NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

President William Jefferson Clinton heeft gisteren president Jiang Zemin in het openbaar de les gelezen. De Declaration of the Rights of Man and Citizen citerend wees Clinton zijn hoge gast op de onvervreemdbare rechten op Life, Liberty and the Pursuit of Happiness. China's staatshoofd liet er zijn goede humeur niet door bederven. Hij kan na het staatsbezoek aan Amerika zijn partijvrienden onder ogen komen: de visite zelf mag worden begrepen als afsluiting van de verwijdering tussen beide landen sinds het bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede. En verder is overeenstemming bereikt over Amerikaanse leveranties van kernreactoren en Boeing-vliegtuigen.

De prijs die China betaalt, is laag. Clintons openlijke schrobbering was vooral bedoeld als genoegdoening aan de critici van Jiangs komst. De Chinezen zullen zich, mogelijk afgezien van enige cosmetica, er niet al te veel van aantrekken. In ruil voor de Amerikaanse leveranties hebben zij moeten beloven geen materiaal meer aan Pakistan en Iran te verkopen waaruit massa-vernietigingswapens kunnen worden gefabriceerd. Maar die belofte raakt niet de kern van China's buitenlandse politiek. Aangenomen wordt dat beide landen al een eindweegs zijn gevorderd. Het kwaad is geschied, overigens niet uitsluitend met hulp van de Chinezen.

BIJ HET BEGIN van zijn eerste ambtstermijn had Clinton over China nog een bijzonder kritische toon aangeslagen. Hij legde toen een rechtstreeks verband tussen China's interne en externe gedrag en de intensiteit van de economische relaties met Amerika. Daarvan is weinig meer over. De zaken gaan goed en volgens de nu in het Witte Huis geldende leer zal de economische verheffing van China automatisch leiden tot versoepeling van de aanpak van dissidenten en tot een verantwoorde opstelling in de regio. Het eerste resultaat lijkt de persoon van Jiang Zemin zelf. Aanvankelijk beoordeeld als een lichtgewicht die van zijn politieke vrienden de bijnaam 'windvaan' had gekregen, geldt China's president nu als een staatsman die, met de nodige voorzichtigheid, het pad volgt dat de grote hervormer Deng Xiaoping had uitgestippeld.

De beide leiders hebben zichzelf intussen een zware opdracht verstrekt. Volgens plan zal Clinton volgend jaar een tegenbezoek aan Peking brengen. Dan zal de Amerikaanse president, al was het maar ter ondersteuning van zijn geloofwaardigheid aan het thuisfront, opnieuw en publiekelijk zijn geloof in de grootsheid van de Amerikaanse waarden willen belijden. Maar een kritische noot in Washington is iets anders dan een dramatisch optreden in China's hoofdstad. De nieuwe zakelijkheid in de onderlinge verhoudingen kan niet verhelen dat het oud zeer voortwoekert.