NIEUWSSELECTIE  
  KORTE BERICHTEN  
  RADIO & TELEVISIE  
  MEDIA  

Door onze redacteur MICHIEL VAN NIEUWSTADT
PTT Telecom wil in iets meer dan een jaar anderhalf miljoen Nederlanders aansluiten op zijn nieuwe computernetwerk, Het Net. Het aantal pc's met modem in Nederland is daarvoor nog veel te klein.

AMSTERDAM, 1 OKT. De mogelijkheden zijn nog beperkt, maar het is wel gratis - afgezien van de telefoonkosten tenminste. Sinds gisteren kan de bezitter van een pc met modem via PTT Telecom elektronische pagina's raadplegen met tekst, beeld en geluid. Aanbieders op 'Het Net', zoals het nieuwe netwerk is gedoopt, zijn enkele tientallen bedrijven en instellingen, uiteenlopend van de Rabobank tot Amstelbier en van Bruna tot Wehkamp.

Op het eerste oog lijkt Het Net sterk op Internet. Computers van aanbieders en consumenten communiceren volgens de technologie die Internet heeft groot gemaakt. Gebruikers bezoeken pagina's, met een zogenoemde browser, het programma van Netscape of Microsoft, waarmee ook op Internet rondgestruind kan worden. Maar de schijn bedriegt. Het Net is een gesloten netwerk, dus niet bereikbaar via Internet. Andersom heeft de gebruiker van Het Net ook geen toegang tot het World Wide Web, het populairste deel van Internet waarop met beeld en geluid tot in alle hoeken van de wereld gecommuniceerd kan worden. Daarvoor blijft een Internetaanbieder onontbeerlijk. Algemeen directeur W. Dik van PTT Telecom ziet geen bezwaar in het gesloten en strikt Nederlandse karakter van Het Net. ,,Niet iedereen wil op zoek in alle uithoeken van de wereld'', zei hij gisteren bij de presentatie van Het Net. ,,Sommige mensen willen gewoon informatie over hun eigen buurt.'' PTT Telecom mikt met Het Net in eerste instantie op bezitters van een pc zonder Internetaansluiting, maar met modem en cd-rom. Mensen die een extra duwtje in de rug nodig hebben omdat Internet tot nu toe te ingewikkeld of te duur was. Via de postkantoren worden gratis cd-rom's verspreid (er zijn er 600.000 gemaakt) met de benodigde programmatuur.

Tegen het einde van dit jaar verwacht directeur Internetdiensten H. Wessels driehonderdduizend klanten te hebben binnengehaald. Eind volgend jaar moeten dat er maar liefst anderhalf miljoen zijn. Daarmee komt, inclusief een half miljoen bestaande Internetgebruikers de doelstelling van twee miljoen Internetgebruikers binnen bereik die toenmalig directeur B. Verwaayen naar voren bracht toen Het Net dit voorjaar werd gepresenteerd.

Gezien de bescheiden omvang van de markt waarop wordt ingezet zal PTT Telecom er een zware dobber aan hebben deze aantallen daadwerkelijk aan zich te binden. Zoveel pc-gebruikers met een snelle computer en cd-rom zijn er nu ook weer niet in Nederland. En bovendien: velen onder hen hebben al een Internetaansluiting. Volgens onderzoeksbureau International Data Corporation (IDC) groeit het aantal particuliere pc-bezitters in Nederland dit jaar tot 2,8 miljoen (eind 1996: 2,5 miljoen). Van hen beschikken er echter slechts 1,2 miljoen over een modem (eind 1996: 899.000). De doelgroep wordt opnieuw gehalveerd - tot ruwweg 600.000 - doordat velen hun modem al gebruiken om te surfen op Internet.

,,Het is de vraag of de enorme stijging van dit jaar naar het volgend jaar kan worden doorgetrokken'', zegt analist R. Westerhof van IDC. Zelfs als dit wel lukt, beschikken eind 1998 hoogstens 1,5 miljoen Nederlandse consumenten over een pc met modem, waarvan de helft is voorzien van een Internet-aansluiting. Voor de overige 750.000 potentiële klanten zijn nog zo'n 150 kapers (Internetaanbieders) op de kust.

