NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Nu de olieprijs blijft stijgen, beginnen al prognoses te circuleren van prijzen tot 40 dollar per vat. Overdreven, stelt expert Peter Gignoux, maar op veel lagere prijzen dan nu moet ook niet worden gerekend.

Door onze redacteur MAARTEN SCHINKEL

ROTTERDAM, 16 FEBR. KLM kreunt onder de hoge prijs van kerosine, en verhoogt vanaf vandaag de tarieven op al zijn vluchten. Shell ziet zijn raffinagemarges teruglopen. En in Friesland liet het transportbedrijf Van der Hoek vanmorgen weten de helft van zijn acht vrachtwagens aan de kant te houden omdat ze bij de huidige dieselprijs niet rendabel meer zijn.

Vanmorgen bereikte de prijs van brent-olie voor levering volgende maand - de toonaangevende prijs in Europa - een niveau van 28,63 dollar per vat. In de VS is de prijs voor een vat West Texas Intermediate de dertig dollar al gepasseerd. De prijs van olie staat op het hoogste niveau sinds de Golfoorlog en, als de prijspiek van destijds als een incident wordt beschouwd, eigenlijk op het hoogste peil sinds eind 1985.

De hoge olieprijs begint te bijten. De prijs voor brandstoffen is nu hoger dan ooit. De dollars waarin olie wordt berekend op de internationale markt, zijn duur nu de euro in een jaar tijd met 15 procent is gedaald. En in de tussentijd zijn de heffingen op brandstof ook nog gestegen - het 'kwartje van Kok' ligt nog vers in het geheugen. Shell hanteert nu een record-adviesprijs voor euroloodvrij van 2,45 gulden, diesel doet vandaag ruim 1,74 gulden. Een hogere olieprijs voedt de inflatieverwachtingen. En hogere inflatieverwachtingen betekenen een hogere rente: zoals in bijgaande grafiek te zien valt, houden de lange- termijnrente en de olieprijs in grote lijnen gelijke tred. De rente is op zijn beurt weer van invloed op het tempo van de economische groei: de zeer gunstige vier procent groei die het Centraal Planbureau deze week voor dit jaar voorspelde, heeft in het CPB-model een grote gevoeligheid voor de olieprijs.

Vandaar dat het cruciaal wordt hoe de olieprijs zich in de loop van dit jaar zal gaan ontwikkelen. Is dit de prijspiek waar tot nu toe van uit werd gegaan, of kan de prijs van olie nog verder omhoog? Achter de stijgende olieprijs ligt een aantal incidentele en een aantal structurele factoren. Incidenteel, maar van enorme invloed, is de productiebeperking die de olieproducerende landen van OPEC zichzelf hebben opgelegd in maart vorig jaar. Omdat ook niet-Opeclid Mexico zich daar bij aansloot, en de betrokken landen zich tegen de verwachting in redelijk goed aan de afspraak hielden, is er gaandeweg een krapte ontstaan in het aanbod van olie.

Dat de OPEC-maatregel zo'n grote invloed heeft komt door twee structurele factoren. De eerste is dat voor het eerst sinds halverwege de jaren negentig, alle belangrijke industrielanden een gelijktijdige opgaande conjunctuur doormaken. De VS groeien hard door, de economische groei in Europa trekt eindelijk flink aan, Japan lijkt dit jaar op weg uit zijn recessie en de rest van Azië herstelt zich snel van de crisis van 1998. Dat leidt tot een gelijktijdige vraagpiek naar grondstoffen, en dus ook naar olie.

Daar komt bij dat olieraffinaderijen uit kostenoverwegingen de laatste jaren lage voorraden zijn gaan aanhouden. Bij lage voorraden reageert de prijs van olie sneller op fluctuaties in vraag en aanbod. Vorige week vrijdag berichtte het Internationaal Energie Agentschap dat de olievoorraden zijn gedaald tot 1, 7 miljoen vaten per dag, en die melding zorgde voor de jongste prijspiek van olie. Een derde, incidentele factor, is de strenge winter in de VS. De jongste prijsbewegingen van olie hebben al geleid tot prognoses van 40 dollar per vat, hetgeen de benzineprijs met nog een tweetal dubbeltjes zou kunnen opschroeven. Maar een van de belangrijkste experts op oliegebied, Peter Gignoux van de zakenbank Salomon Smith Barney, zegt desgevraagd daar niet veel waarde aan te hechten. Volgens hem wijst een aantal ontwikkelingen op een gematigd prijsverloop in de rest van dit jaar. "Opec overweegt op dit moment de productie te verhogen als de bestaande afspraken eind maart aflopen. En er zit op dit moment een groot winter- effect in de olieprijs. In de regel zou je rond mei moeten zien dat de prijsdruk op olie weer afneemt." Een ruimere productie door Opec en een lagere seizoensgebonden vraag naar olie vallen daarmee samen in het voorjaar. Gignoux gaat daarom uit van een olieprijs van tussen de 22 en 28 dollar in de loop van dit jaar. "En dat zou geen al te grote economische problemen moeten geven." En die 40 dollar? Zo'n piek is natuurlijk nooit onmogelijk, stelt Gignoux, "but it ain't gonna stay there."

( a d v e r t e n t i e s )