Door BERNARD HULSMAN
AMSTERDAM, 9 OKT. De gemeente Leidschendam heeft bij het gerechtshof in Den Haag een kort geding aangespannen tegen de Amsterdamse kunstenaar Hans Muller. Hierin eist de gemeente dat Muller een filter tegen vieze woorden inbouwt in de lichtkrant die Muller in opdracht van de gemeente heeft ontworpen in de tunnel onder de A4 naar Leidschenveen.
De lichtkrant in deze door Zwarts en Jansma ontworpen tunnel is aangesloten op het internet. Op de website www.leidschenveen.nl/tunnel kan iedereen teksten intypen die even later op de lichtkrant in de tunnel verschijnen. De laatste tien ingetypte teksten worden steeds herhaald.
Na klachten over racistische en seksueel getinte teksten op de lichtkrant wilde de gemeente Leidschendam een vieze-woordenfilter. Volgens Jacqueline Koot, voorlichtster van Leidschendam, had de gemeente met de kunstenaar afgesproken dat er mogelijk een filter tegen vieze woorden zou worden aangebracht.
Maar Hans Muller vindt dat een vieze-woordenfilter het wezen van het kunstwerk aantast. ,,Het hele idee van het kunstwerk is juist dat internetgebruikers zonder tussenkomst van de overheid kunnen bepalen wat er op de lichtkrant komt'', zegt Muller. ,,Je moet het zien als elektronische, zelfreinigende graffiti. Als men zich aan teksten stoort, kan men die zelf ongedaan maken door nieuwe teksten in te typen. Ik heb de gemeente voorgesteld een zogenaamd dynamisch filter aan te brengen, waarbij de internetgebruikers kunnen opgeven aan welke teksten ze zich storen. Een filter tegen vieze woorden is helemaal geen oplossing: je kunt met de mooiste woorden de verschrikkelijkste dingen zeggen. Overigens was maar 3 à 4 procent van de teksten mogelijk storend.''
Al sinds mei functioneert de in september 1998 geïnstalleerde lichtkrant niet meer, omdat de gemeente Leidschendam de elektriciteitsrekening voor de krant weigert te betalen. Met een beroep op het auteursrecht eist Muller in reconventie in het kort geding dat de lichtkrant weer onmiddellijk van stroom wordt voorzien. Volgens Muller komt Leidschendam de zorgplicht jegens een opgedragen kunstwerk niet na. Zwarts en Jansma, de architecten van de tunnel, ondersteunen Mullers eis. Het Haags gerechtshof doet op 12 oktober uitspraak in het kort geding.
9 OKTOBER 1999