NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE TWEE RESTANTEN van de Koude oorlog, Noord- Korea en Cuba, verschaffen de Amerikanen nog altijd de nodige hoofdbrekens. Noord-Korea bevindt zich op de atoomdrempel, wordt verdacht van agressieve plannen ten opzichte van het Zuiden en is de gevaarlijkste van de twee. Maar Cuba levert, door zijn nabijheid en gezien de vele ballingen in Florida, de Verenigde Staten een permanent binnenlands probleem op. De regering-Clinton bevindt zich tussen twee uitersten: de lobby die iedere versoepeling uitlegt als een knieval voor de dictator Castro en een de partijgrenzen overschrijdende beweging voor 'constructieve betrokkenheid'. Waarom, wordt van die kant gevraagd, kunnen we met Cuba niet hetzelfde doen als bijvoorbeeld met China?

Die vraag is in zekere zin naïef, want de regering zijn de handen gebonden door de rigoureuze wetgeving die het embargo van 1962 in stand houdt. De manoeuvreerruimte van Washington is zeer beperkt. Binnen die beperkingen wil president Clinton nu een verruiming bewerkstelligen van op persoonlijke relaties gefundeerde contacten. Zolang een en ander niet het regime ten goede komt, kunnen grotere bedragen worden overgemaakt naar burgers en particuliere organisaties, kunnen op dezelfde basis voedsel en andere agrarische producten worden verscheept en krijgt het luchtverkeer meer mogelijkheden. Het humanitaire karakter staat voorop, zonder de meer algemene handelsbelemmeringen aan te tasten.

VOORSTANDERS VAN opheffing van het embargo wijzen erop dat Cuba al weer jaren geleden aan Amerikaanse voorwaarden heeft voldaan. Met de ineenstorting van de Sovjet-Unie verloor het eiland zijn beschermheer, waarmee een einde kwam aan revolutionaire activiteiten op het Latijns- Amerikaanse continent. Al eerder waren Cubaanse troepen uit Afrika teruggetrokken die daar namens het Kremlin het revolutionaire vuur gaande hadden gehouden. Maar sinds die tijd is op Cuba zelf van werkelijke liberaliserende hervormingen geen sprake geweest. Hoogstens heeft, uit nood geboren, buitenlands kapitaal de kans gekregen een soort tweedeling in de Cubaanse samenleving tot stand te brengen: zij die profiteren van de dollareconomie en zij die dat niet doen.

De tragische kant van Clintons nieuwe voorstellen is dat die tweedeling alleen nog maar scherper zal worden afgebakend. Hoe de corrumperende greep van het regime op een people to people-project kan worden omzeild, is volstrekt duister. Groter is de kans dat die alleen nog maar zal worden versterkt. De kritiek op de voorstellen komt dan ook van twee kanten. De voorstanders van handhaving van het embargo zien er een gevaarlijke versoepeling in, de tegenstanders gaat het lang niet ver genoeg. De lachende derden zijn Amerika's concurrenten die vrijelijk toegang hebben tot de Cubaanse markt ten koste van het Amerikaanse bedrijfsleven.

ZELFS ALS het Cubaanse regime op de presidentiële voorstellen zou ingaan, dreigt als gevolg van de ingebouwde beperkingen het gestelde doel te worden gemist. In beperkte zin is dat leniging van de nood van een passief lijdende bevolking, op langere termijn bevordering van meer democratische verhoudingen. Zolang het embargo van kracht blijft, zal van een werkelijke doorbraak geen sprake zijn. De bejaarde revolutionair Castro heeft paradoxalerwijze veel te danken aan Amerika's immobilisme.

( a d v e r t e n t i e s )