Wessels wil het knelpunt van de apparatuur oplossen door toegang tot Internet te bieden via ander andere apparaten dan de personal computer. ,,We praten met vele aanbieders'', zegt hij. Als belangrijkste alternatief voor de pc ziet de directeur Internetdiensten de WebTV, een apparaatje dat het mogelijk maakt met behulp van de afstandbediening van de televisie op Internet te surfen. Zover is het nog niet. Eerst zal PTT Telecom pc-bezitters moeten verleiden tot de sprong naar Het Net. De concurrentie haalt vooralsnog de neus op voor de mogelijkheden van Het Net dat met enkele tientallen aanbieders schril afsteekt bij Internet. ,,Wat heb je aan een gratis dienst als het assortiment zo beperkt is?'', zegt directeur N. Brink van Internet-aanbieder WorldOnline. ,,Als ik op zoek ben naar schoenen met rubber zolen, wil ik toch ook geen leer.'' Volgens Dik mag uit het bescheiden aantal aanbieders dat tot nu toe heeft toegehapt niet worden geconcludeerd dat er weinig interesse bestaat. ,,De belangstelling is overweldigend en de komende tijd zullen we in rap tempo steeds meer bedrijven aansluiten'', zegt hij. Dik erkent wel dat het initiatief van PTT Telecom pas werkelijk een vlucht kan nemen wanneer via Het Net betalingen verricht kunnen worden. ,,Onze verwachting is dat dit binnen een half jaar mogelijk wordt'', zegt hij.

Volgens voorzitter A. Eisner van de vereniging NLIP van Internetaanbieders is Nederland te klein voor een besloten netwerk. De miljoenenverliezen van aanbieders als America Online en Compuserve hebben volgens Eisner aangetoond, dat het onmogelijk is in de Verenigde Staten winstgevend een gesloten netwerk te exploiteren. ,,Laat staan in een klein land als Nederland'', zegt hij.

De NLIP heeft bij de Opta, sinds deze zomer toezichthouder op de geliberaliseerde telecommarkt, tegen Het Net geprotesteerd. Vooralsnog zonder succes. De Opta ziet geen reden het Internet-initiatief van PTT Telecom nader onder de loep te nemen. Wel wijst een woordvoerder erop dat het ministerie van Economische Zaken onderzoekt of PTT Telecom op een ongeoorloofde manier verliesgevende activiteiten ondersteunt met de geldstroom van winstmakers als mobiele en internationale telefonie.

Volgens directeur Internetdiensten Wessels is van deze zogenoemde kruissubsidies geen sprake. Het extra telefoonverkeer dat Het Net voor PTT Telecom genereert levert zijn divisie niets op. Op termijn moet die zichzelf bedruipen met inkomsten uit e-mail (voor consumenten en bedrijven), betalingen van de aanbieders op Het Net en de exploitatie van het zogenoemd inbelnetwerk dat andere Internetaanbieders kunnen gebruiken om hun klanten te bedienen.

Behalve toegang tot elektronische pagina's van bedrijven biedt PTT Telecom abonnees van Het Net ook een elektronische brievenbus. Deze e-maildienst is zes maanden gratis en kost daarna vijf gulden per maand. PTT Telecom zal een boek met elektronische adressen samenstellen waardoor e-mailadressen makkelijk kunnen worden opgezocht. Anders dan dit voorjaar was voorzien is bescherming tegen ongewenste elektronische reclame voorlopig niet mogelijk.

Volgens Dik moeten mensen die van direct mail verschoond willen blijven geen gebruik maken van het Net. Dik: ,,Ondanks de weerzin die sommige mensen er tegen hebben is direct mail een van de snelst groeidende vormen van reclame. Ik vind de bezwaren daartegen typisch Nederlands: hebben we eindelijk een leuke manier van communiceren en dan wil men zich er weer aan onttrekken.'' Een elektronisch equivalent van de sticker op de deur tegen reclamepost noemde Dik gisteren ,,een interessante gedachte''. Pas als blijkt dat er behoefte aan is wil hij invoering ervan overwegen.