NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

FRANS VAN LEEUWEN
"Jezelf jazz-zangeres noemen, dat is het meest verkeerde wat je kunt doen", zegt Rita Reys halverwege de documentaire Last Lady of Jazz. Het lijkt een vreemde conclusie voor een zangeres die zich vooral door de jazzmuziek status verwierf. Ze verzamelde er zo veel onderscheidingen mee dat een deel naar de schuur in haar tuin verhuisde. En donderdag j.l. was in de Haagse societeit De Witte premier Kok aanwezig om van haarzelf het eerste exemplaar in ontvangst te nemen van 'The Lady strikes again', een cd waar wel degelijk jazz op staat.

Begrijpelijk wordt Reys' opmerking pas door een aantal zaken die in deze documentaire niet aan de orde komen. De neergang van haar carrière in de jaren '70, de verwijten dat ze het bij de VVD en langs-de-lijn zocht, haar avonturen in de antiek-handel en het gedonder met de grote jazzprijs die van 1963-'79 de naam droeg van haar eerste echtgenoot, wijlen drummer Wessel Ilcken. Dat ze zelf nooit de Boy Edgarprijs kreeg die er op volgde, is iets dat haar wel moet steken. Regisseur Jan Kelder werd voor het eerst door Reys geraakt begin jaren '60, kort nadat ze tijdens een festival in het Franse Juan les Pins tot 'Europe's First Lady of Jazz' was uitgeroepen. Hij bleef sindsdien een toegewijde fan en dat is aan deze documentaire te merken. "Ik wilde niet zeiken over dingen die er eigenlijk niet toe doen", zegt hij in de VPRO- gids van deze week. Het resultaat is dat 'de mens' Rita Reys in dit portret op grote afstand blijft. De nadruk ligt op Reys de zangeres die door haar licht hese geluid en het 'braampje' in haar stem al ruim een halve eeuw herkenbaar is. En er onder goede condities nog steeds in slaagt om mensen en mannen erotisch te beroeren. De intieme repetitie- versie van It might as well be Spring tegen het eind van deze documentaire werpt een helder licht op haar 'geheim'. De 'luie' timing, het lef om 'nieuwe' noten te kiezen en de niet aflatende ambitie alleen het allerbeste te bieden. De titel van de documentaire is ongelukkig. Hij past misschien mooi bij het tijdsgewricht en het gevoel van Reys en Kelder, maar hij doet de werkelijkheid geweld aan. Stond La Reys twee jaar geleden in het Amsterdamse Concertgebouw niet naast twee andere 'Ladies of Jazz', samen 75 jaar jonger dan zij? En zijn er naast die twee, Denise Jannah en Fleurine Verloop, de laatste jaren niet tientallen jazz-zangeressen afgestudeerd aan de Nederlandse conservatoria? Er bestaat zelfs een speciaal concours voor jazzvocalisten. Dit alles ondanks of dankzij Rita Reys, de laatste selfmade jazz-zangeres van Nederland die morgen 75 jaar wordt.

Het Uur van de Wolf - Rita Reys, last Lady of Jazz. Ned.3, 23.09- 23.59u. 23,09-23.59u.