NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

ITALIE IS gisteren officieel deel gaan uitmaken van Schengen, een zone binnen de Europese Unie waarin de onderlinge grenscontroles zijn afgeschaft. Frankrijk, Duitsland en de Benelux vormden in 1984 de harde kern. Na de toetreding van Italië telt het samenwerkingsverband nu negen leden. Verdere uitbreiding is voorzien, zelfs tot buiten de Unie (Noorwegen, IJsland). De toetreding van Italië is niet over rozen gegaan. Het land kreeg pas dit jaar een privacywet, voorwaarde voor de toegang tot het computersysteem waarmee de Schengen-landen onderling verdachte personen signaleren. Rome heeft uitstel tot maart volgend jaar bedongen om de zee- en landgrensposten aan te passen. De lange, kwetsbare buitengrens van Italië vormt de eigenlijke reden van het uitstel.

Binnen Schengen houdt men helemaal zijn hart vast over de beoogde toetreding van het eilandrijke Griekenland. In de Tweede Kamer wordt zelfs gesproken van een Paard van Troje. Het kabinet geeft echter voorrang aan de politieke wenselijkheid van uitbreiding. De zorgen betreffen niet alleen de Griekse grensbewaking, maar ook de verdere uitbreiding van het Schengen-informatiesysteem. Dat is zelfs in een overzichtelijk land als Nederland nog niet helemaal op orde, zo bleek uit onderzoek van de Rekenkamer. Ook het internationale controle-orgaan is kritisch over foute vermeldingen van gesignaleerde personen en te ruime autorisaties voor gebruikers van het systeem. Het Nederlandse kabinet: het centrale computersysteem is technisch helemaal niet zo slecht, want het is niet één keer uitgevallen.

DE GROEISTUIPEN van Schengen zijn niet los te zien van de onderliggende verdeeldheid tussen de partners in het samenwerkingsverband. Nederland heeft dat ondervonden toen de Franse president Chirac de grenscontroles handhaafde om een straffer optreden tegen drugs af te dwingen. Het kabinet is zo langzamerhand niet meer onder de indruk van de boutades van de Franse president, liet staatsssecretaris Patijn (Buitenlandse Zaken) onlangs weten tijdens Kameroverleg. De delegaties van beide landen kunnen het volgens hem juist prima vinden in het ,,praktisch samenwerkingsoverleg''. Nu de dagelijkse praktijk nog. Om aan de Franse kritiek tegemoet te komen is Nederland overgegaan tot een versnelde overdracht van aangehouden drugstoeristen aan Frankrijk. De follow-up van de Franse justitie blijft echter onduidelijk, zo gaf minister Sorgdrager (Justitie) te kennen in antwoord op Kamervragen. Nederland zou graag een afspraak maken om een en ander te stroomlijnen. Een Franse reactie is uitgebleven.

Nederland heeft vliegende brigades voor de grensgebieden ingevoerd om de stroom asielzoekers tegen te gaan. Ook niet een blijk van vertrouwen in de partners. Dergelijke ritmestoornissen in het hart van Schengen accentueren een structureel tekort in de opzet van het samenwerkingsverband, de afwezigheid van een mechanisme voor conflictbemiddeling en juridische controle. Nederland heeft daar tot dusver tevergeefs op gehamerd. De toetreding van Scandinavische landen, die toch een sterke rechtstatelijke traditie hebben, heeft geen verandering gebracht. De beheersmatig riskante uitbreiding van Schengen aan de zuidelijke rand van Europa evenmin. De partners blijven de voorkeur geven aan een technocratische benadering van de eenheid.