Zie ook:
ARTIKELEN OVER HET ONTWERP-REGEERAKKOORD
1. Europese samenwerking
2. Internationale veiligheid
3. Defensie
4. Mensenrechten en internationale rechtsorde
5. Asielbeleid
a. De vreemdelingenwet
b. De opvang
c. De terugkeer
d. Ambtsberichten
e. Toezicht op terugkeer
f. Beheer en gezag
g. Internationale samenwerking
6. Internationale samenwerking (OS)
1. Europese samenwerking
Het bevorderen van vreedzame verhoudingen in en om Europa blijft van groot belang. Hiertoe voert de EU een open, op integratie gericht beleid ten aanzien van de landen in Centraal- en Oost-Europa, en wordt politieke, economische en sociale stabiliteit bevorderd in aangrenzende regio's. Het buitenlands beleid van de Unie dient effectiever en coherenter - en daarmee geloofwaardiger - te worden.
Het Nederlandse beleid zal gericht zijn op een betere benutting van de door het Verdrag van Amsterdam verruimde mogelijkheden tot samenwerking in de GBVB-pijler (gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid) en de JBZ-pijler (justitie en binnenlandse zaken). Belangrijke accenten daarbij zijn het tegengaan van criminaliteit en het ontwikkelen van een Europees asiel- en migratiebeleid.
Het bieden van een stabiele, marktgerichte omgeving voor het bedrijfsleven is een andere prioriteit. Centraal staat hierin: een goed functionerende Interne Markt, een open handelspolitiek ook ten behoeve van ontwikkelingslanden, een stabiele Euro en het tegengaan van concurrentievervalsing.
Een voltooide monetaire unie staat garant voor een sterke eenheidsmunt en verbetering van het Europese concurrentievermogen. De interne markt en de monetaire unie maken de lidstaten onderling afhankelijker in hun beleidsvorming. Daarom is een adequate coördinatie van het financieel-economisch beleid, het structuurbeleid en het werkgelegenheidsbeleid, mede gedragen door de sociale partners, op Europees niveau geboden.
Met het oog op de uitbreiding zal de institutionele vernieuwing van de EU actief dienen te worden bevorderd; met als accenten:
Bij de ontwikkeling van het beleid op terreinen die in overwegende mate tot de bevoegdheden van de lidstaten behoren dient de EU zich te laten leiden door het beginsel van subsidiariteit zoals vastgelegd in het Verdrag van Amsterdam. Beslissingen dienen zo dicht mogelijk bij de burger te worden genomen.
Ten aanzien van de financiering van de EU houdt de Nederlandse regering onverkort vast aan een stringente begrotingsdiscipline, zoals die ook in recente jaren is gerealiseerd, alsmede aan het handhaven van een ruime marge tussen het Eigen Middelen plafond en de nieuwe Financiële Perspectieven voor de periode 2000-2006. Het kabinet zal zich er voor inzetten dat ten opzichte van de huidige nationale meerjarencijfers minstens 1,3 miljard wordt bezuinigd. In geen geval worden de uitgaven voor nieuwe lidstaten verlaagd; het kabinet bevordert verlaging van de landbouwuitgaven en een verdere herziening van de Europese landbouwpolitiek onder milieuvoorwaarden. Het kabinet zet zich in voor vermindering van het totaalbeslag van de structuurfondsen en qua verdeling op een sterkere relatie met de relatieve welvaart van de lidstaten.
Jaarlijks brengt het kabinet op Prinsjesdag een rapport uit (Staat van de Europese Unie) waarin een overzicht wordt gegeven van de financiële en beleidsimplicaties van Europese besluitvorming voor Nederland, alsmede een overzicht van beleidsintenties en financiële gevolgen in het komende jaar.
2. Internationale veiligheid
3. Defensie
Het nieuwe Strategisch Concept van de NAVO dat in 1999 verschijnt en de nieuwe NAVODefence Requirements vormen richtsnoeren voor de ontwikkeling van de Nederlandse strijdkrachten, ook waar het gaat om de verhouding tussen de hoofdtaken algemene verdediging en deelname aan vredesoperaties. Een in 2000 te publiceren Defensienota bevat een integrale visie op Defensie, inclusief de inschatting van de actuele veiligheidssituatie, een geactualiseerd meerjarenbeeld van investeringen en plannen, alsmede de verwerking van de budgettaire afspraken voor deze kabinetsperiode.
