F I L M V O O R A F :
Mute Witness
DANA LINSSEN
Een scream queen die niet
kan gillen, dat is het personage op de Silence of the Lambs-
kloon poster van Mute Witness (Anthony Waller, 1995): een mooi,
verbijsterd kijkend meisje met dichtgestikte lippen: "Mute". En dan als
tagline: "She won't be silenced."
Mute Witness valt niet op door originaliteit. Er zijn wel vaker
doven, blinden en gehandicapten getuige geweest van moorden (horror is
een uitermate a-politiek correct genre), die dan vervolgens met veel
rolstoelbehendigheid uit de handen van de daders moesten zien te
blijven. In dit geval is het dus de stomme (een door politiek correct
taalgebruik in onbruik geraakte term voor iemand die niet kan spreken);
grimeuse van een lowbudget horrorfilmproductie. Het grappige bij-effect
van een sprakeloze hoofdpersoon is dat de film zelf vervolgens ook nog
maar heel weinig woorden lijkt nodig te hebben, en dus zelf een 'stomme'
film wordt - geen 'stille' film, want er is nog wel een hoop herrie te
horen, de make-up artieste is níet doof.
Mute Witness is zelf ook een lowbudget horrorfilm. Voormalig
reclamefilmer Anthony Waller nam zijn debuut op in Moskou (net zoals de
film zich in Moskou afspeelt). In het decor van zijn film-film wordt,
als de oud-Russische bureaucratische studio-reglementen hebben bepaald
dat om zes uur de stroom wordt uitgeschakeld, 's avonds een snuff
movie opgenomen. Snuff movies zijn hardnekkige filmmythes
(hun bestaan is nog nooit bewezen), maar de ranzige gedachte dat er
films bestaan waarin mensen écht gemarteld en écht gedood
worden, louter en alleen voor het plezier van de toeschouwer, inspireert
veel filmmakers tot niet altijd even verheffende films (met Joel Silvers
8mm als meest recente voorbeeld).
En ook nu is de snuff movie niet van belang voor de plot van de
film (een 'gewone' moord was goed genoeg geweest) noch voor de
spanningsopbouw. Maar naast sensatiezucht exploiteert Waller ook
vakmanschap. Elke achtervolging in zijn hypnotiserende kat-en-muisspel
is al eens eerder en met meer geld gefilmd. Maar Mute Witness
doseert, kadreert en verrast op precies de juiste momenten, bijvoorbeeld
met een cameo van Sir Alec Guinness. En zonder al te veel omhaal van
woorden.
Mute Witness (Anthony Waller, 1995, VS/GB/Duitsland/Rusland), Net5,
22.20-0.00u.