NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

IT is er niet alleen voor de boekhouding

Computer Associates (CA) is een groot softwarebedrijf dat de laatste jaren door overnames alsmaar groter is geworden. Sinds de laatste aankoop kan het bedrijf zich meten met IBM. Charles Wang, oprichter en nog steeds de baas van CA, licht zijn successen toe.

Door Lucas Ligtenberg

Charles Wang, topman van Computer Associates, is niet tegen e-mail maar hij gebruikt het zelf niet. Verbazingwekkend want Computer Associates (CA) is het derde grootste onafhankelijke softwarebedrijf ter wereld - na Microsoft en Oracle. Onlangs deed het een recordovername in zijn industrie door 3,5 miljard dollar neer te leggen voor Platinum Technology. Het bedrijf zegt nu een volledig pakket softwarediensten voor bedrijven te kunnen bieden. CA is een winkel waar programmatuur voor verkooporders, voorraadbeheer, loonadministratie en communicatie kan worden gekocht. Het bedrijf heeft als belangrijkste producten Unicenter, Jasmine en andere programma's. Ze hebben voor de particulier niet de bekende klank, zoals Windows, maar in de zakenwereld is CA een grote speler. Toch denkt Wang dat e-mail in bedrijven mensen van persoonlijk contact afhoudt. Dat lijkt hem niet goed.

Wang is een aimabele man. Hij wil niet dat zijn naam op z'n Amerikaans wordt uitgesproken als Weng - het is gewoon Wang. Enkele jaren geleden schreef hij het boek Techno Vision dat topmensen in bedrijven ervan moet overtuigen hoe belangrijk technologie is binnen hun ondernemingen. Het boek heeft hoofdstuktitels als 'Hoe wereldvreemd bent u?' en 'Geweldig idee. Lijkt me niks'. Volgens Wang is de grote fout van bedrijven dat de chief information officer (CIO) nog altijd onder de chief financial officer (CFO) valt in plaats van onder de chief excecutive officer (CEO). Met andere woorden: informatietechnologie is een functie van de bedrijfsadministratie en niets meer.

"Deze sector is nog zo jong", zegt Wang. "We staan nog helemaal aan het begin. Wij zijn nu waar de auto-industrie was in 1915. Toepassingssoftware wordt alleen nog maar gebruikt in voorraadbeheer en de boekhouding en verder niet. De uitdaging voor CA en voor andere bedrijven is om gebruiksklare mogelijkheden te bieden die veel verder gaan. De technologie is er en die moet je vertalen voor de gebruiker. Die hoeft zelf niet technisch te zijn."

Wang is een Chinese Amerikaan die op zijn achtste in 1952 naar de Verenigde Staten kwam. Zijn vader was een van de leden van de Chinese Hoge Raad in Sjanghai, maar bij de dreigende machtsovername van de communisten achtte hij het beter te vertrekken. Het gezin kwam in de New-Yorkse wijk Queens te wonen. Wang studeerde wis- en natuurkunde aan Queens College, maar " mijn punten waren niet zodanig dat ik er verder in kon", vertelt Wang, "dus ik moest maar gaan werken. In de krant stonden ontzettend veel advertenties voor opleiding tot programmeren. Het was 1967 en computers waren iets heel nieuws. Ik zei tegen mijn moeder: 'Dat lijkt me wel wat', hoewel ik nog nooit een computer had gezien." Hij kreeg een praktische opleiding in een computerlaboratorium van Columbia University. "Het was eigenlijk niet meer dan met een handleiding eenvoudige programmaatjes schrijven", zegt Wang. " Maar ik had er ontzettend veel plezier in. Ik vond het geweldig en ik wist dat ik hier verder in wilde gaan."

Wang kreeg een baan bij Standard Data Corporation en kocht met een paar mensen een divisie van het bedrijf uit om voor zichzelf te beginnen. Dat werd in 1976 Computer Associates, aanvankelijk een Zwitsers bedrijf maar de Zwitsers werden al gauw uitgekocht. CA maakte een snelle groei door en ging in 1981 naar de beurs. Daarna had het bedrijf de kans om te groeien door overnames en het heeft er in de loop der jaren dan ook tientallen gedaan. De grootste daarvan uit de afgelopen jaren zijn Legent en Cheyenne. Soms mislukt de overname, zoals eerder dit jaar met het vijandige bod op Computer Sciences Corporation (CSC), een bedrijf dat een maatje groter was dan CA. Het bod van 9 miljard dollar liep op niets uit en CA bekeek wat het nu te doen stond. In de maanden erna kwam het tot een vergelijk met Platinum. Die overname ging wel door, al moest CA erin toestemmen afstand te doen van enkele producten. Wat Platinum toevoegt is informatiebeheer. Wang: "Iedere autoproducent weet dat 5 tot 6 procent van de consumenten dit jaar een nieuwe suv (sport utility verhicle) gaat kopen. Natuurlijk wil elk bedrijf graag weten wie deze consumenten zijn en waar ze zitten." Om dat laatste uit te vinden is programmatuur van Platinum geschikt. "Wij zijn sterk in netwerkprogrammatuur en systeembeheer", aldus Wang. "Platinum heeft software die informatie-elementen op een zinvolle manier aan elkaar koppelt. Simpelweg gezegd kan je zeggen dat we via Platinum de knoppen krijgen die we alleen nog maar hoeven in te drukken."

Platinum Technology voegt ongeveer zesduizend man toe aan Computer Associates, dat daarmee op plusminus twintigduizend werknemers uitkomt. Analisten van de Gartner Group denken dat CA nu eerst maar eens moet laten zien hoe het de duizenden werknemers van Platinum en de producten van het bedrijf integreert. Aan de andere kant: CA versterkt zijn positie tegenover concurrent IBM, en de Gartner Group erkent ook dat CA een managementteam heeft dat zich niet meer hoeft te bewijzen.

