NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

DE GEKOZEN BURGEMEESTER is een oude wens van D66. Het zag er lange tijd naar uit dat het altijd wel een wens zou blijven.

Maar nu lijkt het er opeens toch van te kunnen komen. Er is de coalitiepartners wat gelegen aan de herkenbaarheid van D66 in een tweede paars kabinet. Dus staat de gekozen burgemeester prominent op de onderhandelingsagenda. Dit weekeinde moest wel een ploegje ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken aan de slag om uit te zoeken welke wetswijzigingen allemaal nodig zijn als het werkelijk tot verkiezingen komt. Dat illustreert dat er het nodige vastzit aan de gekozen burgemeester. Zo heeft de benoemde burgemeester verregaande bevoegdheden op het punt van de politie en de ordehandhaving. Vallen die zonder meer over te hevelen naar een functionaris die steeds een oogje zal hebben te houden op herverkiezing?

Ook de verhouding tussen burgemeester, wethouders en gemeenteraad zal grondig veranderen. Neem alleen de spanning tussen een direct gekozen burgemeester en door de raad gekozen wethouders in één college. Aan dit recept voor moeilijkheden valt te ontkomen door de direct gekozen burgemeester zijn eigen college te laten formeren. Het dualisme tussen raad en college dat dit oplevert, heeft op zijn beurt gevolgen voor de taakverdeling binnen het gemeentebestuur.

Zo'n systeembreuk is op zichzelf geen onaantrekkelijke gedachte. Maar het laat wel zien dat de gekozen burgemeester het sluitstuk is van een hele ontwikkeling en niet de aanzet daartoe. Dat de ambtenaren van Binnenlandse Zaken dit weekeinde moesten overwerken is een teken dat de Democraten de consequenties nooit goed hebben doorgerekend. Dat is vreemd bij zo'n 'eminente' kwestie, zoals zij het zelf noemen. Het gebrek aan een duidelijk model is in elk geval geen sterk argument om de inhoudelijke punten nu maar even snel politiek te regelen.

HET BURGEMEESTERSCHAP belichaamt een serieus dilemma. De functie heeft de laatste jaren onmiskenbaar een nieuwe betekenis gekregen als bindmiddel binnen de lokale gemeenschap. Dat is mede te danken aan de apolitieke allure van de burgemeester. Tegelijk versterkt de nieuwe rol van de burgemeester de roep om democratische legitimatie van zijn functie. Of is dit slechts schijn? De burgemeestersfunctie in Nederland is ouder dan het koningschap, zeggen de staatsrechtsgeleerden. En de koning wordt ook niet gekozen.

( a d v e r t e n t i e s)