De ontwikkeling van een geïntegreerd veiligheidsbeleid, dat is afgestemd op de doeleinden van het buitenlands beleid en waar nodig steun verleent aan het ontwikkelingssamenwerkingsbeleid, inclusief humanitaire hulp, wordt voortgezet. De zorg voor het personeel, met inbegrip van toereikende nazorg voor het uitgezonden personeel, alsook het versterken van de aantrekkingskracht van Defensie als werkgever vragen zorgvuldige aandacht.
4. Mensenrechten en internationale rechtsorde
Het kabinet bevordert de hervorming van de VN, inclusief de Veiligheidsraad, en de vesterking van de rol van de volkerenorganisatie, in samenwerking met regionale organisaties, op het terrein van vredesoperaties, non-proliferatie en wapenbeheersing. De effectieve werking van een internationaal strafhof voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid wordt bevorderd.
Ook zal de versterking van de positie van de Bretton-Woods-instellingen en de WTO worden gestimuleerd teneinde de stabiliteit van het internationaal economisch stelsel te bevorderen
Het kabinet hanteert een strikte interpretatie van de wapenexportcriteria, inclusief de EUgedragscode. Daarover zal halfjaarlijks worden gerapporteerd in een openbaar document over verleende wapenexportvergunningen. Het kabinet streeft naar de introductie van een nieuw criterium voor wapenexport, bij voorkeur met een zo groot mogelijk aantal relevante EUlidstaten, nl. het niet verlenen van uitvoervergunningen aan landen die zich niet bij het VN-wapenregister willen aansluiten. Het bestaande regime voor de doorvoer van strategische goederen wordt verscherpt.
5. Asielbeleid
Het restrictieve toelatingsbeleid blijft gehandhaafd, waarbij de kernbegrippen streng en rechtvaardig richtinggevend zijn en blijven. Het is van belang dat aan de langdurige onzekerheid voor asielzoekers over "blijven of teruggaan" door betere en snellere procedures een eind worden gemaakt. Hiertoe zal de Vreemdelingenwet worden aangepast. Ook overigens zal het beleid op een aantal punten worden aangepast, waarbij snelheid en soberheid centraal staan.
De maatregelen zijn in overeenstemming met het internationale vluchtelingenverdrag en de mensenrechtenverdragen. Zij dienen er mede toe dat de asielzoekersstroom naar Europa op een evenwichtiger wijze wordt verdeeld.
a. De vreemdelingenwet
Statussen
De mogelijkheid van verdergaande vereenvoudiging zal worden onderzocht. In de consultatieronde ter voorbereiding op het wetsvoorstel zal worden betrokken hoe kan worden voorkomen dat wordt doorgeprocedeerd van de ene naar de ander status.
Ongedocumenteerden en procedure aanmeldcentrum
In de verbeterde procedure in het Aanmeldcentrum zal de mogelijkheid voor de beoordeling van de kennelijk ongegrondheid of kennelijk niet ontvankelijkheid van het asielverzoek worden vergroot.
b. De opvang
c. De terugkeer
d. Ambtsberichten
e. Toezicht op terugkeer
f. Beheer en gezag
g. Internationale samenwerking
Nu de stofwolken als gevolg van de val van de Muur grotendeels zijn opgetrokken worden de contouren van en uitdagingen voor het nieuwe Europa beter zichtbaar. Met de inwerkingtreding van het verdrag van Amsterdam, met de succesvolle voltooiing van de Economische en Monetaire Unie, met als complement de uitwerking van de afspraken gemaakt tijdens de Werkgelegenheidstop van Luxemburg, en met een gedegen aanpak van het vierluik van de Agenda 2000 - de uitbreidingsstrategie, de herziening van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, de hervorming van de structuurfondsen en het financiële kader voor de periode 2000-2006-, bereikt het stapsgewijze proces van Europese integratie een nieuwe fase.
Het kabinet zet zich actief in voor de uitvoering van de internationale afspraken terzake de externe en interne aanpassing van de Navo. Naast de klassieke verdedigingstaak is het van toenemend belang dat het bondgenootschap een actieve rol speelt in het voorkomen en indammen van conflicten die de internationale stabiliteit en veiligheid bedreigen. Nederland houdt vast aan de bereidheid om daaraan een bijdrage te leveren.
Het kabinet zet zich tevens in voor versterking van het GBVB. De planningsenheid op het niveau van de Unie wordt zodanig versterkt dat invulling gegeven kan worden aan een actief Europees conflictpreventie- en mensenrechtenbeleid.
De toename van het aantal kernwapenstaten verhoogt de urgentie van een universeel NPV en een versnelde verlaging van het nucleaire wapenniveau. Nederland zet zich met kracht in voor een versterkt non-proliferatie regime.
