

Bas van Schaik (31) lijkt de leidende figuur van het viertal te zijn. Volgens zijn omgeving is hij een man met een bijzondere uitstraling, iemand op wie zijn vrienden willen lijken. Van Schaik is een nogal paradoxale verschijning: "Als je hem ziet denk je, daar komt geen zinnig woord uit," aldus Van den Boogaard. Een forse kerel, meer dan twee meter lang, tatoeages, vechthonden, auto's, motoren, een met staal gebarricadeerde woning in Amsterdam-Noord, bijbaantje als portier bij een disco in IJsselstein. Maar wie 'Bassie' beter kent, ziet iemand anders, zegt zijn omgeving: "Een klein hartje", volgens zijn vader. Nico Beekman, bedrijfsleider van dancing The Shaker in IJsselstein, spreekt van iemand die ruzies altijd zonder geweld kon oplossen. "Niet een kontenneuker, maar hij kijkt iedereen in zijn porum aan", zegt Rik. "Ik ben door hem een stuk rustiger geworden", vertelt Wilberto van den Boogaard. "Hij heeft me geleerd meer bij mezelf te zijn. Dat je vrede hebt met jezelf. Het is een manier van leven." Op het haventerrein waar Van den Boogaard zijn fotostudio heeft, ligt ook de werkplaats van Bas. Van Schaik verdiende de kost als messenslijper. Het Amsterdamse handelsregister meldt bij zijn eenmansbedrijfje onder de naam Licorne Edged Creations, dat nu vijf jaar bestaat, een mond vol activiteiten: "Mobiele messenslijperij, agentuur voor buitenlandse messenmakers, markthandel in zelf vervaardigde messen alsmede groothandel in slijp- en polijstbenodigdheden". Maar volgens zijn vrienden bestaat Bas' werk vooral uit het met een Mercedesbusje langs Amsterdamse restaurants rijden en ter plekke de koksmessen uit de keuken slijpen. "Ik heb wel eens voorgesteld om iemand anders die messen te laten ophalen, zodat Bas ze hier kon slijpen", zegt Van den Boogaard. "Maar dat werkte niet, zei hij, mensen willen me zien."

Nog op vrijdag 14 juli, vlak voor het vertrek naar de Balkan is Bas volgens zijn vader langs drie restaurants gereden. Hij kan dat opmaken uit de agenda van zijn zoon. Op zaterdag heeft Bas spullen verzameld om die avond nog als portier in The Shaker te staan. "Het moest financieel rondkomen", zegt vader Van Schaik daarover. "Die messen, dat is geen vetpot, hij heeft bovendien veel geïnvesteerd in zijn Mercedes- bus. Hij is al vier jaar bezig met het opzetten van dat bedrijfje. Ik hielp daar wel een beetje bij. Dan bleef ik bij hem slapen en hielp hem met de rekeningen die de deur uit moesten." Vader Van Schaijk heeft onmiddellijk een visum voor Belgrado aangevraagd toen het nieuws van de arrestatie bekend werd: "Het liefst was ik gisteren nog vertrokken."

Groeiende irritatie over Joegoslavië

Door een onzer redacteuren

ROTTERDAM, 8 AUG. Het ministerie van Buitenlandse Zaken is " zeer geïrriteerd" over de houding van de Joegoslavische regering in de kwestie van de vier gearresteerde Nederlanders. Vanmiddag is opnieuw zaakgelastigde Vladimir Novakovic ter verantwoording geroepen. Die beloofde opnieuw dat Nederlandse diplomaten binnenkort contact kunnen hebben met het viertal. De Joegoslavische regering heeft tot nog toe geweigerd om diplomaten of een advocaat toegang te verlenen tot het viertal. Ook is geen officiële aanklacht bekendgemaakt. De vier, Bas van Schaik (31), Ger de Rie (31), Jeroen van Iersel (28) en Sander Zeitsen (27), werden vorige maand in Joegoslavië gearresteerd. Volgens de Servische minister van Informatie zouden ze een terroristisch commando vormen om president Milosevic te ontvoeren of te vermoorden. Volgens Nederland gaat echter het om vier verdwaalde toeristen. De twee Britse politie-instructeurs en de twee Canadese hulpverleners die vorige week samen in Joegoslavië werden opgepakt, zijn ondertussen wel officieel aangeklaagd voor terrorisme. Zij hebben ook een advocaat tot hun beschikking. De Britse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Cook heeft inmiddels de hulp ingeroepen van zijn Russische ambtsgenoot Ivanov, zo meldt de Financial Times vandaag. Buitenlandse Zaken laat weten dat dit voor Nederland geen optie is: "Een groepje toeristen heeft een andere status dan medewerkers van de OVSE. Omdat de gearresteerde Britten werken voor de OVSE, staan de Britse regering meer diplomatieke pressiemiddelen ter beschikking."

Zie ook:

Milosevic op verkiezingscampagne (4 augustus 2000)
Joegoslavische zaakgelastigde op het matje (2 augustus 2000)
Joegoslavië was goed bevallen als vakantieland (2 augustus 2000)
Den Haag eist uitleg Belgrado (1 augustus 2000)
Bizar complot als beproefd recept (1 augustus 2000)

( a d v e r t e n t i e s )