NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS 
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 18 JULI. De resultaten van het ruimtevaartbeleid van de Nederlandse overheid zijn niet te rechtvaardigen vanuit commercieel-industrieel oogpunt. De 250 miljoen gulden subsidie kan beter anders besteed worden.

Het beleid leidde, ondanks de sterk toegenomen uitgaven voor ruimteonderzoek, niet tot een versterking van het industriële draagvlak. Integendeel, dat draagvlak is verzwakt. Van spinn-off naar andere sectoren is geen sprake. Dit zijn enkele conclusies van een onderzoek van de Adviesraad voor het wetenschaps- en technologiebeleid (AWT). Vanuit louter commercieel-industrieel oogpunt zou volgens de adviesraad de 250 miljoen gulden subsidie per jaar voor ruimtevaartonderzoek wellicht beter kunnen worden besteed aan het jaarlijks helpen van 250 starters met een krediet van een miljoen.

Met uitzondering van wellicht een enkel deelterrein is naar het oordeel van de AWT een commerciële ontwikkeling van de ruimtevaart zonder overheidssteun niet realistisch. ,,Voorzover de industrie kan participeren is dit alleen dankzij subsidies.'' In de afgelopen jaren is volgens het rapport het aantal Nederlandse bedrijven dat in ruimtevaartprogramma's participeert weliswaar gestegen (momenteel ongeveer 35), maar op een na (Fokker Space) is het zeer kleinschalig. Het draagvlak is aanmerkelijk verzwakt door het faillissement van Fokker en het zich terugtrekken van Philips.

De adviesraad trekt ondanks zijn negatieve bevindingen niet de conclusie dat de Nederlandse overheid niet meer moet deelnemen in industrieel gerichte ruimtevaartprogramma's. Een argument om te blijven deelnemen in dat soort programma's van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA ligt in de ogen van de AWT in het feit dat het belangrijkste technologiecentrum van ESA is Nederland is gevestigd: Estec in Noordwijk. Deze 'toevallige' omstandigheid levert voor ons land een financieel-economisch voordeel op en dat zal zeker onder druk komen te staan als Nederland zich terugtrekt uit commerciele programma's.

De adviesraad vindt dan ook dat de keuze van de overheid om daaraan mee te blijven doen op z'n minst afhankelijk moet zijn van de mogelijkheid om Estec minimaal in zijn huidige omvang in Nederland te behouden. Dat laatste is beslist geen gelopen race omdat er belangrijke krachten werken richting verzwakking van de positie van Estec. Het is denkbaar dat ESA wordt uitgekleed tot een agentschap voor wetenschappelijk onderzoek en dat voor het technologisch onderzoek de grote Europese landen aansturen op eigen, multilaterale allianties. Dat zou een uitholling van Estec kunnen betekenen. De doelstelling van het ruimtevaartbeleid van de Nederlandse overheid is de afgelopen vijftien jaar gericht geweest op het versterken van het industriële draagvlak.

NRC Webpagina's
18 JULI 1998