T V V O O R A F :
Heimelijke zendeling
FRANK VERMEULEN
Twee jaar geleden werd Papua
Nieuw Guinea getroffen door extreme droogte ten gevolge van El Nino.
Voor het meerendeel van de bevolking, dat in relatief primitieve
omstandigheden leeft, had dit onmiddellijk ernstige gevolgen.
Water werd schaars en vaak waren dorpelingen gedwongen verontreinigd water te
drinken of te gebruiken bij het bereiden van voedsel. Het gevolg was
diarree en dysentrie op grote schaal. Vanuit het buurland, en voormalige
koloniale mogendheid, Australië kwam een uitgebreide hulpactie op
gang. In de dorpen die ik toen bezocht, bleek dat de mensen zeer goed op
de hoogte waren van het feit dat het drinkwater vervuild was en dat dit
hen ziek maakte. Maar er was nu eenmaal geen alternatief. Normaal
gesproken gebruikten zij bijvoorbeeld helder stromend water uit beekjes.
Maar die waren er nu niet meer. Dus moesten de het water drinken uit de
sterk geslonken rivier waar zij ook hun behoefte in doen, en zichzelf,
hun kleren en hun kookspullen in wassen. In de documentaire
Metterdaad: Het Water van de Sepik die de EO morgenavond
uitzendt doet gids Douglas Heinema, een boomlange Amerikaan die in Papua
Nieuw Guinea ontwikkelingshulp doet, alsof de mensen niet weten dat ze
moeten oppassen met hun drinkwater. Heinema die voor de
hoogstwaarschijnlijk christelijke hulporganisatie Pacific Island
Ministries werkt, onderneemt in de documentaire een inspectietocht langs
de watertanks die zijn organisatie in verschillende afgelegen dorpen
heeft neergezet. Dat levert mooie beelden op van de mensen en van het
binnenland van PNG (spreek uit: 'pie en dzjie'). Heinema maakt zich met
de lokale bevolking verstaanbaar in een Engelse pidgin-taal die sterk
doet denken aan de taal van Jar Jar Binks in de laatste Star Wars
film. We zien hoe vrouwen sagomeel bereiden, hoe mannen een
voorouderbeeld vervaardigen, hoe drie gezinnen samenwonen in een groot
huis en meer van dergelijke tafereeltjes.
Daarbij vallen twee dingen op. Het eerste is dat Metterdaad geen
enkele aandacht besteed aan de religie van de dorpelingen en ook met
geen woord rept over de ongetwijfeld religieuze bijbedoelingen van de
hulp. Het tweede is dat het filmpje zeer weinig feitelijke informatie
geeft over de problemen waar de papoea's in PNG mee kampen. Hoeveel
mensen wonen in het gebied? Welke ziekten veroorzaakt het vuile water?
Hoeveel mensen zijn er ziek? Hoeveel geld is er nodig? Kennelijk is het
voor het doel van deze goed bedoelende documentaire niet nodig mensen te
veel te vermoeien met al deze dingen. Het enige wat we hoeven te weten
is dat papoea's in PNG nieuwe watertanks nodig hebben om regenwater op
te vangen zodat zij niet ziek worden.
Metterdaad, donderdag, TV2, 21.20-21.45u.