NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

DIRK LIMBURG
Na de jaarwisseling met La Grande Bouffe, de klassieke vraatfilm die de voornemens voor beweging en matigheid behoorlijk in werking moet hebben gezet, heeft de programmeur van het tweede Belgische net zes dagen later Smoke op de rol gezet. Wie nog wankelt met die derde slechte gewoonte, kan vanavond beter ergens anders naar kijken.

Smoke (1995) speelt zich af in The Brooklyn Cigar Co, het rokerijwinkeltje van Auggie Wren, een schitterende en nu eens niet (ingehouden) geweldadige rol van Harvey Keitel. De opnames in het winkeltje waar de buurtbewoners elkaar ontmoeten zijn prachtig. Bijna als een bewakingscamera zie je van iets naast Auggies vaste stekje achter de toonbank het interieur en de deur rinkelend open gaan en de verhalen binnenkomen. Het zijn ook de enige objectieve momenten in de film.

Bij de ingang zit altijd Auggies simpele hulpje dat hij vooral uit medeleven in dienst heeft. Tot meer dan een beetje vegen is de jongen niet in staat. En toch heeft Auggie met hem het sleutelgesprek van de film. ,,Als je denkt dat je weet wat er gebeurt, dan weet je juist niets. Dat is een paradox. Snap je?'' ,,Ja Auggie, als je niks weet is dat het paradijs. Dat wist ik.''

Smoke is vooral de film van de Amerikaanse schrijver Paul Auster (1947) in wiens werk de kleine menselijkheid en de afhankelijkheid van toeval en noodlot een hoofdrol spelen. Samen met regisseur Wayne Wang, in 1993 doorgebroken met The Joy Luck Club, maakte hij een prachtig vijfluik over de kleine gebeurtenissen en grote keuzen in het leven van een paar mensen die lijden onder hun verleden.

Naast de schrijver Paul Benjamin - in de war na de dood van zijn vrouw - zijn dat de halve wees Rashid Cole, diens teruggevonden vader Cyrus, Auggie's ex-vrouw Ruby en Auggie zelf. Op een subtiele manier zorgt een papieren zak met geld (5814 dollar), na een overval opgeraapt door Rashid, voor een verandering in het leven van alle vijf die om de beurt een deel van het verhaal vertellen.

In alle relaties komt het in de loop van de film tot een liefdevolle ontmoeting. De mooiste is die tussen Auggie en de schrijver Paul Benjamin. Als die in het vijfde bedrijf als herboren het winkeltje binnenkomt, bestelt hij niet de gebruikelijke twee, maar slechts één pakje Schimmelpenninck sigaren. ,,Iemand maakt zich zorgen om mijn gezondheid.'' En in zijn nieuwe voorspoed is hij ook nog door de New York Times uitgenodigd het kerstverhaal te schrijven. Hij vraagt of Auggie er een kent. ,,Tonnen, en nog waar gebeurt ook.''

Tijdens een lunch doet Auggie zijn verhaal. Aan het einde zit je met zijn drieën te grijnzen. Paul omdat hij zich eindelijk realiseert dat hij volledig is opgegaan in een verzinsel. Auggie omdat dat hem gelukt is. En jijzelf omdat je net als Paul heel even niet wist hoe het verder met de wereld zou gaan.

Smoke (Wayne Wang, VS'95). Canvas, 20.55-22.45u.