NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze politieke redactie
DEN HAAG, 1 JUNI. De drie coalitiepartijen hebben overeenstemming bereikt over de tijdelijke invoering van een raadgevend referendum. De fractieleiders van PvdA, VVD en D66 hebben vanmorgen aan informateur Tjeenk Willink laten weten dat hun fracties hiermee akkoord gaan. Daarmee is de breuk in de coalitie goeddeels hersteld.

Informateur Tjeenk Willink bracht vanmiddag tussentijds verslag uit aan de koningin en zal de besprekingen met de fractieleiders donderdag voortzetten. Verwacht wordt dat partijen dan snel volledige overeenstemming zullen bereiken over herstel van het kabinet-Kok. Informateur Tjeenk Willink zei vanmorgen dat hij zijn werkzaamheden eind deze week hoopt af te ronden.

De drie onderhandelaars willen donderdag nog nadere afspraken maken over enkele onderdelen van staatkundige vernieuwing die al in het regeerakkoord staan. Voor de D66-fractie geldt dat ze van de coalitiepartners de uitdrukkelijke verzekering wil dat zij zich voortaan houden aan de afspraken uit het regeerakkoord.

D66-fractieleider De Graaf zei vanmorgen dat met het compromis over het referendum "het ontstane gat op een goede manier is gedicht" Volgens De Graaf "heeft D66 niets ingeleverd, maar iets teruggekregen". PvdA- fractieleider Melkert zei dat "een belangrijke horde" is genomen om de breuk in de coalitie te herstellen. VVD-fractieleider Dijkstal verklaarde "erg blij" te zijn dat aan de "beetje rare val van het kabinet" een einde lijkt te komen.

De fractieleiders hebben afgesproken dat het kabinet een wetsvoorstel voor een raadgevend correctief referendum indient. Deze vorm van referendum komt tijdelijk in de plaats van het referendum dat vorige week in de Eerste Kamer sneuvelde en vervolgens leidde tot de val van het kabinet-Kok. Volgens Tjeenk Willink hebben partijen zich vastgelegd op invoering van zo'n referendum in het begin van 2001. Hij wilde niet zeggen op welke datum het als tijdelijk bedoelde referendum afloopt. Tegelijk wordt de twee weken geleden in de senaat verworpen grondwetswijziging voor een bindend referendum opnieuw ingediend.

Bij een raadgevend referendum kunnen burgers zich achteraf uitspreken over wetsvoorstellen die door het parlement zijn aangenomen, maar de uitkomst ervan is niet bindend. Voor deze vorm van referendum is geen wijziging van de grondwet nodig, waardoor het snel kan worden ingevoerd. Wel moet de Raad van State nog advies uitbrengen hoe het referendum in het constitutionele bestel moet worden ingepast. Het nieuwe referendum krijgt dezelfde hoge drempels als het vorige week verworpen referendum. Maar het wordt voor burgers iets makkelijker om de vereiste handtekeningen te verzamelen: handtekeningen kunnen ook via Internet worden verstrekt.

Het kabinet zal tegelijk opnieuw een grondwetsherziening indienen voor invoering van een correctief wetgevingsreferendum, zo hebben de fractieleiders afgesproken.

Deze procedure vergt lange tijd omdat een dergelijk voorstel twee keer door beide Kamers van de Staten-Generaal moet worden behandeld.

Als het wetgevingsreferendum - op zijn vroegst in 2003 - zou worden aanvaard, wordt het raadgevende referendum afgeschaft. Als het bindende referendum opnieuw wordt verworpen zou het niet-bindende referendum verdwijnen. "Tenzij de wetgever in zijn opperste wijsheid anders beslist", zo zei Tjeenk Willink. Het akkoord over het referendum werd vanmorgen bekend vlak voordat de Tweede- Kamerfracties begonnen aan de voorbereiding van het debat met de regering over Bijlmerrapprt van de parlementaire enquêtecommissie. Daarbij staat de positie van minister Borst (Volksgezondheid) en in mindere mate die van minister Jorritsma (voorheen Verkeer en Waterstaat) en premier Kok ter discussie. De coalitiepartijen wilden met een akkoord over het referendum een signaal afgeven dat zij zelfstandig zullen oordelen over de positie van de bewindslieden. Vanmorgen was nog altijd onduidelijk of het Kamerdebat gevolgen zal hebben voor minister Borst. Zelf wil de minister zich verdedigen, maar tegelijk wil zij duidelijke steun van de Tweede Kamer. De betrokken ministers voerden gisteren onder leiding van premier Kok beraad over de wijze waarop zij hun verdediging zouden voeren. Borst zei dat de kritiek in de media aan haar " knaagde", maar Kok bestreed dat de minister zou willen aftreden. "Daar geloof ik niks van." Minister Jorritsma noemde het "bizar" dat zij zich niet tegenover de Kamer kan verdedigen: zij is voor haar verdediging afhankelijk van de huidige minister van Verkeer, Netelenbos.

( a d v e r t e n t i e s )