NIEUWSSELECTIE  
  KORT NIEUWS  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S c h a k e l s

Door een onzer redacteuren
ROTTERDAM, 19 MAART. Nog nooit waren zoveel mensen als gisteren aanwezig in de 34ste strafkamer van de arrondissementsrechtbank van Berlijn.

Een tiental cameraploegen en een honderdtal journalisten uit bijna alle landen van de wereld waren getuige van het meest omvangrijke dopingproces in de sporthistorie. In totaal 21 dagen zijn uitgetrokken voor de zaak tegen sportartsen en trainers die zich in de voormalige DDR schuldig hebben gemaakt aan het toebrengen van onherstelbaar lichamelijke letsel aan minderjarigen door stelselmatige toediening van hormoonpreparaten.

De eerste zittingsdag duurde nauwelijks twee uur. Na het voorlezen van de aanklachten vroegen de advocaten van vier zwemtrainers en twee sportartsen de zaak te seponeren. De rechtbankpresident wilde zich niet uitspreken over de ontvankelijkheid van het dopingproces. Hij verdaagde het proces tot 25 maart. Een uitspraak is niet voor juli te verwachten. Volgens het Oost-Duits strafrecht, dat toentertijd gold, kunnen de verdachten een gevangenisstraf krijgen van maximaal drie jaar. In het huidige Duitsland staat vijf jaar cel op het opzettelijk toebrengen van lichamelijk letsel.

In de eerste zaak gaat het om de zwemtrainers Dieter Lindemann, jarenlang coach van meervoudig kampioene Franziska van Almsick, Volker Frischke, Rolf Gläser en Dieter Krause. De artsen zijn Bernd Pansold en Dieter Binus. Het zestal wordt ervan beschuldigd in de periode 1974-1989 in 24 gevallen jeugdige zwemsters te hebben behandeld met spierversterkende middelen. De meisjes kregen anabole steroïden terwijl ze niet beter wisten dan dat het om vitamines ging.

De officier van justitie noemde gisteren de namen van negentien vrouwelijke leden van SC Dynamo Berlin, destijds nauw verbonden met de beruchte Stasi-veiligheidsdienst. Onder hen drie nog actieve zwemsters: Katrin Meissner, Sylvia Gerasch en Kerstin Kielgass.

De advocaat van Lindemann vond dat het proces onmiddellijk moest worden gestaakt wegens de vage aanklacht en de allang verjaarde feiten. Zijn confrater Betzilt, die Frischke verdedigt, zei dat ,,het volstrekt onduidelijk is wie nu precies wat heeft misdaan''. Ook werd gewezen op de overheidsinvloed. Trainers en artsen voerden slechts opdrachten uit in het kader van Staatsplanthema 14.25, dat ter meerdere eer en glorie van de DDR was ontworpen.

Onder de toehoorders waren gisteren ook Manfred Ewald, de hoogste sportfunctionaris in de DDR, en Egon Krenz, korte tijd staatspresident en partijleider. ,,Dit proces is de wraak voor het feit dat de DDR op sportgebied beter was dan de Bondsrepubliek'', verklaarde Krenz tijdens een korte onderbreking. Volgens moleculair bioloog Werner Franke, de man die het initiatief nam tot de jacht op het DDR-bedrog, getuigde die opmerking van schaamteloos cynisme. ,,Hij gaat volstrekt voorbij aan de doelbewuste lichaamsverandering bij jonge atletes.''

Drievoudig olympisch kampioene Rica Reinisch, grootgemaakt door Gläser, vertelde dat ze op haar twaalfde begon met slikken. Tegenwoordig heeft ze ondanks enkele operaties nog steeds last van cysten in de eierstokken. ,,We wisten niet wat we kregen. Mij ging pas een lichtje op toen in mijn bloed een onnatuurlijk grote hoeveelheid mannelijke hormonen werd aangetroffen.''

Bijna alle trainers en sportartsen zijn na de onttakeling van het DDR-systeem in de sport werkzaam gebleven. Pansold, chefarts van de DDR-sportraad en volgens het Stasi-archief ,,een bijzonder agressieve adviseur van doping'', werkt sinds 1996 in Oostenrijk aan het sportinstituut van de universiteit van Wenen en begeleidt onder anderen tweevoudig olympisch skikampioen Hermann Maier. Daarnaast is hij in dienst van de Oostenrijkse zwembond, waar hij samenwerkt met de vroegere DDR-zwemtrainer Gläser.

Pansolds collega-arts Binus is volgens verklaringen van ex-DDR-sporters de man die zwemsters en atletes het zwangerschapsbegeleidende hormoon B17 verstrekte. Over de bijwerkingen van dit middel bij minderjarigen is weinig bekend. Maar duidelijk is volgens de moleculair bioloog Franke wel dat tal van vrouwelijke sporters onherstelbare lichamelijke schade hebben ondervonden van hormoongebruik. Spierkrampen, zware leverbeschadiging, acne, zware stem, onvruchtbaarheid, menstruatie- en libidostoring en baardgroei zijn de ergste aandoeningen.

Kort na de hereniging van Oost- en West-Duitsland kwam een stroom van bekentenissen en onthullingen op gang. Een onderzoek van de sporthistoricus Spitzer bracht aan het licht dat tussen 1970 en 1989 zo'n 10.000 sporters stelselmatig van doping zijn voorzien. In dossiers stond precies vermeld aan welke sporters en in welke doses medicamenten werden verstrekt. Door de enorme hoeveelheid aan belastend materiaal heeft de Duitse justitie slechts vier takken van sport onderzocht: zwemmen, atletiek, wielrennen en gewichtheffen.

In totaal zijn 1.047 verdachte gevallen geconstateerd en is er een lijst waarop 680 officials staan die betrokken zijn geweest bij de toediening van hormoonpreparaten. De verwachting is dat tijdens de rechtszaak wordt aangetoond dat deze aantallen slechts een klein deel vormen van een omvangrijk stelsel van doping en manipulatie in de DDR.

Chronologie juridisch onderzoek

Oktober 1993: Het Openbaar Ministerie van Berlijn begint op grond van verklaringen en bekentenissen van sporters een onderzoek naar de handelwijze van functionarissen in het voormalige sportsysteem van de DDR. Het dossier bevat negentig vermeende gevallen van doping.

Mei 1996: Op meer dan vijftig plaatsen in Duitsland doet het OM een inval. Talrijke documenten worden in beslag genomen. Een van de verdachten is de ex-voorzitter van de Deutsche Turn- und SportBund in de DDR, Manfred Ewald.

Oktober 1997: Het OM maakt bekend dat het vier voormalige zwemtrainers van SC Dynamo Berlin in staat van beschuldiging heeft gesteld. Het zijn Dieter Lindemann, Volker Frischke, Rolf Gläser en Dieter Krause.

November 1997: Het OM maakt bekend dat de twee sportartsen Bernd Pansold en Dieter Binus in staat van beschuldiging worden gesteld wegens het opzettelijk toebrengen van lichamelijke schade aan minderjarige sporters.

Februari 1998: De Duitse justitie maakt bekend dat in maart van dit jaar de vier trainers en twee sportartsen in een gezamenlijk proces voor de rechtbank van Berlijn moeten veschijnen.