NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Lucratieve opties maken de topmanager onafhankelijk. Zit het even tegen? Wegwezen en 'leuke' dingen gaan doen is dan steeds vaker het alternatief. Werk wordt gewoon hobby. "Niemand hoeft met Roel Pieper medelijden te hebben."

Door onze redacteur ERIK VAN DER WALLE

ROTTERDAM, 21 MEI. Johan Cruijff voelt de tijdgeest als geen ander aan. Jaren geleden gaf hij al aan hoe belangrijk financiële onafhankelijkheid is voor een trainer. "Gelukkig ben ik dat", verklaarde de voetballer die daardoor niet bang hoefde te zijn voor zijn positie. Bevalt het de voorzitter of de trainer zelf niet? Geen probleem.

Ook in het zakenleven lijkt een dergelijke tendens te ontstaan. Werk is voor menig topmanager hobby geworden. Philips-bestuurder Roel Pieper, dankzij allerhande optieregelingen in bezit van tientallen miljoenen, kan het zich permitteren om na zijn aanstaande vertrek 'leuke' dingen te gaan doen. Vanochtend sloot Van Leer-bestuurder Bill de Vlugt, deze maand goed voor 9 miljoen gulden aan opties, al dan niet onder dwang, zich aan bij de stroom van vroeggepensioneerden.

Headhunter Joan Thierry van De Vroedt en Thierry komt dergelijke situaties de laatste tijd vaak tegen. "Je hebt een optie op persoonlijk geluk en een optie op zakelijk succes. Als je financieel onafhankelijk bent, kan je sneller het geluk op de voorgrond plaatsen en dus vertrekken wanneer iets niet bevalt." Dat de omloopsnelheid aan de top steeds hoger komt te liggen is volgens Thierry niet alleen een gevolg van de opties of van - tevoren afgesproken - riante vertrekregelingen. "Ook de golf van fusies en overnames speelt hierin een rol. En wanneer iemand eens na een conflict vertrekt, dan vinden andere bedrijven het geen probleem meer om hem aan te trekken. Vroeger had je direct een vlekje. Met iemand als Pieper hoeft niemand medelijden te hebben, die komt wel weer aan de bak."

Het Veldhovense chipbedrijf ASM Lithography trok vorig jaar de aandacht met een wel zeer aantrekkelijke regeling. Voor veertig man lag er ter waarde van 400 miljoen gulden aan aandelen klaar. De tweehoofdige directie heeft, samen met de directeur personeelszaken, inmiddels het vertrek aangekondigd. Financieel directeur Gerard Verdonschot, een prille vijftiger, wil meer tijd 'aan persoonlijke zaken' besteden. "Zonder het pakket opties had ik gewoon door moeten werken", verklaarde hij bij de aankondiging van zijn vertrek. Jaap Peters, die zich als voorzitter van de gelijknamige commissie met gedragsregels voor de bedrijfstop heeft beziggehouden, denkt dat de gevolgen van opties echt merkbaar worden wanneer de beurshausse nog even aanhoudt. " Misschien dat heel wat topmanagers er een jaartje eerder mee ophouden, maar het is nu nog maar een handjevol mensen dat al volledig financieel onafhankelijk is. Dat kan over een paar jaar anders zijn."

Ook bij harde tegenwind kan een gefortuneerde manager met een gerust hart de luwte opzoeken. Mooi voorbeeld daarvan is bestuurder Paul Vlek van uitgever Reed Elsevier, in 1996 al goed voor zeven miljoen gulden aan opties. Na de problemen bij de frauderende reisdochter Reed Travel vorig jaar vond de toen 53-jarige Vlek het mooi geweest. Een zoektocht naar een nieuwe functie was niet nodig. "Hij zegt dat hij het druk genoeg heeft met al zijn hobby's", verklaarde een woordvoerder destijds.

De opties die Philips-president Cor Boonstra onlangs verzilverde, ter waarde van tien miljoen gulden, waren voor een vakbondsbestuurder zelfs reden om te suggereren dat zijn vertrek aanstaande is.

"Opties zouden eigenlijk een bindend effect moeten hebben", stelt directeur P. de Vries van de Vereniging Effectenbezitters (VEB), "maar zo langzamerhand is het effect tegengesteld. Bij die enorme bedragen is het sowieso de vraag of daar nog een extra prikkel van uitgaat. Iemand die twintig maal zijn jaarsalaris aan opties ontvangt, werkt echt niet veel harder dan iemand die zijn salaris verdubbeld ziet. Wanneer je financieel onafhankelijk bent, ga je eerder aan een commissariaatje denken dan aan de voortzetting van een drukke baan."

'Verzilveren belaadt top'

De Vries weet waarom de optie-uitkeringen zo uit de hand zijn gelopen. "Het absolute aantal opties dat managers krijgen blijft in veel gevallen gelijk. ING heeft de jaarlijkse toekenning van het aantal opties onlangs wel gehalveerd, maar doordat de beurskoers in de loop van de tijd verdubbelde is het effect nihil. Persoonlijk pleit ik ervoor dat de opties nooit meer waard zijn dan tweemaal het salaris."

Aandeelhouders van verpakker Van Leer zullen de plotselinge financiële onafhankelijkheid van de top met enige verbazing aanschouwen. Toen deze maand overnamebesprekingen met een Finse branchegenoot werden bekendgemaakt, zette de vierhoofdige directie haar opties overboord. Opbrengst ruim 20 miljoen gulden.

Vanochtend werd duidelijk dat de onderhandelingen met de Finnen zijn opgeschort omdat de opties tot een bestuurscrisis en het vertrek van voorzitter De Vlugt hebben geleid. De Vries: "Het minste wat je erover kan zeggen is dat de directie door die verzilverde opties een enorme verantwoordelijkheid op zich heeft geladen."

( a d v e r t e n t i e s )

Domicilie,
voor wie zich vestigt
in het buitenland.