NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Nog circa 200 mensen spoorloos

Door een onzer redacteuren
ENSCHEDE, 15 MEI. Twee etmalen na de explosies in het vuurwerkbedrijf SE Fireworks in Enschede is nog geen duidelijkheid over omvang en oorzaak van de ramp die aan zeker zestien mensen het leven heeft gekost. Naar circa 200 vermisten wordt nog gezocht.

Ruim zeshonderd mensen liepen verwondingen op. In ziekenhuizen in Twente verbleven vanmiddag nog 39 slachtoffers. De ramp behoort tot de grootste die Nederland na de oorlog heeft getroffen. Premier Kok, die het rampgebied zondagochtend bezocht, gelastte "een diepgaand en onafhankelijk onderzoek".

De explosies, zaterdagmiddag omstreeks half vier, richtten een enorme ravage en veroorzaakten grote ontreddering. De buurt Roombeek veranderde binnen een minuut in een spookwijk. Tussen de 380 en 400 woningen zijn geheel verloren gegaan. Daarnaast zijn naar schatting duizend woningen beschadigd. Verzekeraars schatten de schade op "enkele honderden miljoenen guldens". De oorzaak van de ramp, waarbij circa 100.000 kilogram vuurwerk ontplofte, is onduidelijk. De tweehoofdige directie van het bedrijf meldde zich een dag na de explosie via haar advocaat bij de politie. Zij was aan het begin van de middag nog niet gehoord.

Het bedrijf stond bekend als een "goed bedrijf", aldus secretaris S. Kapel van de Federatie Vuurwerkhandel in Nederland. Burgemeester J.H.H. Mans beklemtoonde dat het bedrijf over alle vereiste vergunningen beschikte. Volgens wethouder M.G. Althof is het bedrijf begin deze maand nog gecontroleerd door de gemeente en de Koninklijke Landmacht.

Aanvankelijk rees het vermoeden dat brand in de schuur op het bedrijfsterrein, die mogelijk de explosies in de opslagbunkers heeft veroorzaakt, wellicht is ontstaan tijdens werkzaamheden. Kapel noemde een menselijke fout als mogelijke oorzaak. "Een brandje in een schuur kan haast niet zulke enorme gevolgen hebben als de beveiliging helemaal in orde was geweest." Volgens Althof waren vóór de brand en de explosie geen mensen aan het werk. Justitie onderzoekt de mogelijkheid van een gerechtelijk vooronderzoek. "We bekijken momenteel of er sprake is van een misdrijf."

Bij de ramp is de schadelijke stof asbest vrijgekomen. Dat heeft burgemeester Mans zondagmiddag, een dag na de explosies, gezegd. Het asbest is afkomstig uit de woningen die werden vernietigd door de explosie, aldus Mans. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) trof alleen asbest aan op het rampterrein. In de wijdere omgeving en in het gebied waarover de rookwolk is getrokken vond het RIVM geen asbest. Ook koningin Beatrix bracht zondagochtend een bezoek aan het rampgebied. Uit het buitenland kwamen blijken van medeleven van de Britse koningin Elizabeth, voorzitter Prodi van de Europese Commissie en de regeringen van België, Duitsland en Frankrijk.

Deur opslag stond open

De getroffen wijken Roombeek en Mekkelholt liggen in het noorden van de stad. Er wonen volgens de gemeente bijna tweeduizend mensen. Buurtbewoners die dakloos zijn geworden werden ondergebracht in de Diekmanhal en de Pathmoshal. Meer dan een kwart van de mensen die bij de explosie in Enschede dakloos raakten en die in de Diekmanhal worden opgevangen, is van allochtone herkomst, aldus de gemeente. De meesten zijn oorspronkelijk afkomstig uit Turkije, gevolgd door Marokkanen en Spanjaarden. Zo'n honderd wijkbewoners die de nacht van zaterdag op zondag in de Diekmanhal doorbrachten, hebben zondagmiddag een tijdelijk onderkomen toegewezen gekregen. Het gaat om gemeubileerde verblijven die eigendom zijn van een van de woningcorporaties.

De Stadsbank Oost-Nederland in Enschede ging gisterochtend open om slachtoffers die geheel berooid waren aan geld te helpen. De slachtoffers konden niet alleen geld opnemen maar ook geld lenen. Het Leger des Heils deelde kleding uit.

Over de oorzaak werd direct gespeculeerd. Op een foto van de brand voorafgaand aan de explosie is te zien dat minimaal één en wellicht verscheidene deuren van de opslagruimten open staan. Het is mogelijk dat medewerkers van het bedrijf op de binnenplaats bezig waren met het samenstellen van pakketten vuurwerk. Als het vuurwerk uit de verpakking wordt gehaald, vergroot dat bovendien het explosiegevaar. Een andere mogelijkheid is dat door de hitte in een brandende ruimte zo'n hoge temperatuur ontstaat dat gas van het vuurwerk zich ophoopt in andere containers, hetgeen samen met het kruit een explosie kan veroorzaken. De door hitte opgebouwde druk zou ook de gehele betonnen opslagplaats kunnen doen exploderen, hetgeen de grote explosies en de schokgolf zou kunnen verklaren. De 'bunkers' behoren hiervoor echter beveiligd te zijn, hetgeen speculaties voedt dat er wellicht een normale scheepscontainer vol vuurwerk op het terrein stond, die niet door middel van drukontlasting beveiligd is.

( a d v e r t e n t i e s )