NIEUWSSELECTIE
KORT NIEUWS
RADIO & TELEVISIE
MEDIA
Hendrik Spiering
Het is niet altijd vervelend wanneer een informatiebron een doolhof is.
Doelloos bladeren is soms een vrij efficiënte manier om wat wijzer
te worden.
De historische cd-rom
Het is een bonte verzameling van ruim 1.000 krantenartikelen, 260
foto's, 78 geluidsfragmenten, 132 landkaarten èn bijna 250
voorpagina's. Een helder overzicht van feiten en verbanden vind je niet
gauw: de lezer valt voortdurend in media res. Maar je struikelt over de
fraaie en interessante stukken.
Vooral over Franse politiek natuurlijk.
Neem Maurice Papon, de hoge Franse ambtenaar die onlangs als
hoogbejaarde in een Frankrijk schokkend proces werd veroordeeld wegens
misdaden tegen de menselijkheid. Wie is die man, die onder het
Vichy-regime zoveel joden liet deporteren? De recherche en texte
intégral levert drie scores op. Ten eerste een fraaie analyse uit
de krant van 14 april 1993, over de eindeloze traagheid van het proces,
dat dan al tien jaar blijkt te slepen. Echter geen woord over Papon's
succesvolle ambtelijke carrière na de oorlog, die duidelijk
bekend wordt verondersteld. De analyse bevat alleen een losse opmerking
over zijn moeiteloze overgang van Vichy naar het Gaullisme. En de
curieuze anekdote dat hij na de bevrijding in Bordeaux door het
Gaullistische volk werd toegejuicht: ,,Papon! Papon!'' Ten tweede is er
een interview van Simone Veil uit 1983, als het onderzoek naar Papon's
oorlogsmisdaden net is gestart. Veil, zelf gedeporteerd in de oorlog,
ziet niet veel in een proces veertig jaar later en op grond van wetten
die pas na de oorlog werden uitgevaardigd. En verder duikt Papon in de
cd-rom alleen nog even op als préfet de police die in 1961
keihard ingrijpt bij een Algerijnse demonstratie en daardoor moet
aftreden.
En zo dwalen we verder. Die Simone Veil, wie was dat ook al weer? En die
Algerijnse bevrijdingsoorlog, hoe zat dat? En we horen Veil spreken over
het Europese parlement in 1979, we lezen over het leven van de Franse
parachutistengeneraal Massu die in de jaren vijftig in Algerije de orde
handhaaft en zichzelf eens op de elektrische martelapparatuur
liet aansluiten om te zien of dat niet te veel pijn doet.
In deze elektronische knipselmap op cd-rom is het Frans helaas van de
hoogste, soms nogal snorkende variant. Het zoeken gaat niet erg handig:
de opzet is te sterk chronologisch. En wie losse woorden in de tekst
zoekt, krijgt bij de treffers nou weer net niet de jaartallen te zien.
Wie deze nadelen op de koop toeneemt en graag door vreemde landen
dwaalt, vindt veel waardevols. De foto met de keiharde Franse militaire
kop van generaal Massu bijvoorbeeld. Of de voor Nederlanders
adembenemend bombastische speech die de huidige president Chirac hield
toen hij in 1979 de Gaulistische partij herstichtte als Rassemblement
pour la République: ,,C'est au peuple de France que je m'adresse.
Peuple qui sait comprendre. () Peuple, une fois encore, debout et
rassemblé. Vive la République! Vive la France!'' Maar echt
begrepen heeft het Franse volk het toen kennelijk niet, en opgestaan is
het evenmin. Want in 1981 haalde de RPR slechts 88 van de 491 zetels in
de Nationale Assemblee, in 1988 zijn dat er 129 van de 577. Zo leert de
cd-rom.
Le Monde geeft op de computer een gidsloze wandeling door het Franse
politieke landschap. Hoe zat het eigenlijk met de Vierde Republiek? Et
voil, al klikkend dwalen we door de Indochina-politiek in de jaren
vijftig, vinden we en passant een uitputtend overzicht van alle Franse
naoorlogse verkiezingen (daarna nooit meer terug kunnen vinden) en horen
we De Gaulle in 1958 met een verrassend hoge stem zeggen dat hij gelooft
weer nuttig te kunnen zijn voor Frankrijk. En dat is dan gelijk het
einde van de IVe République.
L'histoire au jour le jour 1939-1996. Édition 1997 Le Monde
Editions/IDM. FF 400 -. Te bestellen via internet (www.lemonde.fr of
www.idm.fr) of op tel. +33-1-6461.3131. De cd-rom biedt ook een jaar
toegang tot de bijbehorende webpagina's met updates en discussiegroepen.
8 MEI 1998