NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

HET FEESTELIJK GEVOEL over de opheffing van het Europese exportverbod op Brits rundvlees wordt in Groot-Brittannië overschaduwd door de weigering van de Unionisten om aan het, na dertig jaar te herstellen, zelfbestuur van Ulster deel te nemen. Alvorens die weigering, bij monde van de protestantse leider Trimble, gisteravond definitief werd, had premier Blair toegegeven dat de voorgenomen dead line voor een akkoord vandaag zou worden overschreden. Blair bleek bereid zijn nederlaag te incasseren, maar als geboren optimist keek hij al weer verder. Een vergelijk was volgens hem op den duur onvermijdelijk. Toch kan het verdampen van het vredesproces in de historisch verdeelde provincie niet anders worden uitgelegd dan als de eerste ernstige beschadiging van het Blair-tijdperk. De befaamde Third Way heeft het in Ulster laten afweten.

De schuldvraag naar de mislukking kan slechts worden beantwoord met een verwijzing naar beide partijen en naar de bemiddelaars. De ontwapening van de IRA is al die jaren, sinds het vredesproces door de regering- Major werd aangezwengeld, een obstakel gebleken. De vertegenwoordigers van Sinn Féin, de politieke arm van de IRA en de Republikeinse tegenspelers van de Unionisten, zijn dit voor de pacificatie beslissende vraagstuk voortdurend uit de weg gegaan. Zij konden zogenaamd niet spreken voor de IRA, een houding die aan protestantse kant de achterdocht juist voedde. In laatste instantie is het onvermogen van Sinn Féin mee te werken aan de totstandkoming van een gedetailleerd en in korte tijd af te werken ontwapeningsschema de reden geweest voor de protestantse weigering om toch maar met het gezamenlijke zelfbestuur van de provincie te beginnen.

HOEWEL ER VOOR de Unionisten dus wel enig begrip kan worden opgebracht, dragen zij toch de eerste verantwoordelijkheid voor de ontsporing van het vredesproces. Na alle concessies die over en weer zijn gedaan, na de erkenning van alle kanten dat partijen oorlogsmoe zijn en oprecht vrede wensen en dat de bevolking van Ulster daar recht op heeft, hadden Trimble en de zijnen de beslissende stap moeten zetten. Al was het maar omdat op die manier iedere twijfel over de positie van de IRA, voor iedereen zichtbaar, weggenomen had kunnen worden. Als leider van zijn beweging heeft Trimble gefaald. In plaats van haar de juiste weg te wijzen heeft hij zich bij de achterste rijen aangesloten. De man liet zich er zelfs op voorstaan zijn achterban geen ander advies te hebben willen geven dan het zelfbestuur te weigeren.

Ook Blair zelf heeft een aanzienlijk aandeel in de treurigmakende afloop. Met het eenzijdig verhogen van de druk op de Unionisten in de laatste fase heeft de premier va banque gespeeld, onvoldoende rekening houdend met de diep gewortelde emoties die de bevolking van Ulster nog altijd scheiden. De concessie die hij gisteren de Unionisten aanbood - hoewel de wet waarin de overgang naar zelfbestuur wordt geregeld eerder deze week al in het Lagerhuis was aangenomen - versterkte het protestantse kamp in zijn overtuiging dat de Britse regering niet alles had gedaan om het evenwicht in het vredesproces te bewaren. De gebruikelijke gelikte 'spin' van het Blair-team heeft hier geen soelaas meer kunnen bieden.

VERMOEDELIJK HEEFT Blair gelijk wanneer hij volhoudt dat vrede in Ulster het enig denkbare is. Weinigen verwachten een verbreking van het bestand en een hervatting van het terrorisme. De afwijzing van alle geweld door de bevolking is te duidelijk gebleken. Maar diezelfde bevolking kan het haar leiders met recht ernstig kwalijk nemen dat zij haar diepste verlangen uiteindelijk niet in een duurzaam vergelijk hebben weten om te zetten. Waar achterdocht wint, blijft de vrede ver te zoeken. Ook al zwijgen de wapens.

( a d v e r t e n t i e s )