NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

Frits Abrahams
Dat er in Nederland kennelijk een groot gebrek is aan mediagenieke Indonesië-kenners, moge blijken uit het veelvuldige optreden van hoogleraar Nico Schulte Nordholt, die zich deze dagen als een vliegende kiep door de archipel van het Nederlandse omroepbestel beweegt.

Het ene moment zie je hem nog met open overhemd schitteren bij Netwerk, het volgende moment zit hij alweer, nu met de knoopjes dicht, klaar voor Nova. Ik zag hem één keer afgelost worden door een collega-hoogleraar, maar al na een paar minuten van diens zwetende debuut, was het zonneklaar dat deze wetenschapper de rest van zijn professorale bestaan weer anoniem in de provincie zou moeten slijten.

De uniciteit van Schulte Nordholt staat nogal in contrast met de overvloedige aandacht van de Nederlandse media voor de gebeurtenissen in Indonesië. Zoveel belangstelling en zo weinig goede duiders, hoe is dat mogelijk?

Indonesië is toch een beetje van ons gebleven. Op een andere manier is de expansieve berichtgeving door de Nederlandse pers niet te verklaren. Al vanaf de vroege morgen hield de NOS ons met uitvoerige nieuwsbulletins op de hoogte, 's avonds kwamen Netwerk en Nova met zeer informatieve, extra lange afleveringen.

Ook de buitenlandse tv-stations besteedden serieuze aandacht aan het aftreden van Soeharto, maar ze behandelden het niet als een wereldschokkende gebeurtenis. BBC's Newsnight ruimde er tien minuten voor in. Men had een eigen man naar Indonesië gestuurd die een goede vriend van Habibie aan de tand voelde. Wat was voor Soeharto het doorslaggevende argument geweest om af te treden? De afgelopen nacht, vertelde deze insider, had een aantal ministers zich bij de president gemeld met de boodschap: ,,We'll resign.'' In dezelfde uitzending interviewde presentator Jeremy Paxman de Nobelprijswinnaar voor de vrede Jose Ramos-Horta. Paxman sneed een interessant thema aan: moet Soeharto berecht worden? ,,Het is een geweldig dilemma'', zei Ramos-Horta, ,,er moet recht geschieden, maar dat is niet hetzelfde als wraak nemen. Soeharto en zijn familie moeten menselijk worden behandeld. Soeharto mag ook niet als enige beschuldigd worden. Er zijn allerlei mensen, onder wie generaal Wiranto, die zijn beleid hebben uitgevoerd.''

Eerder op de avond had het verleden van Soeharto in Nova tot een boeiende botsing geleid tussen enerzijds de twee Nederlandse deskundigen Schulte Nordholt en minister Pronk en anderzijds de welbespraakte Indonesische mensenrechtenactivist Liem. Liem ergerde zich nogal aan 'het gekeuvel' van Schulte Nordholt en Pronk. In navolging van minister Van Mierlo, eerder op de avond, begon Pronk met het beklemtonen van 'de vele verdiensten' van Soeharto.

,,Soeharto is verantwoordelijk voor een half miljoen moorden'', wierp Liem tegen. ,,Hij is een van de grootste misdadigers van deze eeuw. Ik begrijp niet dat Pronk dat niet noemt.'' Pronk voelde zich duidelijk aangesproken. ,,Soeharto oorlogsmisdadiger? Dat is algemeen bekend.'' Pronk werd van de weeromstuit bijna onvoorzichtig bij de beoordeling van Habibie. ,,Ik heb hem vaak gemeden. Het is een man zoals hij hier werd beschreven. Megalomaan.'' Pronk vertelde dat hij veel meer mensen uit de groep rond Soeharto had gemeden. ,,Men wilde onze financiële hulp in een heel andere richting sturen (...) Voor Habibie was de verkoop van vliegtuigen de ideale vorm van armoebestrijding.''

De snelle 'covering' door de media zet de betrokkenen onder grote druk. Vrijblijvende meningen worden niet op prijs gesteld. Pronk ondervond dat, maar bijvoorbeeld ook moslimleider Amin Rais. Na de rede waarin Soeharto zijn aftreden bekendmaakte, zei hij tegen Twan Huys van Nova: ,,De meeste studenten zijn tevreden, ze gaan al naar huis.'' Aan het einde van de dag kon Huys met gepaste triomf zeggen: ,,Rais vergiste zich dramatisch.''