Het kabinet hecht onverminderd belang aan vredesoperaties als één van de hoofdtaken van defensie en handhaaft het in de Prioriteitennota vastgelegde ambitie-niveau van deelname aan maximaal vier vredesoperaties op het niveau van bataljon of equivalent. De begrotingspost voor vredesoperaties blijft daartoe reëel op peil.
Mensenrechtenbeleid blijft een van de belangrijke fundamenten van het Nederlands buitenlands beleid. Het opkomen voor mensenrechten is een prioriteit in het kader van het buitenlands-, ontwikkelingssamenwerkings- en internationaal economisch beleid. Daarbij is de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens uitgangspunt. Deze houdt de universaliteit van de mensenrechten in, ook in een pluriforme internationale samenleving.
Door de telkens veranderende politieke situatie in de wereld moet rekening worden gehouden met het gegeven dat er altijd mensen zullen zijn die moeten vluchten. Het kabinet zal een visie ontwikkelen op de gevolgen die dit voor de samenleving heeft en op welke wij ze Nederland zowel in Europees verband als in internationaal verband een bijdrage kan blijven leveren aan de opvang van vluchtelingen.
De procedures in de Vreemdelingenwet moeten worden verbeterd en verkort. Bij de beoordeling wie als vluchteling aanspraak maakt op bescherming worden de verplichtingen voortvloeiend uit vluchtelingen- en mensenrechtenverdragen toegepast. Extra zal worden geïnvesteerd in de verbetering van de kwaliteit van de beslissing in eerste aanleg. Bovendien zal hoger beroep worden ingevoerd teneinde de rechtsbescherming, de rechtszekerheid en de rechtseenheid te bevorderen. Om de verbetering en verkorting te bereiken zal de Vreemdelingenwet worden herzien. Uitgangspunten voor de wijziging zijn:
Het aantal statussen zal worden beperkt teneinde het aantal procedures te verminderen. Er komt één status met de rechten zoals die thans aan de A-status zijn verbonden. Hieronder zullen vallen: degenen die op basis van de criteria uit het Vluchtelingenverdrag toelating verkrijgen, degenen die thans op grond van art. 3 Europees Verdrag van de Rechten van de Mens toelating verkrijgen en degenen die op grond van ernstige traumatische ervaringen voor een verblijfsvergunning op humanitaire gronden in aanmerking komen. Ten aanzien van deze status blijft gelden dat deze in beginsel weer kan worden ingetrokken. Naast bovenvermelde status wordt een tijdelijke status in het leven geroepen, waaronder alle andere huidige verblijfstitels vallen. Aan deze tijdelijke status kunnen specifieke beperkingen worden verbonden, waartegen geen afzonderlijke beroepsmogelijkheid bestaat. De tijdelijke status wordt omgezet in de hierboven vermelde definitieve status, inden 3 jaar na het verlenen ervan nog niet tot terugkeer kan worden overgegaan.
Het is een groot punt van zorg dat zeer veel asielzoekers zich in Nederland aanmelden zonder documenten. Daardoor wordt de beoordeling van het asielrelaas en het eventuele vertrek uit Nederland bemoeilijkt. Indien asielzoekers niet genoegzaam aannemelijk kunnen maken dat het ontbreken van documenten hen niet te verwijten valt, kan het asielverzoek als kennelijk ongegrond worden afgedaan. In dat geval wordt hen geen opvang geboden. In de memorie van toelichting op het wetsvoorstel 'ongedocumenteerden' zullen voorbeelden worden gegeven, die in de ogen van de overheid dienen te leiden tot een kennelijke ongegrondverklaring van het asielverzoek.
Na verbetering van de ambtsberichten en een zorgvuldige asielprocedure is er geen aanleiding om in het land van herkomst op de veiligheid van de teruggekeerde vreemdeling toezicht te houden via specifieke monitoringsmaatregelen.
De gezagsrelatie van de verantwoordelijke bewindspersoon tot de met de uitvoering van de vreemdelingenwet belaste, maar niet onder zijn beheer ressorterende, diensten (regio-politie en Koninklijke Marechaussee) blijft gehandhaafd en zal in de wet nader worden geëxpliciteerd. Een informatieplicht over de uitvoering van de in of bij de Vreemdelingenwet opgedragen taken door de met die uitvoering belaste diensten, die niet onder het directe beheer van de verantwoordelijke bewindspersoon vallen, zal in de wet worden neergelegd, hierbij zal aandacht worden gegeven aan de relatie tot de Politiewet. De verantwoordelijke bewindspersoon kan naar aanleiding van de hem verstrekte inlichtingen algemene- en bijzondere aanwijzingen geven over de inrichting van de werkprocessen en de bedrijfsvoering van de diensten.
21 JULI 1998