M E D I A
|
NIEUWSSELECTIE
|
Wanhopige informatieridders
Jaap Boerdam
d van de krant daartoe geen aanleiding geeft, zullen deze vragen niet bij de lezer opkomen. De geestelijke hel waarin het dagblad geproduceerd wordt is meer een zaak voor de desbetreffende ARBO -dienst. Maar een enkele keer komt er toch wat stoom naar buiten. Uit de Profielbijlage van 31 december, die gewijd was aan de mentale uitdagingen van het nieuwe millennium, steeg plotseling een akelig geweeklaag op. Een lid van de hoofdredactie bekende dat het hem soms allemaal teveel werd. Al die snelle veranderingen de laatste tijd, in de samenleving, in de kunst, in de wetenschap, gek werd hij ervan! ,,We hebben ons door de veranderingen laten besluipen, we hebben ons laten verrassen door hetgeen we zelf hebben ontketend en we zitten nu duizelig naar de sneeuw in ons hoofd te kijken'', schrijft Warna Oosterbaan in de eerste persoon meervoud, en daarom, zo neem ik aan, ook namens zijn collega's. Het klinkt eerlijk, sympathiek en vooral wanhopig. Je kunt als lezer het gestage geruis rond het hoofdredactionele bureau-eiland horen. Maar bij die sneeuw blijft het niet. Oosterbaan heeft het ook over 'een dof levensgevoel'. Want ,,we bevrijdden ons van God, maar een nieuw geestelijk leven kwam er niet voor in de plaats.'' En deze existentiële crisis wordt verderop in het artikel nog groter als hij toegeeft dat de ellende niet alleen tussen de oren zit, maar ook achter de broekriem. ,,We ontdekten de geneugten van lekker eten en drinken, en werden elk jaar twee kilo zwaarder.'' Wat een drama! En elk jaar weer! Je hoeft niet veel invoelend vermogen te hebben om te beseffen dat het werken bij een krant op zo'n manier alle levensvreugde vernietigt. ,,We zouden graag een volle geest in een dun lichaam willen hebben, maar het lijf is dik en het hoofd leeg.'' Met deze verzuchting wordt de sombere zelfanalyse afgerond, en de lezer - dat kan niet anders - wordt overspoeld door een groot medelijden. De informatieridders zijn aan het einde van onze eeuw in hun eigen zwaard gevallen: door er zoveel over te berichten hebben ze de wereld tenslotte ook voor zichzelf onbegrijpelijk gemaakt. Wat te doen? Gelukkig komt een groot aantal mederedacteuren de geplaagde hoofdredactie te hulp. De rest van de bijlage wordt namelijk gevuld met goedbedoelde tips waarmee de accu nog net voor de millenniumwende opgeladen kan worden. Het is een curieuze mengeling van adviezen, ideetjes, slimmigheden en levenswijsheden.Naar ik aanneem allemaal ontleend aan de eigen worsteling met leeghoofdigheid en dikbuikigheid. Bij elkaar is het een dappere, zij het weinig consistente poging tot zelftherapie: om het doffe levensgevoel kwijt te raken moet men namelijk a. een basale bijbelkennis opdoen, b. beredeneerd gaan vrijen, c. met Heinrich Heine de wereld rondreizen , d. ontvlezen, e. een uurtje aan sport doen , f. Funky Drummer van James Brown kunnen hummen, g. stamppot met worst eten, h. jeans met omgeslagen pijpen dragen, i. 'stil blijven staan om geraakt te worden', j. lid worden van een koor en k. de dood zien als een opgaan in een groter geheel. Dat is nog slechts een klein deel van de adviezen. Het alfabet kan zonder moeite afgemaakt worden, maar het lijkt me al lastig genoeg. Want hoe kan je ontvlezen door stamppot te eten? En hoe verstandig blijft de seks met James Brown op de achtergrond? Curieus is overigens dat als je alle adviezen naast elkaar legt de bijdrage van de politieke redactie ontbreekt. Op dat terrein geen lijstje met tips waarmee de leegte bestreden kan worden. Wist men het daar helemaal niet meer? Of vond men het onkies de eigen oplossingen aan anderen op te dringen? Dat is jammer want je mag toch veronderstellen dat het onbehagen van Oosterbaan c.s. niet alleen een kwestie is van de verkeerde spijkerbroek. Het politieke vacuüm waarin kranten tegenwoordig gemaakt moeten worden zal daar niet weinig toe bijdragen. Maar goed, ook al wordt de politiek overgeslagen, als lezer blijf je toch benieuwd naar het effect van de grootscheepse poging tot herbezinning. Met al dat bijbellezen, die koorzang en het ontvlezen is het mogelijk dat er een zeer sobere krant ontstaat, gemaakt door redacteuren die graag stilstaan om geraakt te worden en tijdens het schrijven opgaan in een groter geheel. Op zo'n manier zal NRC Handelsblad wat diepgang betreft Trouw gemakkelijk onderdoor kunnen passeren op jacht naar de spirituele lezer in de volgende eeuw. Mijn tip is met het ontvlezen te beginnen door te snijden in de bijlages. Dit ter ontlasting van de minder spirituele lezers van dit moment.
|
NRC Webpagina's
9 JANUARI 1999
|
Bovenkant pagina |