F I L M V O O R A F :
Ghost busters
BAS BLOKKER
Ghostbusters (1984) is
een onwaarschijnlijk leuke film. Een aantal uiterlijke kenmerken brengt
je meteen terug in de ondraaglijke lichtheid van de jaren tachtig -
bellenblaasdeuntje als titelsong, totale ravage als climax, hilarische
special effects - maar de basis van de humor is veel steviger dan wat
het oog ziet.
De basis vormde het tv-programma Saturday Night Live, waar de
wortels lagen van de beste komische Amerikaanse films uit die tijd. In
Saturday Night Live traden John Belushi op, Dan Akroyd, Bill
Murray en Eddie Murphy. Je vindt ze in die jaren allemaal terug op het
grote doek. Hun specialiteit: hard cynisme, en dat liet zich,
bijvoorbeeld in Ghostbusters, wonderwel combineren met de
ruches, de frutsels en de tierelantijnen van het Madonna-tijdperk. De
film was de grootste hit van het jaar. Bill Murray, Dan Akroyd en
Harold Ramis zijn van de universiteit gejaagde geleerden/charlatans,
die zich bezighouden met paranormale fenomenen. Ze beginnen voor
zichzelf als de bestrijdingsdienst 'Ghostbusters': 'Wij staan klaar om
u te geloven'. En ze hebben de mazzel dat de Soemerische demon Gozer
net heeft besloten zich in New York te vestigen.
Murray is de meest cynische van de drie. In de eerste plaats omdat hij,
in tegenstelling tot zijn partners, zo lang mogelijk niet gelooft in
wat zich aan paranormale zaken aandient (hij ziet er vooral een
gelegenheid in om vrouwen te versieren). In de tweede plaats omdat hij
de onbetwiste oneliner-specialist is.
Maar het niveau van Ghostbusters toeschrijven aan Bill Murray
alleen, is net zo oneerlijk als de overwinning van Nederland
toeschrijven aan Patrick Kluivert alleen. Akroyd en Ramis zijn
verantwoordelijk voor het script en hebben dus al die fijne zinnen voor
Murray bedacht. En ze spelen misschien minder opzichtig dan Murray,
maar niet minder goed.
Een voorbeeld. De drie ghostbusters rukken voor het eerst uit, met
beschermende kleding aan en ingewikkelde straalpistolen in hun gordel.
"We weten nog niet eens of het allemaal werkt", heeft Akroyd gezegd.
"We lopen hier met een illegale deeltjesversneller op onze rug", heeft
Murray gezegd. " Zet hem aan", zegt Akroyd tegen Ramis, die vervolgens
een knopje op Akroyds rug omdraait. Er klinkt een hoge zoem en de
mengeling van angst en berusting die Akroyd dan in zijn ogen krijgt;
dat is beter dan alle woordgrappen van Bill Murray.
Ghostbusters (Reitman, VS, 1984), NET5, 22.15-0.10u.