Door onze correspondent HANS STEKETEE
LONDEN, 14 JULI. Met een krachtig Order, order! - de uitdrukking die haar handelsmerk is - moest ze een eind maken aan de stormachtige ovatie die haar deze week zelf ten deel viel, toen ze aankondigde met pensioen te gaan als Speaker of the House. Betty Boothroyd (70), de populaire voorzitster van het Britse Lagerhuis, keert na het zomerreces niet terug, acht jaar na haar aantreden als eerste vrouw in die functie. Ook geeft ze haar parlementszetel in Yorkshire op.

Formeel hoeft een voorzitter niet veel te kunnen: neutraal een debat leiden, de mores van het Huis kennen en niet te vaak indutten. Een voorzitter kán onzichtbaar zijn. Maar Boothroyds geestige, kordate en onconventionele stijl hebben van haar functie 'een nationaal instituut' gemaakt, zoals politici van uiteenlopende pluimage na haar besluit voor één keer eensgezind vaststelden.

In veel buitenlanden is ze het gezicht van het Britse parlement. Sinds Prime Minister's Question Time - het wekelijkse robbertje vechten tussen de premier en de oppositieleider - onder haar leiding live voor televisie wordt uitgezonden, heeft Boothroyd sterrenstatus. Als 'de andere Betty' ooit zou aftreden, zou de dochter van een arme textielarbeider hoge ogen gooien om president van de Britse republiek te worden.

Twee jaar geleden verbood ze parlementariërs om piepers te dragen. Maar, voegde de ongetrouwde Boothroyd eraan toe met haar door eindeloze hoeveelheden Rothman's filtersigaretten gekleurde betonmolenstem, "ik heb geen enkel bezwaar tegen voorwerpen die alleen maar vibreren". Even keken de MP's elkaar verbijsterd aan. Daarna barste een oorverdovend gelach los. Dat is de wie-doet-me-wat-kant van Boothroyd, waarmee ze het variété-gehalte van Westminster bevestigde, die haar het imago bezorgde van 'schoolhoofd, kindermeisje en pubhoudster tegelijk' en die geen opvolger voorlopig zal evenaren. Maar ze is ook een serieuze politicus, al bracht ze het nooit tot minister. Ze werkte in de jaren '50 voor president Kennedy en zit sinds 1973 in het Britse parlement. Hoewel ze ambtshalve geen politieke beslissingen mag nemen en hoewel ze een partijgenote is van Tony Blair, heeft ze er geen geheim van gemaakt diens 'presidentiële stijl van regeren' af te keuren. Daarbij worden parlementscommissies en onafhankelijke geluiden op een zijspoor gerangeerd. Blair kan dat doen met zijn meerderheid in het parlement, maar het holt wel de rol van het debat uit, heeft Boothroyd laten merken. Dat heeft haar geloofwaardigheid in alle kampen vergroot.

( a d v e r t e n t i e s )