VORIG JAAR ZOMER eisten ouders van een basisschool in Diemen bij de rechter een schoolweek van vijf dagen voor hun kinderen. Deze zomer eisen ouders van een basisschool in Amsterdam voor hun kinderen een schoolweek van vier dagen.

Intussen proberen directeuren van basisscholen er elke week weer het beste van te maken. Aan hen de taak een oplossing te vinden om de gaten in het personeelsbestand - ontstaan door ziekte, arbeidstijdverkorting en onvervulbare vacatures - zo werkbaar mogelijk te dichten. Het vergt niet alleen een compromis binnen de schoolmuren met de nog wel aanwezige onderwijsgevenden. Steeds vaker moet ook een vergelijk getroffen worden met de veelal tegenstrijdige belangen van de betrokken ouders, zoals de verschillend getoonzette verzoeken aan de rechter treffend illustreren.

Dat het onderwijs te maken heeft met een nijpend arbeidsmarktprobleem is inmiddels genoegzaam bekend. Voor alle duidelijkheid: dit geldt niet alleen voor het basisonderwijs, ook bij middelbare scholen neemt de lesuitval hand over hand toe. Op de lagere scholen treft het probleem de ouders alleen harder, omdat het niet om een paar over de week verspreide uren gaat, maar over aaneengesloten periodes waarvoor opvang geregeld moet worden voor de kinderen.

DE HUIDIGE PRAKTIJK is dat nogal wat lagere scholen de onderbouw (de klassen een tot en met vier) geregeld een dag vrijaf geven. Ook de bovenbouw ontkomt niet aan spontane vrije dagen. Daarnaast voegen scholen klassen geregeld een dag of een dagdeel samen om op die manier het gebrek aan docenten voor de klas op te lossen. Met overzichtelijkheid zou al veel gewonnen zijn. Bijvoorbeeld: hoe langer de extra vrije dagen van tevoren bekend zijn, hoe eenvoudiger het voor de betrokken ouders is passende maatregelen te treffen. Vanuit dat oogpunt moet de jongste gang naar de rechter van ouders dan ook verklaard worden. Met de invoering van een vierdaagse lesweek hopen zij een eind te maken aan alle tot onrust leidende ad hoc maatregelen.

In de kwestie rond de vierdaagse strijden diverse 'verworven rechten' om de voorrang. Onderwijs- CAO, autono mie van scholen, betaald werk voor beide ouders; het is gewoonweg bij de huidige schaarste niet allemaal tot ieders tevredenheid in één noodverband samen te voegen. Bij het denken over een structurele oplossing dient echter één recht doorslaggevend te zijn en dat is het recht van jonge kinderen op goed onderwijs. Een eis die aan goed onderwijs gesteld mag worden is dat jonge kinderen dit ook goed kunnen opnemen en verwerken.

Vergeleken met vroeger is de omgeving waarin kinderen van de basisschool het onderwijs tot zich nemen, aanzienlijk veranderd. Terwijl het onderwijsprogramma veeleisender werd, is de samenstelling van de klassen veel diverser geworden. Dat vraagt niet alleen van docenten maar ook zeker van leerlingen zeer veel. De slechtst denkbare oplossing in deze situatie is dan het onderwijsprogramma in vier dagen te proppen waardoor de hectiek slechts toeneemt.

DAAROM DOET staatssecretaris Adelmund er ook goed aan om met een wettelijke regeling te komen waardoor deze 'rationalisatie' wordt tegengegaan. Het is een lofwaardig streven van haar om dit eerst weer met diverse betrokken organisaties te willen bespreken. De vraag is alleen: waarom? De standpunten en belangen van diverse partijen zijn inmiddels wel duidelijk. Het is nu aan Adelmund een ondubbelzinige keuze te maken voor goed onderwijs aan de jongste leerlingen.

( a d v e r t e n t i e s )