NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Henk Krol, een heer in homozaken

Vandaag krijgt hij een koninklijke onderscheiding, morgen bestaat 'zijn' Gay krant twintig jaar. Henk Krol wordt gedreven door een 'gezonde geilheid', de homobelangen en een geldelijk gewin. Homopaus tegen wil en dank.

Door Yasha Lange

Henk Krol (Foto NRC Handelsblad, Vincent Mentzel)

Henk Krol trouwde in maart. "Een moetje", volgens zijn partner Reon Nettenbreijers. Twee dagen later zou Krol worden opgenomen in het ziekenhuis. Er was darmkanker geconstateerd, de cellen waren uitgezaaid. En met een zware operatie voor de boeg wilde Krol de zaken goed regelen.

Krol had zich jarenlang ingezet voor de openstelling van het burgerlijk huwelijk voor homoseksuelen, maar de trouwdag waar hij zo hard voor had gestreden was voor hemzelf geen feest. Na de plechtigheid gingen Reon en Henk naar huis en aten een bak lasagna van de Albert Heijn.

Het was goed fout. Er moest meer darm worden weggehaald dan gedacht, hij moest worden bestraald, kreeg een stoma en toen de darmen weer aan elkaar werden genaaid, kon hij niet poepen. Hij werd een skippybal en was bang voor een permanente stoma. Dat bleek niet nodig. "Godzijdank."

Hij wist vanaf het begin dat het goed zou komen, zegt hij. Vandaar dat hij tijdens de behandeling ook kon lachen om zijn eigen vernedering. Reon: "In de pauze van een opera was Henk de sluiting van zijn stoma kwijt. We ontdekten het net op tijd. In de auto zat hij met een broek vol stront." Hij lacht, Krol lacht.

Reon, ex-mister Gay krant, is negentien jaar jonger dan Krol (49). "Henk is Radio 1, Reon is SkyRadio", typeert vriend Jacques d'Ancona. Ze wonen in een villa in Best, bij Eindhoven. Boven de deur hangt een bordje : la gaieté. Binnen staan designmeubels. Een glazen tafelblad steunt op een liggende bronzen jongen. Vindt Reon mooi. Krol doet het licht aan met een afstandsbediening. Dat vindt hij leuk: apparaten. "Hij heeft het nieuwste speeltje al gekocht voor het is uitgevonden", zegt ex-partner Joop Boonstra.

Krol is beter, de uitzaaiingen zijn weg en zijn optimisme wordt verder beloond. Morgen is het twintigjarig jubileum van 'zijn' Gay krant, vandaag krijgt hij een koninklijke onderscheiding. Ridder in de orde van Oranje Nassau, wegens zijn "verdiensten voor de homo-emancipatie".

Henk Krol staat, samen met Joop Boonstra, aan het hoofd van een bescheiden homo-imperium. Het omvat de Gay krant (oplage 30.000), een reisbureau voor homo's, een naaktblad en goedkope 06-homobabbelboxen, ook in het buitenland. De omzet is zo'n acht miljoen gulden per jaar.

Maar Krol is vooral bekend als spreekbuis in homozaken. Hij is een verbaal begaafde, goed gekleede en fijn besnorde man. Een "geboren lobbyist" en een "groot PR-talent", zeggen vrienden. "Hij ziet er prettig, niet-nichterig uit", vindt vriend Albert Mol. Voor Krol geen leren broek. "Henk is een receptietijger die vanuit een gezonde geilheid graag in panels, forums en media optreedt", zegt D'Ancona. Alleen uit geilheid? Nee, er zitten nog twee kanten aan. "Henk is bevlogen", zegt Hans van Velde, al elf jaar werkzaam bij de Gay krant. "Hij staat als een blok graniet voor de homo-zaak", volgens Albert Mol. "Hij is strijdbaar en gedreven", zegt Ed Nijpels, fractievoorzitter van de VVD in de jaren dat Krol daar persvoorlichter was.

Anderen zijn cynischer. Krols optreden in de media zou vooral uit eigenbelang zijn. "Commercieel gewin voor zijn blad. Daar zit een kern van waarheid in.", zegt Willemien Ruygrok, jarenlang beleidsmedewerker bij het COC. "Het is zakelijk belangrijk, ik bedoel goed voor de krant, als Henk op televisie komt", bevestigt Boonstra. Hij startte de krant met Krol en woonde ruim twintig jaar met hem samen. "Maar Henk hecht ook erg aan de homo-emancipatie."

