NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

S e l e c t i e

PIETER STEINZ
'Wee de overwonnenen' luidt de zegswijze, maar soms is ook de overwinnaars geen stralende toekomst beschoren. Neem Der Totmacher, het speelfilmdebuut van de Duitse documentairemaker Romuald Karmakar (Wiesbaden, 1965).

Twee jaar geleden gold dit Kammerspiel over een geruchtmakende moordzaak uit de jaren twintig als een van de betere competitiefilms van het 52ste festival van Venetië; hoofdrolspeler George Götz won zelfs de Coppa Volpi voor zijn bewonderenswaardige vertolking van een seriemoordenaar die ondanks alles iets aandoenlijks bleef houden. Maar Der Totmacher deed het matig in de Duitse bioscopen en werd niet uitgebracht in Nederland; terwijl van de jonge veelbelovende regisseur niets meer werd vernomen.

Toegegeven, Der Totmacher is geen film voor een groot publiek. Dat ligt niet aan het onderwerp, want Karmakar baseerde zich op de rechtszaak tegen de man die voor de Tweede Wereldoorlog bekend stond als 'de verschrikkelijkste moordenaar van de 20ste eeuw: Fritz Haarmann', een winkelier uit Hannover die 24 jonge vrouwen en mannen vermoordde, en die het model werd voor het Peter Lorre-personage in de film M van Fritz Lang. Maar Karmakar gaf zijn toeschouwers niet de zoveelste thriller over een seriemoordenaar. Hij concentreerde zich op het psychiatrisch vooronderzoek van Haarmann en maakte gebruik van de letterlijke stenografische verslagen die in augustus 1924 in het ziekenhuis van Göttingen waren opgesteld. Het resultaat is een sober drama dat uitmondt in een dicht op de huid gefilmd duel voor twee acteurs (Götz, en Jürgen Hentsch als de psychiater-ondervrager).

Het beurtelings cynische en toegeeflijke vissen van de psychiater, de naïeve vergeetachtigheid en het zoeken naar uitvluchten van de moordenaar (,,Ik ben geen kannibaal''), de claustrofobische sfeer in de zwaarbewaakte ziekenhuiscel - het is allemaal even indringend en authentiek door Karmakar geënsceneerd. Het enige bezwaar dat je tegen Der Totmacher zou kunnen hebben is de lengte: voor een film die oogt als de registratie van een toneelstuk is 114 minuten te veel. Net als de moordenaar en de psychiater in de film wil je op een gegeven moment niets liever dan weg uit de onderzoekskamer. Maar Karmaker is streng - streng als een Keltische veldheer. Hij houdt niet op voor ook het laatste stenoverslag ten einde is.

Der Totmacher. Duitsl.3-West, 22.00-23.50u.