NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

'Weg met dat dorpse geloof'

De leiding van de Turks-islamitische beweging Milli Görüs wil moderniseren. Nu moeten de lokale afdelingen en de achterban nog daarvan worden overtuigd.

Door onze redacteur YASHA LANGE

AMSTERDAM, 20 JAN. De Milli Görüs heeft over het algemeen niet de reputatie vooruitstrevend te zijn. De Turks-islamitische beweging is verwant met verboden Turkse politieke partijen die de samenleving willen islamiseren. Die partijen zijn voorstander van invoering van de islamitische wetten op het gebied van familie- en erfrecht. Klinkt niet echt als moderne moslims die zo snel mogelijk de traditionele rolverdeling tussen mannen en vrouwen willen wijzigen.

De directeur van Milli Görüs Nederland, Haci Karacaer, wil daar vanaf. Niet alleen van het imago, maar ook in de praktijk. "Weg met dat dorpse geloof." Gisteren presenteerde hij plannen voor de komende jaren. Ze klinken alsof ze geplukt zijn uit een jaarverslag van een welzijnsinstelling. Empowerment en sociale mobilisering van vrouwen. Huiswerkbegeleiding, ouderparticipatie en activiteiten voor jongeren. "Met extra aandacht voor de versterking van de eigen identiteit en carrièrekansen van meisjes."

In de Aya Sofia, de grootste Milli Görüs-moskee in Nederland, zijn de bezoekers niet op de hoogte van de plannen. Maar ze vinden het prima, zeggen ze. Faariz Uruner, met enige trots: "Toen mijn vrouw zwanger was, heb ik een maand voor haar gezorgd. Vrouwen hebben een grote achterstand, dus lijkt het mij goed als de Milli Görüs dingen voor hen organiseert." Yalsin Bolkepce: "Wij vinden niet dat vrouwen achterop moeten blijven, thuis moeten zitten en kinderen moeten baren. Weet je, als het écht nodig is, mag een vrouw ook werken."

Het heeft moeite gekost om de plannen erdoor te krijgen, geeft Karacaer toe. In een hotel in Apeldoorn moest hij twee dagen praten als Brugman om de tweehonderd aanwezige kaderleden te overtuigen. "Als het aan hen ligt komen vrouwen niet in de moskee." De Milli Görüs heeft naar schatting dertigduizend aanhangers in Nederland. De organisatie is verdeeld. Zuid-Nederland is volgens ingewijden conservatiever en werd lange tijd geteisterd door een bestuurscrisis. Noord-Nederland is beter georganiseerd.

De leiding in Amsterdam (de 'jonge honden') wil de beweging richten op de tweede en derde generatie Turken in Nederland. Maar daarvoor moeten wel de confessionele oudere stafleden bewerkt of vervangen worden. Karacaer: "Het grootste obstakel voor vernieuwing zijn de mensen. Het is een traditionele organisatie, dat is lastig. Als wij over tien jaar nog onze achterban willen bedienen, moeten we nu stappen nemen."

De Milli Görüs wil voorkomen dat jongeren het contact met de moskee verliezen. Dus moeten er leuke dingen worden georganiseerd, door de ongeveer zeventig jongerenafdelingen: voetbaltoernooi, uitje naar Walibi. Er moet ook worden voorkomen dat jongens op straat hangen, school verwaarlozen en in de criminaliteit raken. Preventieprojecten, heet dat in het Werkplan 2000-2003. Karacaer: "Je kan niet bij elke jongen een agent neerzetten. Wij spelen op overtuiging, sentiment en geweten. Dat je niet mag stelen, uiteraard. Maar ook algemener, dat je een goed leven kan leiden zonder in het criminele circuit te gaan."

Dit soort ideeën bevalt de vaders in de Aya Sofia-moskee wel. "Het is goed om onze jongens bezig te houden", zegt de een. "Als je de islam kent, ga je geen slechte dingen doen", zegt de ander. Maar Faariz Uruner heeft ook bedenkingen: "Het moet islamitischer zijn! Niet alleen sport en huiswerk. Ook de koran leren."

Echt zorgen hoeft hij zich niet te maken. Uiteindelijk blijft de verspreiding van de islam het doel van de Milli Görüs. Directeur Karacaer: "Dat verloochen ik niet, zeker niet. Wij doen niet anders dan de islam verspreiden." Precies deze houding leidt regelmatig tot scheve blikken. Fanatieke moslims die in Nederland zieltjes winnen? Karacaer kan zich die angst voorstellen. "Maar wij gaan gewoon door. Wat is er mis met zieltjes winnen?"

Het idee achter de welzijnswerkprojecten is dan ook de jongeren en vrouwen bij de Milli Görüs-beweging te betrekken. En dat is een van de redenen dat soortgelijke plannen in het verleden mis zijn gelopen. De Milli Görüs wil samenwerken met bestaande instellingen. Die hebben volgens hen wel geld, maar geen klanten. Ze zouden de Turkse jongeren en vrouwen niet bereiken. Maar de welzijnsinstellingen zijn sceptisch. Ze willen de individualiteit van jongeren en vrouwen stimuleren. En niet bevorderen dat hun 'doelgroep' zich aansluit bij de islamitische beweging.

Dat leidt weer tot boosheid en frustratie bij de Milli Görüs. De instellingen wordt verweten op een zak geld te zitten, uit angst werk te verliezen. 'Ze moeten ons niet, die welzijnsmafia', dat soort reacties. Volgens Karacaer kan samenwerking vruchtbaar zijn. Maar hij steekt ook de hand in eigen boezem. "Wij waren amateuristisch." Hij verwacht dat het nu wel gaat lukken. Voormalig organisatie-adviseur Karacaer: "Wij zijn een lerende organisatie."

Zie ook:

Milli Görüs wil imam-opleiding in Nederland (19 januari 2000)

( a d v e r t e n t i e s )