Een jeugdtrauma als verklaring daarvoor, wellicht? Krol zat op een katholiek internaat in Venlo. Hij had er een goede tijd. Deed mee aan de debatingclub en theater. "Hij discussieerde graag, had een eigen mening", zegt pater Gérard van de Sande, oud-godsdienstleraar. Krol kreeg toen al graag gelijk. Belde Maison Descartes als hij een conflict had met de leraar Frans. Belde Godfried Bomans over een gedicht, om zijn gelijk te halen bij de leraar Nederlands. Van de Sande: "Verder viel hij op door onopvallendheid. Een middelmatige student."

Op zijn vijftiende lag Krol in bed met zijn vriendje. Ze werden gesnapt, moesten naar het kantoor van de pater prefect en werden apart ondervraagd. Bureaulamp op hun gezicht, blote knieën op een kokosmat. "Bijna Gestapo-achtig. De paters vertelden ons dat homoseksualiteit zondig en pervers was.", vertelt Krol ruim dertig jaar later. Ze werden van het internaat getrapt. "Ik vond dat onbegrijpelijk."

"Een beetje raar", dat Krol dat onbegrijpelijk vond, zegt Van de Sande. "Het stond in de regels van de school." Pater Olav Albers, oud-rector van het St. Thomascollege: "Je zou de boel op stelten zetten en ouders zouden hevig verontwaardigd zijn." Pater Jan van Gestel, oud-directeur van het internaat en verantwoordelijk voor Krols verwijdering: "Ja, ik herinner mij die Henk Krol nog wel. Ik ben niet zo gecharmeerd van hem. Hij kwam nog op zijn fiets bij mij langs, om te vragen of hij niet toch kon blijven. Dat kon niet."

Het was "een breekpunt" in zijn bestaan, zegt Krol. "En heel lang een blijvende frustratie." Krol kan slecht tegen onrechtvaardigheid. Samen met Joop Boonstra ging hij jaren later nog eens terug naar het internaat. "Dat ontroerde hem erg", herinnert Boonstra zich. Krol: "Ik stond voor de deur van de pater prefect en dacht: 'jullie hebben het goed mis gehad'."

Hij stond daar als hoofdredacteur van de Gay krant, maar vooral ook als "vader van een lastige homo-familie", zoals Albert Mol het uitdrukt. Hoe was het zover gekomen? Nadat hij van het internaat was getrapt, een tijdje psychologie had gestudeerd en bij verschillende media had gewerkt, vroeg Hans Wiegel hem als fractievoorlichter van de VVD. Zijn geaardheid was geen issue. Hij was 'een handige jongen', zegt een ingewijde. Na zeven jaar VVD vertrok hij naar het bedrijfsleven, deed daar drie jaar pr en ging toen fulltime naar de Gay krant, die inmiddels aardig gegroeid was. Maar dat maakte hem nog geen spreekbuis van homo- Nederland.

Dat had meer te maken met het gat dat belangenorganisatie COC liet vallen. Die waren nooit bereikbaar. "En hadden geen smoel", volgens D'Ancona. Krol had wel smoel en is altijd bereikbaar voor de goede zaak. Maar de echte 'doorbraak' kwam tijdens zijn grootste gevecht: voor de invoering van het burgerlijk huwelijk voor homoseksuelen. Het initiatief daarvoor werd genomen door Jan Wolter Wabeke. De hoofdofficier van justitie in Breda dokterde, op persoonlijke titel, de strategie uit: proefproces, doorgaan tot de Hoge Raad en dan de bal leggen bij de politiek. Wabeke voorspelde dat het tien jaar zou duren, het werden er elf. Krol verzorgde de PR, verscheen al die tijd in de media en deed het lobbywerk in de Tweede Kamer - die relaties had hij nog. Hij dirigeerde ook de media naar het echtpaar dat gezicht moest geven aan de wens van homo's om te trouwen.

Het COC werd gepasseerd en was boos. Het huwelijk was een truttig instituut dat afgeschaft moet worden, vonden ze daar. "Henk Krol wordt nog altijd door bepaalde mensen zwaar verguisd", zegt Ruygrok. Hij zou, zegt een bestuurslid, een 'ijdeltuit' zijn, die 'maar al te graag de rol van voorvechter op zich neemt'. Kinnesinne, volgens anderen, jaloezie. Kan Henk er wat aan doen dat het COC nooit thuis geeft als ze om commentaar wordt gevraagd?

Met zijn bekendheid groeit ook zijn imperium. Niet in de laatste plaats door de neiging van Krol telkens weer met nieuwe plannen te komen. "Henk loopt over van de ideeën", weet Ed Nijpels nog. Soms gaat hij daarin te ver. Dan worden zijn medewerkers gek. "Dan wil hij weer iets en moet het direct worden uitgevoerd. Hij is dan te betrokken, houdt te weinig afstand en jaagt mensen te veel op", zegt Van de Velde van de Gay krant. Krol kan zelf slecht stilzitten - op vakantie schrijft hij een reisverhaal en bezoekt hij homotenten voor een verslagje. Zijn 06- nummer schakelde hij door naar zijn telefoon in het ziekenhuis. Hij kan ook bijzonder slecht 'nee' zeggen, volgens zijn vrienden.

