NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

FRITS ABRAHAMS
Hoe moeten de media omgaan met iemand die niet meer helemaal compos mentis is? Mogen ze hem interviewen en fotograferen of is het verstandiger hem tegen zichzelf in bescherming te nemen?

Vragen die aan de orde kwamen bij Paul Witteman tijdens diens poging om via gesprekken met vrienden en andere betrokkenen een beeld te schetsen van de omstandigheden waaronder Piet Vroon, hoogleraar psychologie, is overleden. Een combinatie van pillen en drank werd hem fataal, deelde Witteman mee.

,,Hij was al twee jaar bezig met uit het leven te stappen'', vertelde een vriend, André Klukhuhn. ,,Dat wist ik niet'', zei een vertegenwoordiger van het college van bestuur van de Utrechtse universiteit. Ze verwees naar Vroons faculteit, die tevergeefs had geprobeerd met hem in contact te komen. Het klonk niet erg overtuigend. Als de vrienden wisten hoe slecht het met hem ging - hij was manisch-depressief -, had de faculteit daar toch ook wel achter kunnen komen? In plaats daarvan stuurde men hem een brandbrief, waarin hij gemaand werd zich bij de bedrijfsarts te melden.

Dat was na de discussie in Spijkers, waarin Vroon zich vreemd gedroeg tegenover Emile Ratelband, iemand die volgens mij ook niet helemaal fris in het hoofd is, maar die we vooral niet te veel tegen zichzelf in bescherming moeten nemen.

De zitting bij Witteman mondde uit in een filippica tegen de pers - vooral van Klukhuhn die er weer eens de weinig originele vergelijking met 'gieren' bijsleepte. De kranten hadden Vroon niet mogen interviewen, Spijkerman had hem naar huis moeten sturen. ,,Maar wij wisten van niks'', verweerde Spijkerman zich, ,,ik had niet in de gaten dat hij in de war was.''

Het probleem was dat Vroon in interviews soms wel rare dingen zei, maar zeker niet louter wartaal uitsloeg - ook in de discussie met Ratelband deed hij dat niet. Hij gedroeg zich toen weliswaar vreemd-agressief, maar je kunt toch moeilijk van de gastheer van een praatprogramma verwachten dat hij zijn gasten als een psychiater observeert. (Het ligt eerder in de rede om sommige gastheren van praatprogramma's aan een psychiatrisch onderzoek te onderwerpen.)

Meer moeite had ik met het interview dat Sonja Barend een dag eerder met Regina Louf maakte, de Belgische vrouw die beweert dat ze het slachtoffer is van de praktijken van Dutroux cum suis. Ze wist zich nog precies te herinneren hoe ze als anderhalfjarige in het perverse netwerkje van Dutroux functioneerde. Dat is merkwaardig want volgens geheugenexperts kunnen we ons niets herinneren van onze eerste levensjaren. Op neutrale, bijna opgeruimde toon vertelde Regina ons vervolgens over de gruwelijkste zaken: moorden op meisjes en ook de moord op haar eigen kindje. In het netwerk zaten veel 'hooggeplaatste mensen uit politieke en zakelijke kringen'. Dat is een bekende constante in dergelijke getuigenissen: het wemelt er altijd van doktoren, politici en rechters. Om de een of andere reden spreekt hun vermeende ontucht meer tot de verbeelding dan die van loodgieters, groentemannen en banketbakkers.

Kortom, ik begon het relaas van Regina met de minuut ongeloofwaardiger te vinden en ik vroeg me af met welke reden je zo iemand zomaar een half uur zendtijd zou geven. Was een reportage over haar niet zinvoller geweest, zodat er ook wat ruimte was geweest voor relativerende tegenstemmen? Ik kreeg nu de indruk dat ook Sonja Barend zich er ongemakkelijk bij voelde, omdat elke kritische vraag als een blijk van hardvochtigheid kon worden uitgelegd.

Wat me ook enigszins argwanend stemde, was Regina's stellige bewering dat ze aan een meervoudige persoonlijkheidsstoornis (mps) lijdt. Dat wijst op een sterke beïnvloeding door therapeuten. Ze bleek dan ook al tien jaar in therapie te zijn.

Die mps - een onbewezen fenomeen - grijpt als een ware epidemie om zich heen. Nog dezelfde avond hoorde ik ook zangeres Joan Baez op de BBC met grote zekerheid beweren dat ze aan mps lijdt. Het kwam door een jeugdtrauma, waarover ze verder niets wilde zeggen. Ik probeerde haar dapper te volgen, maar tegelijkertijd voelde ik een zekere weerzin opkomen. Hoe kan dat? Zou je van te veel tv-kijken ook een beetje mps kunnen krijgen?