NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
Door HANS DEN HARTOG JAGER
In het zomernummer van het
Amerikaanse kunsttijdschrift ARTnews wordt een anekdote
aangehaald over een kunstverzamelaarsechtpaar. Zij hoort dat er een
belangrijk schilderij geveild gaat worden en besluit haar man te
verrassen. Om niet op te vallen doet ze telefonisch aan de veiling mee,
maar al snel blijkt dat ze pech heeft, want ook in de zaal zit iemand
die zijn zinnen op het doek heeft gezet. Na een verhitte strijd weet zij
er toch de hand op te leggen. En inderdaad: even later komt haar man
thuis - van de veiling, licht overstuur over het feit dat het begeerde
doek voor zijn neus is weggekaapt. Samen hebben ze het schilderij naar
het dubbele van de geschatte waarde gedreven.
Uit de interviews en beschouwingen die de lijst begeleiden wordt duidelijk dat veel verzamelaars zelf ook niet goed weten waarom ze kunst verzamelen. De meesten lijken een oprechte liefde voor schilderijen of beelden te hebben ontwikkeld, maar daar staat tegenover dat ook de Mexicaanse fruitsapmagnaat Eugenio López wordt geïterviewd. López had nog nooit een voet in een museum gezet tot hij in Oliver Stone's film Wallstreet de kunstcollectie van de hoofdpersoon zag. Dat leek hem ook wel wat, geld had hij toch genoeg en dus kocht hij in tien jaar tijd een collectie van zo'n 150 grote werken bij elkaar.
Een dergelijke ongegeneerdheid past niet erg bij het calvinistische Nederland, reden waarom er de mare heerst dat er hier nauwelijks verzamelaars zouden wonen. Kunstenaars en galeriehouders praten altijd jaloers over Amerika, Japan en Duitsland, of verwijzen naar België - daar zitten nog eens collectioneurs, verzuchten ze dan, die weten moderne kunst tenminste op waarde te schatten. Wat dat betreft is de ARTnews-lijst een eye-opener: op de lijst komen maar liefst vier Nederlanders voor en geen enkele Belg. Die Nederlanders zijn geen onbekenden: ARTnews noemt Caldic-eigenaar Joop van Caldenborgh, fotoverzamelaar Manfred Heiting, het echtpaar Ida en Piet Sanders, en hun zoon Martijn, directeur van het Concertgebouw en bekend om zijn collectie hedendaagse Duitse kunst. Andere bekende Nederlandse verzamelaars als Frits Becht, Christian Braun of Martin Visser ontbreken.
Voor het overige is de ARTnews 200 vooral een curieuze mengelmoes van celebrities en rijkaards - veel Amerikanen, Duitsers en Zwitsers, in Nederland zo goed als onbekend, die hun geld hebben verdiend via zaken als 'investments', 'venture capital' of 'automotive parts'. De bekendste namen zijn die van David Bowie (hij verzamelt moderne en hedendaagse Britse kunst, heeft zelf nog wel eens samen met Damien Hirst geschilderd, en heeft vermoedelijk meer Hirsts dan alle Nederlandse musea bij elkaar) en musicalcomponist Andrew Lloyd Webber, die zich heeft gespecialiseerd in pre-rafaëlitische schilderkunst. Ook de Sultan van Brunei hoort tot de grootste kunstverzamelaars ter wereld, net als de Franse filmregisseur en -producer Claude Berri, modeontwerper Daniel Hechter, twee van de erfgenamen van modeontwerpster Estée Lauder en ook Samuel Newhouse, de mediamagnaat die vorig jaar nog Mondriaans Victory Boogie Woogie aan het Haags Gemeentemuseum verkocht wordt genoemd. Opvallendste afwezige op de lijst is Microsoft- eigenaar Bill Gates, hoewel van hem wordt gezegd dat hij de afgelopen jaren flink heeft ingekocht.
De schrijnendste conclusie die zich na het lezen van deze lijst opdringt is dat als je een grote kunstcollectie wilt, je zelf beter geen kunst kunt gaan maken - op de ARTnews 200-lijst komt geen enkele beeldend kunstenaar voor.
ARTnews, Summer 1999, 178 blz. ƒ32,50. Internet: www.ARTnewsonline.com
4 AUGUSTUS 1999