Hoe groot is zijn rol? "Hij is het aanspreekpunt van homo-Nederland. Zodra de belangen geschaad worden, staat hij er", zegt D'Ancona. Hij voegt eraan toe dat Krol zichzelf "ook wel een beetje op de borst klopt", dat hij invloed op de politiek heeft. Krol doet diplomatiek: anderen leveren bouwstenen, ik breng het bij de juiste personen. U bedoelt? "Nou ja, ik heb de contacten, ik doe het lobbywerk. Zo ben ik de katalysator geworden in een proces. En zonder een katalysator loopt het niet."

Hij is nog niet klaar. De verliezen bij homo-organisaties als Europride, Roze Zaterdagen, COC-afdelingen en de Gay Games zijn hem een doorn in het oog. "Als je een feestje geeft, moet je het ook kunnen betalen." En hij ziet meer en meer problemen door discriminerende jongeren van Turkse en Marokkaanse komaf. "Wij lopen op hen voor en de kloof mag niet te groot worden." Daar wil hij zich voor gaan inzetten. "De homowereld heeft ontzettend veel aan hem te danken", erkent oud-Tweede-Kamerlid Len Rempt (VVD), ooit verantwoordelijk voor de emancipatie-portefeuille. Zij was ook voorzitter van de Gay Games. Krol leverde kritiek op de homospelen en dat werd hem niet in dank afgenomen: 'niet solidair'. Volgens Krol zag hij het financiële debacle al lang aankomen en werd hij gevraagd de kar te trekken, maar weigerde hij dat. "Lullekoek", volgens toenmalig bestuurslid Ruygrok. "Hij wilde wél, maar er was te veel weerstand tegen hem." Pascal van den Noord, een van de directeuren van de Gay Games: "Zegt hij dat? Gossiegossie. Het was precies andersom. Maar ja, dat heb je met Henk wel vaker."

Hoezo heb je dat met Henk wel vaker? "Hij heeft een rijke fantasie. Hij geeft de werkelijkheid een eigen kleur", zegt oud-Gay krant redacteur Arjen Broekhuizen. "Sterke verhalen vertellen, het extra interessant maken. Als je dan iemand spreekt die erbij was, blijkt dat het doodsaai was." Broekhuizen ging met een conflict weg bij de Gay krant, maar anderen bevestigen de neiging van Krol verhalen een beetje aan te dikken. Boonstra: "Hij kan het wel mooier maken."

Krol is een bourgondiër uit Tilburg. Geniet van een goede fles wijn, lekker eten en doet in een restaurant niet moeilijk. 'Zet het maar allemaal op tafel', zegt hij dan. Hij kan niet alleen zijn, zeggen zijn vrienden. Heeft graag mensen over de vloer. Boonstra: "Als hij een uitnodiging heeft voor een première, maar niemand kan mee, dan gaat hij niet." Een beetje een chaoot. Raakt van alles kwijt, maakt rotzooi in huis, bijt nagels en gooit die achter de bank, heeft geen gevoel voor cijfers. Zijn vader, accountant, controleert de boeken van de Gay krant. "Anders zou het in de soep lopen", zegt Reon. Vrienden typeren hem als een aardige, intelligente man. Bijzonder goedgeefs, zonder zich daarop te laten voorstaan. Anderen vertellen: Krol koopt een wereldontvanger en geeft het ding direct aan een missionaris die de radio beter kan gebruiken. Als een collega in de problemen zit, springt Krol bij. Hij betaalde een deel van het huwelijksfeest van Albert Mol. Als zijn partner Reon een cruise wil maken, dan gaan ze op die boot. En als Reon een auto van een ton wil - een Lexus, Krol zou net zo lief in een Opel rijden - dan komt die auto er. "Henk is sinterklaas", concludeert Reon.

Hij wordt de homopaus van Nederland genoemd, maar dat wil hij niet zijn. Hij werd gevraagd voor het tv-programma Crisis. Wim Kok zou er ook zitten, samen moesten ze een probleem oplossen. Krol was "apetrots", volgens Van Velde. Gevraagd worden voor iets dat niets met homozaken te maken heeft! Helaas ging het door zijn ziekte niet door. Maar nu heeft Joop van den Ende hem gevraagd voor een talkshow - dat is ook leuk. "Ik ben meer dan alleen maar homo. Homo zijn is niet mijn vak." D'Ancona: "Tsja, daar zal hij toch niet meer aan ontkomen."

( a d v e r t e n t i e s )