U kijkt naar de website van NRC Handelsblad gedurende de periode 1995-2001. Bezoek ook de de huidige site.
    O P I N I E  
NIEUWS  | TEGENSPRAAK  | SUPPLEMENT  | AGENDA  | ARCHIEF  | ADVERTENTIES  | SERVICE 

  NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

H O O F D A R T I K E L :
Politiek en varkens


ZIJN 750.000 VARKENS meer of minder een kabinetscrisis waard? Tot deze versimpelde vraagstelling heeft politiek Den Haag de uitermate serieuze zaak van de sanering van de zieke varkenssector teruggebracht. Het debat dat de Tweede Kamer deze week voert over het wetsvoorstel van minister Van Aartsen (Landbouw) heeft nog maar weinig met het onderwerp zelve van doen, maar des te meer met een politieke krachtmeting tussen de 'paarse' coalitiepartners. De strijd tegen de varkens is daarmee helaas verworden tot een gevecht tussen de politieke haantjes.

Minister Van Aartsen zette deze zomer fors in met zijn plan om de Nederlandse varkensstapel met een kwart in te krimpen. Hij maakte daarbij gebruik van het in de politiek zo belangrijke 'momentum'. De pestepidemie heeft dit jaar het probleem van de intensieve varkenshouderij in zijn volle omvang aan het licht gebracht. Jarenlang kon de Nederlandse varkensstapel ongebreideld groeien. Onder welke discutabele omstandigheden dat gebeurde, onttrok zich aan de waarneming van velen. De beesten waren immers opgeborgen in schuren; het was slechts de penetrante lucht die vooral Brabant eraan herinnerde dat de boeren zich in varkens waren gaan specialiseren.

ZOWEL OM REDENEN van milieubescherming als van dierenwelzijn moet een inkrimping van de varkensstapel met een kwart eigenlijk worden beschouwd als een minimale maatregel. Miljoenen varkens samengedreven in te kleine hokken in bovendien één van de dichtstbevolkte landen, verhoudt zich in het geheel niet met de Europese landbouwpolitiek die al sinds de jaren vijftig richtsnoer van het beleid is. Het is dan ook verwonderlijk dat althans enkele van de grote politieke partijen geen pleidooi hebben gehouden voor veel verdergaande maatregelen dan Van Aartsen had voorgesteld.

Inmiddels heeft het debat een heel andere wending gekregen. Behalve het CDA, de natuurlijke belangenbehartiger van de boerenstand in Nederland, keerden vorige maand ook de regeringspartijen PvdA en VVD zich tegen de voornemens van Van Aartsen. Beide partijen eisten een minder drastische aanpak. Het gevolg was dat VVD-minister Van Aartsen nog slechts op de steun kon rekenen van D66, de kleinste regeringspartij. Van het begin af aan heeft Van Aartsen zijn plannen als cruciaal bestempeld. Er zou dan ook verwacht mogen worden dat hij tot het uiterste gaat om zijn wetsvoorstel ongeschonden door de Kamer te loodsen. Het tegendeel is het geval. De bizarre situatie is ontstaan dat de minister zich keert tegen zijn vurigste verdedigers. Inplaats van PvdA en VVD de les te lezen, vindt Van Aartsen dat D66 zich niet zo halsstarrig moet opstellen.

DE DEMOCRATEN HEBBEN de zaak hoog opgespeeld door te dreigen tegen het wetsvoorstel te stemmen als de daarin neergelegde maatregelen zouden worden verzacht. Dat bij die opstelling politieke motieven eveneens een rol spelen, is ongetwijfeld waar. D66 staat er met nog zes maanden te gaan tot de verkiezingen in de peilingen beroerd voor. Het is dus heel goed voorstelbaar dat het 'onzichtbare' D66 behoefte heeft aan enige profilering. Feit blijft echter dat de partij dit niet doet door een gekunstelde houding aan te nemen, maar door de oorspronkelijke kabinetsvoorstellen trouw te blijven.

De discussie over de noodzakelijke inkrimping van de varkensstapel is in een veel te vroeg stadium in een politiek steekspel ontaard. Bij de uiteindelijke stemming komen alle partijen voor de keuze te staan wat beter is: helemaal geen wet of een aangepaste wet. Vooralsnog gaat het erom wie echt durft in te grijpen. Dan moet worden geconstateerd dat D66 meer lef heeft getoond om voor de betreffende varkensboeren pijnlijke maatregelen te nemen dan PvdA en VVD. Het poldermodel kan nu eenmaal niet overal op worden toegepast.

NRC Webpagina's
16 DECEMBER 1997


    Bovenkant pagina

NRC Webpagina's © NRC HANDELSBLAD (web@nrc.nl)