Opvallend genoeg zijn van de drie grootste pure softwarebedrijven - Microsoft, Oracle en Computer Associates - de huidige topmannen allemaal ook de oprichters van de bedrijven. Meestal zijn entrepreneurs geen managers, tenzij de sector nog zo jong is dat het entrepreneursdenken het belangrijkste is wat het bedrijf nodig heeft. Is dat zo? Wang gaat geen managementsdiscussie aan. Denkend aan Bill Gates (Microsoft), Larry Ellison (Oracle) en zichzelf, zegt hij: "Bill, Larry en ik kennen de technologie. Wij zijn geen MBA-afgestudeerden, wij kennen de producten die we maken en we weten wat ze doen. Het is niet alleen maar de technologie waar het om gaat maar ook de afnemer die een bepaald product zoekt."

De grote concurrenten van CA zijn BMC, Oracle en IBM. Al deze bedrijven leveren software voor de systemen die alle grote en middelgrote bedrijven onder hun dak hebben. Databank en systeembeheer zijn de sleutelwoorden. "IBM staat het dichtst bij ons maar wij verkopen geen hardware", zegt D. Carl Hartman, vice-president van marketing bij CA. "Wij kunnen alles verkopen wat onze concurrenten bieden en we hebben meer."

De concurrentie in de sector is keihard. Volgens Wang gaat het er achter een façade van vriendelijkheid ruig aan toe. Technologisch is er veel respect over en weer maar de zakelijke kant levert gevechten op. Zelf draagt hij er zijn steentje aan bij tijdens het gesprek. "IBM? Ze begrijpen deze industrie niet. Wat zijn ze nou zelf? Hardware, software, onderhoud en diensten? Ze zijn het allemaal, zeggen ze, maar de delen communiceren niet met elkaar. Ze hebben de omvang maar ze hebben te weinig aandacht voor de klant. Wij kloppen hun op het gebied van sofware. Ze hebben zo vaak de plank misgeslagen. Ze hebben in het afgelopen decennium 150.000 man moeten ontslaan!" Waarmee hij maar bevestigt dat IBM inderdaad de belangrijkste concurrent is van CA.

CA had in boekjaar 1998 een omzet van 4,71 miljard dollar en een winst van 1, 19 miljard. Het bedrijf is in de afgelopen vier jaar qua omzet meer dan verdubbeld terwijl de nettowinst zich verdrievoudigde. Als de cijfers op een rijtje staan ziet de groeicurve er keurig uit, maar de talloze overnames kostten veel werk en brachten risico's met zich mee. Ook de grootste overname tot nu toe, die van Platinum, verraste sommige analisten toch weer. Dawn Simon van Brown Brothers Harriman gaf CA een paar strafpunten vanwege de omvang van de overname, de langlopende schuld in de boeken en de onzekere rentevooruitzichten en de prijsstrategie. De langetermijnvooruitzichten voor CA zijn volgens haar gunstig "maar er zijn veel onbekende variabelen op de lange termijn". Het gaat er volgens haar om dat het bedrijf zijn plannen moet zien uit te voeren.

Die plannen zijn onder meer gebaseerd op een nieuwe generatie software die gretig gebruik maakt van 3D. Steeds meer en steeds vaker moet toepassingen gevisualiseerd kunnen worden. Wat CA nog meer heeft zijn de zogeheten Neugents, ofwel neural agents. Het is software die een computerinfrastructuur in een bedrijf in de gaten houdt en meldt dat over bijvoorbeeld 45 minuten een bepaald deel van het netwerk down zal gaan. Wang is er erg trots op. "Mensen denken altijd dat software een vorm van automatisering is: de computer neemt over wat we toch altijd al deden. Dat is natuurlijk niet zo. Wij hebben producten die nog een stap verder gaan." De Neugents hebben veel lof gekregen uit de industrie maar ook kritiek: 45 minuten van te voren een melding krijgen dat het systeem overbelast raakt is te kort. Het kan maanden duren voor het systeem zodanig opgewaardeerd is dat zoiets niet meer voorkomt.

CA gaat er prat op dat drie van de vijf grootste effectenmakelaars op Internet software gebruiken van Computer Associates. Is dat een aanbeveling voor het bedrijf? Je hoort regelmatig over storingen, het urenlang uitvallen van de verbinding en rechtszaken die aandeelhouders zijn begonnen. CA wil niet bekendmaken welke drie van de top vijf (Charles Schwab, Fidelity, E*Trade, Waterhouse en Ameritrade) goede klanten zijn maar Wang knippert niet eens met de ogen als je hem erop wijst dat de effectenhandel op Internet, ook bij CA-afnemers, regelmatig 'down' gaat.

"Charles Schwab is een cliënt van ons en die had problemen. Dat komt omdat ze allerlei verschillende programma's zelf aan elkaar proberen te koppelen", zegt Wang. "Ze hebben hun activiteiten in effectenhandel maar veel bedrijven denken dat ze de software er even bij kunnen doen. Dat kan niet. Wij beginnen toch ook geen bank!" Volgens Wang wordt de professionalisering in de informatietechnologie nog te veel onderschat. Bedrijven die jarenlang maar wat hebben aangeknoeid met hulpprogrammaatjes en stoplappen merken het nu door het Millenniumprobleem. " De meeste Y2K-problemen worden veroorzaakt door eigen programmeurs die in de programmatuur hebben zitten sleutelen", zegt Wang, die zich overigens niet specifiek bezighoudt met Millenniumcomputerproblemen tenzij klanten er om vragen.