NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

COEN VAN ZWOL
Wat was The Silence of the Lambs geweest als Michelle Pfeiffer en Gene Hackman de hoofdrollen hadden gespeeld, zoals de bedoeling was? Waarschijnlijk niet het met Oscars overladen meesterwerk dat het nu is. The Silence of the Lambs van Anthony Hopkins en Jodie Foster is namelijk de liefdesfilm van de jaren negentig.

In liefdesfilms gaat het om de chemie tussen de hoofdrolspelers. Deze is optimaal tussen dr. Hannibal 'the Cannibal' Lecter, en FBI-agente Clarice Starling. Aan de oppervlakte is The Silence of the Lambs (1991) een banale film: een klopjacht op een seriemoordenaar, een race tegen de klok. Zal de FBI-agente 'Buffalo Bill' vinden voordat hij zijn zesde meisje vilt? Het antwoord weten we op voorhand. Veel belangwekkender is haar relatie met Hannibal Lecter. Vrijwel iedere gewone man in de film wil seks met de mooie Clarice Starling. Haar collega's, een kamer vol hulp-sheriffs, haar baas, een insectenspecialist. Slechts één enkele persoon wil niet haar lichaam, maar haar geest. Die man is van Clarice gescheiden door plexiglas en tralies, door boeien en een ijshockeymasker: Hannibal Lecter, de gevangen psychiater-kannibaal die haar naar Buffalo Bill moet leiden.

Hun hofmakerij is exotisch. Lecter geeft hints, plagerige complimenten aan haar intelligentie, puzzels die ze zelf in elkaar moet leggen. In ruil legt Starling haar ziel bloot. Als ze beiden hebben wat ze willen, wordt de liefde geconsumeerd: een vederlichte streling, vinger over vinger.

Hoe kan een seriemoordenaar een romantische held worden? Vóór The Silence of the Lambs waren seriemoordenaars doorgaans gefrustreerde mannetjes, die snel opgespoord en vernietigd dienden te worden. Of, in het soort films dat genummerd pleegt te worden, sadistische slagers. Geen van beide types is geschikt voor de liefde.

De romans van Thomas Harris, waarop The Silence of the Lambs is gebaseerd, introduceren een nieuw type seriemoordenaar. Bij Harris is hij een duistere kunstenaar, die volgens een zieke, maar consistente logica zijn meesterwerk schept. De speurder moet in zijn geest doordringen. Dat vereist eerder intuïtie en empathie dan het gebruikelijke combineren en deduceren. Zo ontstaat een speciale band tussen agent en moordenaar.

In de echte wereld zijn seriemoordenaars kinderen van trauma en mishandeling, seksuele frustratie en eenzaamheid. Maar dat inzicht levert geen sprookjes voor onze tijd op. Het zwarte genie Hannibal Lecter wel: een beest dat valt voor ware schoonheid.

The Silence of the Lambs (Jonathan Demme, 1991, VS), Net5, 22.00- 0.05u.