B E E L D :
Lamzakken
Maarten Huygen
Een baas die zijn mensen via de
open camera "stelletje lamzakken" toeroept, doet me eerder denken aan
een nieuwe topman van het moerassige Philips dan aan de coach van onze
nationale trots op het voetbalveld. Ik keek verbaasd naar het geklaag
van bondscoach Frank Rijkaard over de luiheid van het oranjeteam. De
persconferentie werd in alle journaals en sportrubrieken uitgezonden.
Dat je je mensen streng moet toespreken, begrijp ik, maar dat je daar
tientallen miljoenen kijkers in betrekt, heb ik zelden gezien bij zo'n
klein team. Les één in leiderschap: sta voor je mensen,
dan word je beloond met hun steun en loyaliteit. Dat Rijkaard de
oorverdovende omroepmegafoon heeft gebruikt, geeft te denken.
Je hebt zelfs mensen die zich alleen in het openbaar, per
persconferentie of per camera hard durven uit te spreken over anderen
maar niet opgewassen zijn tegen rechtstreekse confrontaties. Je hebt ook
politici die hun kritiek op de ander pas voor het eerst op de televisie
durven te uiten en niet tegen de persoon zelf. Dat was te zien bij het
heengaan van minister Peper. Ik vermoed zelfs dat de camera een van
nature schuwe mensensoort aantrekt die niet van confrontaties houdt.
Nu horen de oranjespelers de kritiek niet alleen uit de mond van
Rijkaard maar in duizenden echo's versterkt op de televisie en via al
die journalisten die hen vragen stellen over hun gebrek aan vechtlust.
Wat een aquarium. Het lijkt me moeilijk leiding geven aan een groep
multimiljonairs die verspreid over Europa spelen. Peperdure
huursoldaten. Vanuit het buitenland ziet Nederland er klein en
onbelangrijk uit, een Vinex-weiland rond Schiphol. Waar maken ze zich
daar toch allemaal druk om? Wat kan het je schelen wat iedereen denkt en
roept? Iedereen kent dat gevoel wel als hij terugkomt van vakantie. Hier
is alles nog precies hetzelfde. In het buitenland begint het echte leven
en heeft iedereen belangrijke dingen te doen. Alleen de verzekeringen
lopen nog via het vaderland. Waarom al die moeite? Alleen huursoldaten
uit landen met een minder goede naam, zoals Klein-Joegoslavië,
Slovenië en Tsjechië, willen op het voetbalveld alle
internationaal ondergane vernederingen en misverstanden rechtzetten. Dan
is er Frankrijk, navel van de wereld.
Oranje kaart in de hotelkamers en geeft af op andere spelers. Waarom
maken ze zich niet zo druk als Rijkaard? Hij wordt persoonlijk op het
resultaat afgerekend maar de spelers verdwijnen straks naar landen waar
op dit moment andere teams in de schijnwerpers staan. Kritiek via de
camera kan een wanhoopsdaad zijn, een poging tot wakker schudden als al
het andere faalt. Rijkaard kan zich ook alvast indekken tegen een
smadelijke afgang van Oranje, maar dan verdwijnt elk spoor van teamgeest
definitief. Dan zal zijn elftal ook vanavond niet hard lopen. We zullen
zien.
De piepjonge musici die gisteren meedongen in de tiende Eurovisie Grand
Prix hadden het vuur dat Oranje miste. Een prachtige, roerende
uitzending. De musici hadden een vuur en bespeelden hun instrument met
een compromisloze overgave die je alleen bij tieners ziet. Doet me
denken aan asperges, bleek en maagdelijk omdat ze nog helemaal onder de
grond zaten. Winnaar was de 12-jarige Pool Stanislaw Drzewiecki met het
derde deel uit Chopins 1e pianoconcert. Hij speelde dat de stukken ervan
afvlogen. Spectaculair was het jonglerende slagwerk van de 17-jarige
Martin Grubinger in een concert van Bruno Harti. Met vier stokken in
twee handen op een vibrafoon en dan weer stokken wisselend voor het
drumstel. Er ging een mooi gefilmd portret van de 18-jarige, lange,
magere Nederlandse harpiste Gwyneth Wentink aan vooraf. Zij viel niet in
de prijzen maar haar spel was ook indrukwekkend. Een harp is anders dan
een piano, een intieme partner die je met je meesleept. Ze nam bij de
competitie de tijd om haar harp te omhelzen. De vingers streelden langs
de snaren voor dat sprankelende geluid. Nergens een coach te zien.