NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

MARISKA GRAVELAND
Het Groot Handboek der Griezeliconen omschrijft, als het zou bestaan, op zijn minst vier manieren om de filmkijker angst aan te jagen. Het op treurige wijze overleden kind dat rondwaart in een Victoriaans huis mag er niet in ontbreken, helemaal niet als hij dat doet in een oude houten rolstoel (Peter Medaks The Changeling).

Ook de schim achter het raam staat garant voor rillingen (Hitchcocks Rebecca), evenals het jongetje dat het teken van Het Beest, 666, onder zijn haardos heeft verborgen (Richard Donners The Omen). Minder subtiel zijn films waarin monsters bezit nemen van het menselijk lichaam, maar je krijgt er wel het gros van de filmkijkers mee onder de stoelen.

In Jacob's Ladder (Adrian Lyne, 1990) komen ze allemaal in verschillende varianten voorbij, maar clichématig is de film allerminst. Het scenario is een feest voor eenieder die graag cryptogrammen oplost. Voor het grootste puzzelgenot zou je de film twee keer moeten zien, want de ontknoping werpt een compleet nieuw licht op al het voorafgaande. Dan zie je dat de chiropractor eigenlijk God in een doktersjas is, en dat de postbeamte niet voor niets Jezebel heet.

Hiermee wordt niets verklapt, want de film zit zo ingewikkeld in elkaar, dat enig houvast alleen maar handig is. Let dan ook vooral op de vele bijbelse verwijzingen in het verhaal over Jacob (gespeeld door Tim Robbins, vlak voordat hij doorbrak met The Player). Jacob werd tijdens de Vietnam-oorlog gebruikt als proefkonijn voor een hallucinerende drug, en begint eenmaal terug in Amerika steeds meer de grip op de realiteit te verliezen. De zinsbegoochelingen kunnen groteske vormen aannemen - denk aan een vrouw die een hagedis tussen haar benen heeft kronkelen - maar echt eng zijn pas de scènes waarin de omgeving net even uit het lood is geslagen: het metrostation blijkt plots verlaten, onherkenbare gezichten schreeuwen achter een raam.

Adrian Lyne, wiens Lolita op dit moment in de bioscoop draait en die eerder op het soft-erotische vlak scoorde met 9« Weeks en Fatal Attraction, laat zich met Jacob's Ladder van zijn (quasi-)filosofische kant zien. Alhoewel het hoogdravende scenario bij nadere beschouwing wat rammelt, is de film bijna net zo griezelig als een koortsdroom waaruit je niet wakker dreigt te raken.

Jacob's Ladder (Adrian Lyne, 1990, VS), Ned.1, 23.04-0.48u.